0)
\^m
PSYCHOLOGELD
16 ECONOMIE
Vanaf 33
graden kan
DE BUITENLANDSE MIDDENSTAND
hitte
serieuze
stress
opleveren
ASMI
donderdag 25 juli 2019
Bij deze wil ik me alvast indekken voor
deze column, mocht je hem niet goed
vinden. Het is gewoon te heet om te
werken. Om de twee zinnen, denk ik: warm!
En moet ik even zuchten en een slok water
nemen. Vervolgens ben ik de draad van mijn
verhaal weer kwijt. Ik prijs me maar gelukkig
dat ik geen werk heb waarbij ik mensen moet
opereren, de juiste medicijnen moet klaarleg
gen of parachutes moet opvouwen.
Dat warm weer slecht is voor onze producti
viteit, was al langer bekend. Een nieuw rapport
van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO)
laat zien hóe slecht: de IAO waarschuwt voor
hittestress door de opwarming van de aarde.
Vanaf 25 graden neemt onze productiviteit wat
af, maar vanaf 33 graden kan hitte serieuze
stress opleveren. De gemiddelde werknemer is
dan niet alleen de helft minder productief; hit-
testress kan gepaard gaan met overmatig zwe
ten, verwarring, misselijkheid en vermoeid
heid. In extreme gevallen kan deze vorm van
stress lijden tot een hitteberoerte, die zelf fataal
kan zijn. Vooral in sectoren waar veel mensen
buiten werken, zal de hittestress toenemen, zo
als de landbouw, bouw en toerisme.
Zoals zo vaak, worden de
landen waar het nu al be
roerd mee gaat, het zwaarst
getroffen. Door hittestress
zal in Zuid-Azië en West-
Afrika de productiviteit in
2030 met ongeveer 5 procent
zijn afgenomen. Voor wie
vindt dat dat meevalt: als je
al die verloren uren bij el
kaar optelt, gaat het om res
pectievelijk 43 miljoen euro
en 9 miljoen banen. En dat
is volgens het gunstige scenario dat de aarde
'slechts' 1,5 graad opwarmt. Hier bij ons zal hit-
testress minder vaak voorkomen. Al kunnen in
Europa en Noord-Amerika 'de gezondheids-,
sociale- en economische verliezen aanzienlijk
zijn tijdens buitengewoon intense hittegolven',
zo stellen de onderzoekers. Zoals vandaag dus.
Een paar maanden geleden brachten onder
zoekers van universiteit Stanford (VS) al naar
buiten dat klimaatverandering de economische
ongelijkheid de afgelopen vijftig jaar aanzienlijk
heeft vergoot. De onderzoekers concludeerden
dat de opwarming van de aarde tussen 1961 en
2010 de welvaart in de armste landen ter wereld
met maar liefst 17 tot 31 procent heeft vermin
derd. Dat heeft trouwens niet alleen te maken
met verminderde productiviteit: maar bijvoor
beeld ook met het feit dat landbouwopbreng-
sten onder druk komen te staan door extreme
weersomstandigheden.Volgens de onderzoe
kers is de kloof tussen rijke en arme landen nu
zo'n 25 procent groter dan dat het geval zou zijn
geweest zonder klimaatverandering. Terwijl
het bbp van de grootste vervuilers 10 procent
groeide, nam deze met een kwart af bij de lan
den die de minste broeikasgassen uitstoten,
concludeerden ze.
Ik zou me enorm kunnen opwinden over hoe
onrechtvaardig dat is. Maar daar vind ik het van
daag veel te heet voor.
AkzoNobel
KPN
Flow
Traders
De meeste Nederlanders waaieren deze dagen
uit naar het buitenland. Op zoek naar zon, zee,
cultuur, ontspanning en avontuur. Lokale winkels laten
we vaak links liggen. Een gemiste kans.
Je zou maar midden in de nacht zonder
wasmiddel zitten, of zin krijgen in een
broodje kaas. Geen nood: in New York verkoopt
de bodega in de buurt op elk moment van de dag
alles wat je maar tekort kunt komen in het leven.
Versgebakken kip op
knapperig wit brood,
toiletpapier, bier,
kattenvoer, con
dooms, kauwgum,
babyflesjes, pijnstillers, panty's.
Nafa Ahmad (28) heeft het alle
maal in het minuscule winkel
pandje weten te stouwen. ,,Je komt
hier voor je ontbijt, je snacks, je
advies", zegt Mishel Lopez, als ze
een broodje bestelt bij Deli Gawad
in Bedford-Stuyvesant ('Bed-
Stuy'), een buurt in Brooklyn.
Buurtwinkeltjes als deze zitten
hier op elke straathoek. Ze vormen
een typisch New Yorks fenomeen
en horen evenzeer bij de stad als de
wolkenkrabbers en Times Square.
Je komt er vooral voor de kleine
trek of als je iets vergeten bent -
voor dagelijkse boodschappen is de
supermarkt goedkoper.
Maar de bodega, ook wel 'deli'
genoemd, is meer dan een ge
makswinkel. Het is een essentieel
onderdeel van de sociale structuur
van de stad, een buurthuis ver
momd als mini-supermarkt, 24
uur per dag toegankelijk.
Je kunt er je sleutels achterlaten
voor de huisgenoot die ze vergeten
is. Loodgieter nodig? Hier weten
ze wie je moet bellen. Als je even
zonder geld zit mag je met een
beetje geluk ook volgende week
betalen. Voorwaarde om niet ge
woon een supermarkt, maar een
echte New Yorkse bodega te zijn:
de kat. Bodegakatten houden on
gedierte op afstand en mogen in
ruil ongegeneerd dutjes doen op
de stapels blikjes Red Bull.
Het woord bodega komt uit het
Spaans, de taal van de eerste eige
naren van zulke winkeltjes: Puerto
Ricanen en Dominicanen. Inmid
dels is een flink deel van de zaken
in handen van Jemenieten -
waarom precies is onduidelijk,
maar zo werkt dat in New York:
immigrantengemeenschappen de
len hun netwerken en vaardighe
den. Stomerijen worden vaak ge
rund door Koreanen, de eigenaren
van wasserettes zijn vaak Chinees.
Nafa bemant Deli Gawad over
dag, twaalf uur lang, om de bood
schappen af te rekenen. Rond vijf
uur vanmiddag komt zijn neef
Omar, die de nachtronde op zich
neemt. Dan is het rustig, maar kun
je ook mooi de schappen aanvullen
en schoonmaken. Zeven dagen per
week, 365 dagen per jaar. Soms ne
men de neven drie maanden vrij,
om naar huis in Jemen te gaan. Kat
Mishu heeft nooit vrijaf.
O
GO
H ittestress
De chiptoeleve
rancier kon
digde een nieuw
aandelenin-
koopprogramma
aan.
Het verfconcern
wist het operati
oneel resultaat
flink op te voe
ren.
Het telecomcon-
cern werd iets
positiever over
zijn winstver
wachting voor dit
jaar.
De beursinterme-
diair zag de winst
met driekwart
dalen.
o
New York
is geen
New York
zonder
de bodega
Washinqton
Karlijn van Houwelingen
New York
Deli Gawad is een
typisch New Yorkse bo
dega. Jerry DeLeon (met
rood shirt) bakt broodjes
in de zaak, die daarom ook
wel bekendstaat als
Jerry's Deli.
FOTO'S SERGIO AVELLANEDA
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
