'Als hetero's ook
queerboeken lezen,
zijn we een stap
ichter bij acceptatie'
organisaties die het lezen stimuleren - en
COC Nederland. Het doel is meer ruimte
te creëren in het onderwijs voor gay- en
genderromans en niet-heteroleerlingen te
voorzien van literaire rolmodellen.
,,De queerliteratuur kan helpen bij de
vorming van je identiteit", bevestigt Lam-
mers. ,,Als je jezelf tegenkomt in een boek
is dat bevorderlijk voor zelfacceptatie. Ik
was 10 toen ik erachter kwam dat ik jongens
leuker vond dan meisjes, maar ik wist totaal
niet wat ik met die gevoelens aan moest.
Totdat ik een paar jaar later See you in
Timboektoe las van Carry Slee, waarin een
jongen verliefd werd op een andere jongen.
Ik herkende mezelf en voelde me eindelijk
niet meer alleen. Dat boek heeft me erg
geholpen.''
Daarna wilde Lammers meer van dit
soort boeken lezen. Helaas waren er niet
veel queerboeken in de plaatselijke biblio
theek voorhanden en in de boekhandel was
het al niet beter. Een docent Nederlands
herkende Lammers' zoektocht en raadde
hem titels aan als Boven is het stil van Ger-
brand Bakker. ,,Ik had geluk met een docent
die in haar lessen wel aandacht aan queer-
literatuur besteedde. Maar in het algemeen
ontbreekt het daar nog aan in het onder
wijs. Zo wordt wel altijd De avonden van
Gerard Reve besproken en terecht, want het
is prachtig. Maar waarom niet ook Een cir
cusjongen of Ik had hem lief. Ik weet nog hoe
bijzonder ik die boeken vond als 16-, 17-
jarige. Omdat er zo openlijk over seks tus
sen mannen werd geschreven." Dat al die
seks juist een reden is om de boeken niet
op school te bespreken, is volgens Lammers
niet logisch. „Turks Fruit van Jan Wolkers
zit vol heteroseks. En die staat toch ook
op de literatuurlijst van middelbare scho
lieren.''
De literatuur is een uitstekende plek om je
identiteit te ontdekken en te onderzoeken,
zegt ook letterkundige Sanne Parlevliet
(41). ,,Het is een verborgen plek, waar je uit
het zicht kunt beleven hoe het is om uit de
kast te komen of je eerste verliefdheid mee
te maken. Heel belangrijk voor jongeren die
net hun gevoelens aan het ontdekken zijn,
maar er nog niet mee naar buiten willen of
durven.''
Voor de Rijksuniversiteit Groningen
doet Parlevliet onderzoek naar veertig jaar
representatie van queerness in Nederlandse
jeugdliteratuur. De eerste gayroman voor
jongeren, Dat zie je toch zo! van Frits Enk,
verscheen in 1978. „Homoseksualiteit werd
nog neergezet als probleem en de hoofd
persoon moest een hoop ellende doorstaan
om tot acceptatie te komen, van zichzelf en
door zijn omgeving. In de jaren daarna zie
je de focus verschuiven. In de jaren 80 en 90
ligt die op zelfontdekking en romantische
beschrijvingen van prille liefdes, later
wordt het hokjesdenken aan de kaak ge
steld - waarom zou je voor óf een jongen,
óf een meisje moeten kiezen? - en in de
nieuwste generatie romans zie je ook boe
ken over acceptatie in subculturen zoals de
voetbal- en de moslimwereld.''
Als hetero's óók queerboeken lezen, zijn
we helemaal een stapje dichter bij accepta
tie en emancipatie, zegt Pim Lammers.
■TMNSCENDB'
■WffSOLudj
Roze en verrijdbaar
In de Openbare Bibliotheek in Amsterdam
staat een speciale kast met gayliteratuur op
het 'plein' van IHLIA LGBT Heritage.
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 2019 37
