GEZOND
Je opvoedingsstijl kan onbedoelde
1
2
Vraag het onze specialisten
18
Als ouders wil je maar één ding: dat
je kind een blij en evenwichtig mens
wordt. Maar hoe voorkom je dat je
spruit verandert in een kleine narcist?
Overdrijf niet met complimenten,
zeggen deskundigen Martin Appelo
en Eddie Brummelman.
Hoe ga ik om
met mijn
schizofrene neef?
Zijn bij hoge
bloeddruk per se
medicijnen nodig?
Ik schaam me voor
vaginaal vocht
tijdens het vrijen
'Onbedoeld
kun je over
brengen:
je moet
mijn liefde
verdienen
door
uitzonderlijk
te zijn
Jongeren zijn de afgelopen
jaren narcistischer geworden,
schrijft psycholoog Eddie
Brummelman in zijn boek
Bewonder mij! Brummelman
onderzoekt narcisme en zelfwaarde
ring aan de Universiteit van Amster
dam: ,,Onze individualistische cul
turele waarden hebben geleid tot een
toename van narcisme.'' Gelukkig
komt er ook een tegenbeweging op:
,,Onder invloed van economische
tegenslagen voelen we ons minder
verheven en meer verbonden.''
De term narcist wordt te pas en te
onpas gebruikt - hij is afkomstig van
de mythe waarin Narcissus verliefd
wordt op zijn spiegelbeeld. De één
heeft het over een persoonlijkheids
stoornis waarin iemand het zelfbeeld
van een ander ondergraaft, de ander
doelt op een trekje waarbij iemand
vooral van zichzelf houdt.
Brummelman ziet narcisme als
een breder spectrum: ,,Niemand is
volledig narcist of volledig niet-
narcist. We hebben deze persoon
lijkheidstrek allemaal in meerdere
of mindere mate. Het wordt een
probleem als je constant op zoek bent
naar de bewondering van anderen en
je gekrenkt voelt als die uitblijft.''
Boos
Psycholoog Martin Appelo: ,,Bij een
narcist ontbreekt elke wederkerig
heid, hij of zij is helemaal gericht
op de vraag: hoe is dit voor mj De
ander wordt niet in de interactie
betrokken. Als iemand daar iets van
zegt, wordt een narcist boos.''
Wetenschappers zijn het erover
eens dat narcisme een combinatie
is van omgevings- en aangeboren
factoren. Opvoeding speelt bijvoor
beeld een rol. Appelo: ,,Een kind kan
een bepaalde aanleg voor narcisme
hebben. Als het opgroeit in een
veilige, stabiele en liefdevolle
omgeving, dan hoeft die aanleg
niet tot ontwikkeling te komen.''
Brummelman ontdekte in zijn
onderzoek dat ouders narcistische
trekjes kunnen stimuleren door de
manier van complimenteren. ,,Als
ouders wil je je kind een stevig zelf
beeld meegeven. Onbedoeld kun je
een heel andere boodschap over
brengen, namelijk dat het je liefde
steeds weer moet verdienen door
uitzonderlijk te zijn.''
Tips om te voorkomen dat
je kind een narcist wordt:
Zorg vooreen
veilige omgeving
Narcisten hebben een lage oxy-
tocinespiegel, wat erop duidt dat het
hechtingsproces in hun vroege jeugd
niet goed is verlopen, zegt Appelo.
,,Opgroeien in een omgeving met
agressie is een belangrijke risico
factor. Een kind moet al jong op zijn
hoede zijn en leert dat het er groten
deels alleen voor staat.'' Tip één is
dan ook: zorg dat je kind zich veilig
en geborgen voelt, door elke vorm
van agressie te vermijden.
Leer je kind omgaan
met teleurstelling
Een kind dient te leren dat het af en
toe gefrustreerd raakt. Appelo: ,,Je
kind moet ervaren dat er niks ergs
gebeurt als het niet altijd krijgt wat
het wil. Of als iets anders verloopt
dan verwacht.'' Af en toe 'nee' zeggen
dus, al is dat lastig. Anders denken
sommige kinderen dat zij zich alles
kunnen veroorloven en overal recht
op hebben. ,,Er is een foto van men
sen die in de rij wachten tot ze de top
van de Mount Everest op kunnen.
