Het manipuleren van beelden wordt steeds makkelijker en het
X
Dertig jaar ouder worden in een paar muisklikken
Wie weet nog wat er online te geloven is? Amper van
echt te onderscheiden nepvideo's en -foto's worden
steeds makkelijker te maken. ,,De waarde van informatie
daalt, je weet niet meer wat je moet geloven.''
'Het luistert
heel nauw wat je
wel en niet kan
zeggen en doen'
A
14
Het leek hem wel
interessant: een
app bouwen die
vrouwen binnen
een mum van tijd
virtueel kan uit
kleden. Zijn busi
nessplan: abonnees betalen vijftig
dollar per maand en maker Al
berto (een schuilnaam) zou al pro
grammerend rijk worden. Alles
wat je nodig hebt is een foto van
een dame. Invoeren. Klik. Kleren
weg. Kassa.
Maar dat liep allemaal even an
ders. Toen vorige maand zijn app
DeepNude online ging, stak een
storm van verontwaardiging op en
duurde het maar een paar dagen
voordat zijn concept dood en be
graven was.
Alberto verontschuldigde zich
per e-mail tegenover het Ameri
kaanse technologieplatform Vice:
,,Ik ben geen voyeur, ik ben een
technologieadept." Pakweg twee
jaar geleden begon hij zich te ver
diepen in kunstmatige intelligen
tie, leerde hij de basisprincipes
kennen van beeldmanipulatie.
Daarbij wordt een programma 'ge
traind' om steeds betere beelden
te produceren, gebaseerd op data
bases van bestaand materiaal -
blote vrouwen zijn er online ge
noeg. Zo voorspelt de software
steeds realistischer hoe een ge
klede vrouw er bloot uit kan zien.
,,Toen ik erachter kwam hoe je een
foto bij daglicht in een nachtfoto
kan veranderen, realiseerde ik me
dat het mogelijk moet zijn om een
gekleed persoon in een naakt ie
mand te veranderen. Eureka!''
Alberto's eurekamoment leverde
misschien maar korte euforie op;
de techniek wordt veel breder en
massaler toegepast, en is gebaseerd
op razendsnel lerende en creë
rende computernetwerken, die
gevoed worden met databases vol
voorbeelden van goed en fout.
Met vergelijkbare kunstmatige
intelligentie wordt kanker opge
spoord, kreeg een ALS-patiënt zijn
stem terug, leren zelfrijdende au
to's allerlei verkeerssituaties te
voorspellen en worden doden tot
leven gewekt - virtueel dan.
Trucage verovert de wereld in
rap tempo. Op pornosites worden
hoofden van bekende filmactrices
geplakt op lichamen van hun por
nocollega's, op Youtube staat een
reeks video's waarin wereldleiders
of andere beroemdheden doelwit
zijn van manipulatie. Kijk maar
eens naar de video waarin de
Amerikaanse oud-president Ba-
rack Obama waarschuwt voor
nepvideo's (die is dus ook nep). En
recenter: een filmpje van zijn op
volger Donald Trump die vertelt
hoe slecht de Amerikaanse voet
balvrouwen het doen: ,,Ik hou van
winnen, de Nederlandse voetbal
vrouwen zien er goed uit in oranje.
Net als ik'', zie en hoor je Trump
zeggen.
Alleen die woorden zijn natuur
lijk niet van de Amerikaanse presi
dent. Comedian Greg Shapiro
heeft ze ingesproken, Trumps
naadloos bewegende mond wordt
verzorgd door Theo Gevers, hoog
leraar Computer Vision (Universi
teit van Amsterdam) en dé Neder
landse autoriteit op dit gebied.
Zijn team bij de start-up 3DUni-
versum regelt dat je Trumps mond
zo ziet bewegen alsof Shapiro's
teksten inderdaad van de lippen
van de president van de VS rollen.
,,Het is niet zo heel moeilijk,
hoor'', zegt Gevers in een klein ka
mertje op het Amsterdamse
Science Park, aan de rand van de
stad. ,,Als je Trump eenmaal als
doelwit hebt, dan is het een kwes
tie van de mondbewegingen op
nemen en de tekst inspreken.'' Om
een goede nepvideo te maken heb
je een paar minuten beeldmateri
aal van je doelwit nodig, en soft
ware die de video's maakt.
Al jaren storten Gevers en zijn
wetenschappers zich op de wereld
-T:
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 2019 GO
Het gevecht
tegen de
trucage is
al verloren
NIELS KLAASSEN
-'-r
Hoe zie je er uit over
pakweg dertig jaar? Of
juist twintig jaar jonger?
Of als je van geslacht
zou veranderen? De po
pulaire Russissche app
FaceApp tovert meteen
het antwoord op die
vragen op je smart-
phonescherm - akelig
realistisch, dus inclusief
bijbehorende grijze sla
pen en rimpels. Onlangs
raasden vele FaceApp-
plaatjes over de sociale
media, veel BN'ers
pronkten met hun meta-
morfoseselfies. Dat de
makers van de app het
niet zo nauw lijken te
nemen met de privacy
leidde tot ophef, maar
-f™-
Cabaretier Jochem Myjer
gebruikt ook FaceApp.
de techniek zit goed in
elkaar.
FaceApp werkt net als
de gemanipuleerde vi
deo's, geluidsfragmen
ten en nepfoto's op
basis van 'neurale net
werken', kunstmatige
intelligentiesoftware die
op basis van duizenden
of soms wel miljoenen
voorbeelden getraind
wordt om steeds betere
beelden of geluiden te
produceren.
Gevers: ,,Ze maken ge
bruik van generatieve
neurale netwerken, al
kan ik niet achterhalen
hoe ze precies samen
gesteld zijn. Maar het
werkt wel erg goed.''
