m - *-^5
NIEUWS 13
Opnieuw recorddroogte in deel van Nederland
In het oosten van het land is het voor
het tweede jaar op rij even droog als in het
recordjaar 1976. Dat heeft grote gevolgen
voor de natuur: bomen kleuren geel,
verliezen blad en laten eikels vallen.
--SSBf;
In Twente en de Achterhoek is
het neerslagtekort volgens de
waterschappen deze zomer nu
al even groot als in 1976, het
droogste jaar ooit gemeten. In
het oosten en zuiden van het
land viel de afgelopen weken
aanhoudend minder regen dan in de
rest van Nederland. Juist deze gebie
den, de hoge zandgronden, zijn af
hankelijk van neerslag voor hun wa
tervoorziening. Zij krijgen namelijk
geen water aangevoerd via rivieren of
kanalen.
Door de hittegolf van afgelopen
week nemen de grondwaterstanden
verder af. Die waren al zeer laag voor
de tijd van het jaar, doordat ze nog
niet hersteld waren van de record
droogte van de zomer van vorig jaar.
Overlevingsmodus
In de natuur zijn de gevolgen al goed
zichtbaar. Het begint wel herfst te lij
ken, zegt Floris Hoefakker, boswach
ter in de omgeving van Breda. ,,Som-
mige boomsoorten, zoals eiken, beu
ken en vuilbomen, worden bruingeel
en sterven af. De blaadjes dwarrelen
naar beneden. De natuur komt in
overlevingsmodus: bomen gaan in de
ruststand om energie te sparen. Ei
kenbomen laten hun eikels vallen,
omdat ze geen energie meer hebben
om ze te laten volgroeien. Soorten die
gevoelig zijn voor droogte, zoals de
beuk, staan dit jaar dun in het blad
doordat ze nog niet hersteld waren
van de droogte van vorig jaar.''
Bloemenzee
Zelfs in de uiterwaarden van de Waal
en de Rijn, die afgelopen winter nog
onder water stonden, verkleuren de
bomen. ,,Ik zie hier meidoorns die al
bijna kaal zijn, zwarte populieren die
geel en oranje kleuren en wilgen die
het loodje hebben gelegd'', zegt Twan
Teunissen, boswachter in dat Gel
derse gebied.
De droogte heeft echter ook verras
sende effecten, ziet hij. ,,Op plekken
waar grassen vorige zomer zijn ver
droogd, grijpen nu bloemen en wilde
kruiden hun kans. Ik sta hier nu in
een zee van witte bloemetjes, van de
wilde peen. Afgelopen tijd zag je ook
overal ooievaarsbek en reigersbek,
roze en blauwe geraniumachtige
bloemen. Die zijn nu verdord. Maar
er is een goede kans dat ze na een
flinke bui weer mooi gaan bloeien.''
Insecten, rupsen en vlinders die
van zulke bloemen leven, hebben
dus een goed jaar. Andere soorten
hebben het juist moeilijk, zoals de
kleine vos. ,,De rupsen van die vlin
der leven op jonge brandnetels, maar
die zijn vorig jaar massaal verdord.
Dit jaar gebeurde dat weer, dus de
weinige rupsen die er nu zijn, heb-
Bomen gaan
in de ruststand
om energie te
sparen
ben niks te eten'', zegt Teunissen.
Door het wisselvallige weer ver
schillen de gevolgen van de droogte
sterk per regio. Op de Veluwe valt het
met de droogte nog wel mee, zegt
boswachter Laurens Jansen. Zo staat
in de poelen waaruit de herten en
wilde zwijnen drinken, nog steeds
water. ,,Vorig jaar moesten we die
bijvullen. De wilde zwijnen hebben
het nu wel lastig. Vorig jaar zijn veel
bosbessen, die ze normaal in deze
periode eten, verbrand. Maar we
zien niet meer sterfte dan in andere
jaren.''
Nectarkroegen
Op de Veluwe werden vorige zomer
ook 'nectarkroegen' gebouwd om de
bedreigde kleine heidevlinder voor
uitsterven te behoeden. Op de dorre
stuifzandvlakte van Radio Kootwijk,
de enige plek in Nederland waar het
kieskeurige diertje leeft, was geen
nectar meer te vinden. Dus zetten
vrijwilligers van De Vlinderstichting
en Staatsbosbeheer er 32 speciekui-
pen vol bloeiende planten neer.
Deze zomer is de situatie beter.
,,De oude heidepollen hebben wel
een tik gehad van de zomer van vorig
jaar, maar de jonge staan er nog vitaal
bij. Her en der komen ze al in bloei.
Als er de komende dagen neerslag
valt (en daar ziet het wel naar uit,
red.), zal dat een positief effect heb
ben'', zegt Jansen.
Of de nectarkroegenactie effect
heeft gehad, is overigens nog niet be
kend. De bruine fladderaartjes zijn
alleen de komende weken actief. Dan
gaan vrijwilligers de hei op om ze te
tellen.
Neerslagtekort
Landelijk is het neerslagtekort nu ge
middeld 176 mm. Dat is nog altijd
aanzienlijk minder dan in 2018 en in
1976. Toen bedroeg het landelijk te
kort zo'n 250 mm. Het huidige neer
slagtekort is wel fors groter dan het
langjarig gemiddelde voor deze tijd
van het jaar, circa 100 mm.
De verschillen tussen regio's zijn
dus fors. In Twente en de Achterhoek
is het neerslagtekort nu het grootst,
respectievelijk 269 mm en 242 mm.
Ook voor de landbouw heeft het
groeiende gebrek aan vocht grote ge
volgen. Zo mogen boeren en tuinders
hun gewassen niet beregenen met
water uit sloten en beken. In de om
geving van kwetsbare natuurgebie
den gelden ook onttrekkingsverbo
den voor grondwater om de natuur te
beschermen.
Droogte in Nederland
vrijdag 2 augustus 2019
Annemieke van Dongen
Breda
-Floris Hoefakker,
boswachter
-t'e—4
Hier en daar schieten
uitgedroogde bomen en
struiken door de droogte
al in de herfststand, zoals
hier in Baarn.
FOTO CASPAR HUURDEMAN
010819 BRON: KNMI, BIJGEWERKT TOT 1 AUG.
april mei juni juli aug sep
Verwachting:
'166,7 mm
Als er meer water verdampt
dan er regent, dan is er 300 mm
een 'neerslagtekort'.
Neerslagtekort,
gemiddelde over 13 stations
Recordjaar
1976
5%
droogste
jaren
2019
Gemiddelde
