'Ik heb wat deze
catastrofe betreft
een schoon geweten'
5
Maleisiërs
willen bewijs
INTERVIEW OUD-REBELLENLEIDER BORODAJ
Wij hadden
niet de
wapens,
noch het
motief
om een
passagiers
vliegtuig
neer te
schieten
baan kwijt. Na een sabbatical nam
hij een rustiger baantje bij een
schoonmaakbedrijf op Schiphol. Nu
doet hij hetzelfde werk als vijfjaar
geleden, maar dan voor verschil
lende maatschappijen. Hij geeft,
soms samen met Asmaa, presenta
ties over MH17. Daarbij vraagt hij
donaties voor het onderhoud van
het monument. ,,Ik vind het belang
rijk dat families daar een mooie plek
hebben. Er gaat geen dag voorbij
zonder dat ik aan MH17 denk. De
ramp heeft mijn leven volledig op
zijn kop gezet. Ik had niet gedacht
dat ik er vijf jaar later nog zo mee
bezig zou zijn. Ik vind het mooi dat
ik de families kan ondersteunen."
Stukjes
Kreuger en Asmaa hebben het gere
construeerde wrak in de hangar in
Gilze-Rijen gezien. Een heftige er
varing. De miljoenen stukjes die aan
elkaar zijn 'geplakt' staan symbool
voor alle verwoeste levens. Kreuger:
,,Toen ik daar liep, zag ik iedereen
weer zitten. Ik weet precies waar de
stoelen stonden. Ik zag de beman
ning in de cockpit, zoals ik afscheid
van ze had genomen.''
De weduwe is erg blij met het
werk van het Joint Investigation
Team (JIT). Volgend jaar start een
rechtszaak tegen vier verdach
ten. ,,Wij hebben niet de macht om
de waarheid boven tafel te krijgen.
Wat er uit de rechtszaak komt, we
ten we niet, maar het helpt bij de
verwerking. Dat er verdachten zijn,
voelt als een enorme overwinning.''
Ze is wel woest over uitspraken van
haar eigen premier, die de conclu
sies van het JIT-team in twijfel trekt.
,,Het voelt als verraad.''
Nu gaat het redelijk goed met
haar. Ze is opnieuw getrouwd,
draagt geen hoofddoek meer. ,,Pas
het laatste jaar kan ik voor het eerst
huilen. Ik wil niet in boosheid blij
ven hangen. Mijn man heeft ons zo
veel liefde gegeven. Hij werkte hard
om ons gelukkig te maken.'' Hun
zoon is haar motivatie. ,,Door Ab-
derrahman kan ik door met mijn le
ven. Maar ik zal hier altijd terugko
men. Nederland heeft een speciale
plek in mijn hart.''
Aleksandr Borodaj was als Russisch
gezinde leider van Volksrepubliek Donetsk
politiek verantwoordelijk voor het neerhalen
van MH17. Nu leidt hij een rustig leven in
Moskou op kosten van de staat. Hij blikt terug.
,,Ik ontken niet dat ik destijds contact
had met Soerkov. Dat heb ik nog
steeds. Maar dat bewuste gesprek
heeft nooit plaatsgevonden. Veilig
heidsdiensten zijn in staat telefoonge
sprekken zo te verknippen, dat ze niet
van echt zijn te onderscheiden. Het
telefoontje laat ook niet zien dat we
het concreet over wapens hebben. Het
is een algemene conversatie.''
,,Mogelijk. Ik weet niet welke poli
tieke motieven het Westen heeft om
wie nog meer te beschuldigen. Maar
ik heb, wat deze catastrofe betreft, een
brandschoon geweten. Wij hadden
niet de wapens, noch het motief om
een passagiersvliegtuig neer te schie
ten.''
,,Natuurlijk, al vind ik het een
vreemde logica als ze mij ook zouden
beschuldigen. Maar als je naar de poli
tieke motivatie kijkt van het hele on
derzoek, dan is het, heel theoretisch
gezien, mogelijk.
,,Op intuïtie. Girkin was de directe
leider van de troepen. De beschuldi
ging ten aanzien van hem was min of
meer begrijpelijk. Mij toevoegen, zou
alleen kunnen uit politieke motive
ringen. Maar gebeurt het, dan gebeurt
het.''