Dat vind ik veelzeggend: iedereen
meent recht te hebben op de top.''
dinsdag 16 juli 2019
GO
Voorkom dat je
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden, hart
en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@persgroep.nl
Psycholoog
Huisarts
Coach seksualiteit
Steven Pont
Rutger Verhoeff
Carla Rutgers
Schizofrenie is een bedrei
gende en tegelijkertijd over
weldigende ervaring, omdat je
realiteitszin tijdelijk of voor
langere duur verdwijnt. Je kunt
stemmen horen of dingen zien
die er niet zijn. Zoals bij alle
stoornissen moeten we aller
eerst zoveel mogelijk begrip
hebben voor de heftigheid van
wat iemand meemaakt. Maar
dat begrip moet niet omslaan
in betutteling, beter is het om
te vragen aan je neef hoe hij
het best door zijn omgeving
kan worden geholpen en wat
zijn wensen zijn als hij in een
slechte periode zit. Iemand
met schizofrenie heeft
namelijk ook 'goede' periodes,
waarin hij meer beschikbaar
is dan daarvoor. Verder is het
van belang de omgeving zo
rustig mogelijk te houden.
Omdat hij zich minder aan zijn
omgeving kan aanpassen, zal
de omgeving zich dus aan hem
moeten aanpassen. Maar doe
dat dus zoveel mogelijk samen
met hem; praat op dat gebied
dus met hem en niet alleen
maar over hem.
-Steven Pont
Een hoge bloeddruk is geen
ziekte maar een risicofactor op
hart- en vaatziekten (zoals een
beroerte of een hartinfarct),
net als een verhoogd choleste
rol, roken, diabetes en overge
wicht. Of iemand medicijnen
nodig heeft, moet worden
ingeschat door een arts. Bij
een laag risico zijn leefstijlad
viezen voldoende.
We kijken vooral naar de
bovendruk om te weten of
iemand hoge bloeddruk heeft.
Als bij meerdere bloeddrukme
tingen de gemiddelde boven
druk 140 is of hoger (eventueel
in combinatie met onderdruk
hoger dan 90) dan spreken we
van een hoge bloeddruk. Bij 70
jaar of ouder wordt een gemid
delde bovendruk van onder de
150 nog geaccepteerd.
Roken, overgewicht, veel zout,
veel drop, veel alcohol, vet
eten, bepaalde medicijnen
(diclofenac en prednison) en
de anticonceptiepil kunnen de
bloeddruk verhogen. Maar
soms is het familiair, wordt het
veroorzaakt door een nieraan
doening of is er geen oorzaak.
-Rutger Verhoeff
Nat worden is een heel nor
maal verschijnsel bij seks en
heeft een belangrijke functie:
het beschermt de gevoelige
weefsels van je geslachtsdelen
tegen beschadiging. Niets om
je voor te schamen dus. En als
je goed opgelet hebt, heb je
ook gemerkt dat er bij jouw
vriend ook vocht uit zijn penis
lekt als hij opgewonden raakt.
Dat heeft ook de functie van
glijmiddel.
Als je seksueel opgewonden
raakt dan stroomt extra bloed
naar je geslachtsdelen. Dit
zorgt ervoor dat je clitoris en
schaamlippen opzwellen als
een soort stootkussentjes ter
bescherming. Er stroomt ook
meer bloed naar je vagina,
waardoor de druk in de bloed
vaten in de vaginawand groter
wordt. Die hogere druk perst
vocht (bloedplasma) uit de
bloedvaten en dit komt terecht
in de vagina. Dit vocht is een
natuurlijk glijmiddel waardoor
stimulatie en penetratie mak
kelijker gaat en niet pijnlijk is.
Bij sommige vrouwen kan bij
een orgasme een grote hoe
veelheid vocht vrijkomen, dat
dan stroomt of met kracht vrij
komt (spuitend). Dit vocht komt
uit de vrouwelijke prostaat, het
is geen urine. -Carla Rutgers
-EDDIE
BRUMMELMAN
DOMINIQUE PRINS