12 ZEELAND
Dat er zo veel misging toen 112
plat lag, toont volgens de Tilburgse
hoogleraar Corien Prins maar weer
aan: we zijn slecht voorbereid op
digitale rampen. En we hebben een
cyberbrandweer nodig.
INTERVIEW DIGITALE RAMPEN
Opvallende speling
van het lot: een paar
dagen nadat we Co
rien Prins twee uur
lang hebben gespro
ken over digitale rampen en (de
keerzijden) van digitalisering, gaat
het mis met ons aller alarmnum
mer.
112 is die dag gedurende vier uur
onbereikbaar. Alle brandweerka
zernes worden bemand, politie
agenten en masse de straat op ge
stuurd. Ziekenhuizen zetten op de
eerste hulp extra mensen in.
,,Het was improviseren", blikt
Corien Prins later terug. ,,Improvi-
seren, in plaats van weten wat we
moeten doen. Al die verschillende
alternatieve noodnummers, het
nummer van de Telegraaf dat per
ongeluk in een NL Alert be
landde."
Nee, erg vertrouwenwekkend
was het allemaal niet. Maar de
hoogleraar Recht en Informatise
ring aan Tilburg University zag
vooral het 'zoveelste voorbeeld'
van wat ze kort daarvoor al aan de
orde had gesteld: ons land is slecht
voorbereid op digitale rampen.
,,En een goede voorbereiding is
juist zo belangrijk om snel weer op
te krabbelen. Ook in het belang
van onze digitale economie."
Ze ontvangt haar interviewers
thuis, in het centrum van Rijen.
Weinig dorpsgenoten hier zullen
het weten, maar Prins behoort als
voorzitter van de Wetenschappe
lijke Raad voor het Regeringsbe
leid tot de invloedrijkste Neder
landers. Al zakte ze in de ranglijst
die de Volkskrant jaarlijks opstelt
van plek 35 naar 64. ,,Hoe dat
komt? Geen idee", haalt ze haar
schouders op. Corien Prins is meer
van de inhoud.
Die is wat haar betreft al zorge
lijk genoeg. Na de zomer komt de
WRR met een rapport dat Prins
mede tot stand bracht, over cyber
rampen dus. Die 112-storing was
achteraf nog redelijk 'simpel', zegt
ze. ,,Omdat het ging over één be
drijf."
Ze begint over ransomware-
aanvallen die in 2017 over de hele
wereld doel troffen. In het buiten
land moesten ziekenhuizen opera
ties uitstellen en dichter bij huis
moest het Osse MSD de medicijn-
productie stilleggen. ,,En de con
tainerschepen van Maersk moes
ten voor anker."
Onduidelijk
Wat Prins betreft was onduidelijk
wie er in moest grijpen. ,,De bur
gemeester van Rotterdam vroeg de
veiligheidsregio om bij Maersk te
gaan kijken, maar die werd daar in
eerste instantie niet binnengela
ten."
Haar conclusie? ,,Als er ergens
brand is, bel je de brandweer. Die
komt de brand blussen en heeft de
bevoegdheid. Bij een digitale ramp
is vaak niet duidelijk wie de
brandweer is." Er moet dus meer
aandacht zijn voor bevoegdheden
van de cyberbrandweer, verklapt
ze een van de aanbevelingen aan
het kabinet.
Slaapwandelend
,,Heb jij tegenwoordig nog contant
geld in huis?", vervolgt Prins met
een vraag aan haar bezoekers. Zelf
zorgt ze wél dat ze altijd iets achter
de hand heeft. Voor het geval er,
tijdens een grootschalige storing,
tijdelijk nergens gepind kan wor
den. Wat ze daarmee wil zeggen:
ook zélf kunnen we ons veel be
wuster zijn van onze digitale af-
Ik vind het alleen
belangrijk dat
mensen een laagje
dieper kijken.
Techniek is niet
zaligmakend
hankelijkheid en maatregelen ne
men.
Prins is niet alleen bezorgd over
cyberrampen. Het gaat haar erom
dat we bij alles dat we digitaal
doen, te vaak niet nadenken over
de consequenties. Pas nog, tijdens
het afscheid van vertrekkend rec
tor Emile Aarts in Tilburg, hield
Prins een vlammende toespraak.
We gaan 'slaapwandelend' de digi
tale snelweg over, luidde haar har
tenkreet.
Zelfs de universiteit zélf staat er
onvoldoende bij stil. Studenten
maar ook medewerkers en profes
soren gebruiken digitale platforms
om bijvoorbeeld scripties of cur
sussen op te slaan, vertelt ze. In
veel gevallen geven ze het plat
form via de gebruiksvoorwaarden
een licentie om het materiaal vrij
elijk te 'hergebruiken'. Joost mag
weten op welke manieren die
commerciële platforms nog munt
kunnen slaan uit het werk dat aan
de universiteit verricht is.
Weggeven
Prins: ,,En het gaat niet alleen om
scripties en wetenschappelijke pu
blicaties. Er liggen Europese plan
nen om alle onderzoeksdata van
universiteiten voor iedereen be
schikbaar te stellen. Dus niet al
leen de uitkomsten van de onder
zoeken, maar ook alle onderlig
gende gegevens. Dat is een goud
mijn voor commerciële databe-
drijven. Ga je dat dan zomaar weg
geven? Bovendien: deze bedrijven
combineren allerhande gegevens
om weer nieuwe kennis te verkrij
gen. Maar er zijn ook dingen die
we niet willen weten, denk ik dan.
Bijvoorbeeld: de correlatie tussen
een bepaalde ziekte en ras. Wat als
dat soort informatie bij de ziekte
kostenverzekeraars terechtkomt?
Wat doet dat met solidariteit?"
Nog zoiets waar de hoogleraar
zich aan stoort: haar eigen Tilburg
University maakt nog altijd geen
onderscheid tussen cookies. Dat
wil zeggen dat je, als je de univer
siteitswebsite bezoekt, géén optie
krijgt om alleen 'functionele coo
kies' toe te staan. Je moet dus dul
den dat commerciële partijen met
je surfgedrag aan de haal gaan.
Facebook
De hoogleraar maakt zich zorgen,
over alles wat we 'te grabbel
gooien'. Zelf vult ze bij partijen die
het niet aangaat soms bewust een
verkeerde geboortedatum of tele
foonnummer in. ,,Als ik een kopie
van mijn paspoort moet verstrek
ken, gebruik ik een app van de
overheid waarbij je Burgerservice
nummer onzichtbaar wordt ge
maakt."
Twitter gebruikt ze niet, Face-
book alleen omdat het voor haar
werk relevant is.
Over Facebook gesproken: ,,In
Amerika kregen sollicitanten aan
het eind van hun gesprek soms de
vraag of ze hun wachtwoord van
hun Facebook-account wilden ge
ven. Dat mag nu niet meer. Ik
vraag studenten wel eens: wat zou
jij doen, als je die baan echt héél
graag wil? Sommigen zeggen: 'Ik
schoon mijn Facebook op, vóór ik
solliciteer'. Maar je staat nog wel
op de accounts van vrienden."
Begrijp haar niet verkeerd: Co-
rien Prins zegt niet dat je géén ge
bruik van Facebook moet maken.
,,Ik vind het alleen belangrijk dat
mensen een laagje dieper kijken.
Techniek is niet zaligmakend."
dinsdag 23 juli 2019
VL
Corien I
Prins, thuis
in Rijen.
FOTO RAMON
MANGOLD/
PIX4PROFS 4
Ben Ackermans
Richard Clevers
Tilburg
- Corien Prins