„Ik denk dat dat absoluut
is uitgesloten, omdat
Rusland op geen enkele
manier militaire hulp
heeft verstrekt in de
Donbass. Ik denk ook
niet dat de BUK vanaf
het Russisch grondge
bied kan zijn afgescho
ten. En waarom zou
Rusland dat ook
doen?''
,,Als een standaard oorlogsdag. Ik
werd op meerdere van mijn telefoons
gebeld: er was een passagiersvlieg
tuig neergestort. Ik geloofde het eerst
niet, want ik kon me niet voorstellen
dat civiele vluchten nog over het ge
bied mochten vliegen. Ik wilde het
checken en ben naar het rampgebied
gereden. Toen we aankwamen, was
het meteen duidelijk. Een vreselijke
aanblik. Pas toen geloofde ik het.''
,,Niets bijzonders, anders dan dat ik
mijn deelneming wil betuigen. Men
sen hebben dierbaren verloren. Na
tuurlijk heb ik medelijden, temeer
daar de families om politieke rede
nen tot op heden worden voorgelo
gen over de toedracht van de ramp.
Maar ik zal eerlijk zijn: ik zie de
slachtoffers als onschuldige oorlogs
slachtoffers, zoals alle andere on
schuldige oorlogsslachtoffers. Tot op
heden worden mensen gedood in de
Donbass.''
,,Nee, nooit meer. Ook niet telefo
nisch. Onze wegen zijn gescheiden,
nadat we beiden de Donbass hadden
verlaten in augustus 2014. Girkin had
psyschische problemen, toen al. In
Slavjansk, waar ons hoofdkwartier
was, zeiden anderen en ik dat hij
hulp moest zoeken. Hij ging naar een
militair psychiater, maar diens vra
gen bevielen hem niet. Zijn toestand
beïnvloedde helaas ook zijn strategi
sche beslissingen. Na de val van
Slavjansk, begin juli 2014, raakte Gir-
kin in paniek. Hij trad op waar dat
niet moest en niet waar dat wel nodig
was.''
ONDERZOEK
dinsdag 16 juli 2019
GO
WOENSDAG: De dochters van het
gezin Ploeg
-Aleksandr
Borodaj
Asmaa
Aljuned
met haar
zoontje bij
de boom
voor haar
omgeko
men man.
Morgen is
de herden
king bij het
Nationaal
Monument
MH17 in
Vijfhuizen.
FOTO'S PIM RAS
Kijk op de site bij /video
Ramp met MH17 zette leven
Wilfred Kreuger op zijn kop
Joost Bosman
U noemde dat gesprek 'nep'. Maar
het suggereert, dat u weleens aan
de verdachtenlijst zou kunnen wor
den toegevoegd.
Hoe dan ook zal het tegen u kunnen
worden gebruikt.
U houdt van reizen. Als u verdachte
wordt en er komt een internationaal
opsporingsbevel ten aanzien van u,
dan zult u Rusland niet meer uit
kunnen. Beseft u dat?
Waarop baseert u het, dat u niet zal
worden vervolgd?
Evenals u, herhaalt Girkin voortdu
rend dat de DNR-rebellen geen
BUK hadden. Opvallend is evenwel,
dat hij Oekraïne niet langer be
schuldigt van de aanslag. Houdt u
het voor mogelijk dat reguliere
Russische troepen de raket
hebben afgeschoten, zelfs
buiten uw medeweten
om?
KUALA LUMPUR De Ma
leisische premier Maha
thir haalt zich de woede
van nabestaanden op
de hals door openlijk de
conclusies van het JIT in
twijfel te trekken. ,,Het is
belachelijk. Wij willen be
wijs van schuld zien. Tot
nu toe is er geen bewijs.''
Veel Maleisiërs zijn het
volgens deskundigen
met hem eens. Ze vinden
dat de Verenigde Staten
en de Europese Unie de
ramp gebruiken om de
druk op de Russische
president Vladimir Poetin
op te voeren.
Moskou
Hoe herinnert u zich 17 juli 2014?
Wat zou u willen zeggen tegen de
nabestaanden van de slachtof
fers?
Op 19 juni is uw toenmalige vriend
en collega Igor Girkin aangewezen
als hoofdverdachte van het drama.
Hebt u nog contact met hem?
Tijdens de persconferentie van 19
juni liet het Joint Investigation
Team (JIT) een telefoongesprek
tussen Kremlinadviseur Vladislav
Soerkov en u horen, waarin u mo
gelijke wapenleveranties aan de
Volksrepubliek Donetsk bespreekt.
