In de aanbieding: één cruiseterminal (die niemand wil hebben)
16 ECONOMIE
De toekomst van de Amsterdamse cruiseterminal is
ongewis. Het stadsbestuur wil ervanaf. Maar buurgemeenten
willen hem ook niet. En Rotterdam? De grootste haven van
Nederland is alleen aantrekkelijk voor reders als de passagiers
meteen op de bus richting Amsterdam kunnen stappen.
Ooit, nog niet eens zo heel lang
geleden, was de Amsterdamse
cruiseterminal aan de Piet Hein-
kade een symbool van economi
sche voorspoed: daar komt de zil
vervloot binnenvaren met aan
boord kapitaalkrachtige toeristen
die hun geld uitgeven in de stad. In
middels is de Passenger Terminal
Amsterdam (PTA) uitgegroeid tot
een symbool van massatoerisme.
Daar komen vervuilende schepen
binnenvaren, met aan boord nog
meer toeristen, op weg naar de toch
al drukke binnenstad.
De liefde is inmiddels dusdanig
bekoeld dat de PTA de stad uit
moet. Deze vertrekwens is vorig
jaar vastgelegd in het coalitie
akkoord van GroenLinks, D66,
PvdA en SP. Dit betekent dat de
terminal elders aan het Noordzee
kanaal een plek moet krijgen. Maar
de belangrijkste kandidaten, Zaan
stad en Velsen, waartoe IJmuiden
behoort, willen de terminal niet
overnemen. ,,Wij werken niet mee
aan een terminal in Zaanstad'', zegt
wethouder Hans Krieger (VVD).
Zijn collega en partijgenoot Jeroen
Verwoort van de gemeente Velsen
zegt op zijn beurt 'geen ruimte te
hebben voor de PTA'.
Feitelijk is de cruiseterminal eind
2016 al de wacht aangezegd door de
toenmalige wethouder Kajsa Ol-
longren, die toerisme in haar porte
feuille had. In het zogenoemde Ha
vendebat stelde ze plompverloren
vast dat de cruiseterminal weg
moest uit de binnenstad. ,,De
drukte in de stad wordt onder meer
veroorzaakt door cruisepassagiers
die soms maar voor een halve dag in
Amsterdam zijn'', lichtte Ollongren
haar besluit toe in Het Parool. Ze
hanteerde een overvaltechniek; de
directeur van de terminal was niet
vooraf geïnformeerd.
Wij zijn het symbool
geworden van
vervuiling en
overtoerisme
Het ging haar niet alleen om de
drukte. Amsterdam werkte ook aan
een brug over het IJ. Die moet niet
alleen de oversteek vergemakkelij
ken voor fietsers, maar zal volgens
toenmalig wethouders Eric van der
Burg en Pieter Litjens ook uit
groeien tot een nieuw icoon. Zoals
de Erasmusbrug in Rotterdam. Als
die oeververbinding er ligt, kunnen
cruiseboten niet meer aanleggen
aan de Piet Heinkade.
Het vorige college zocht naar alter
natieve plekken. Hierbij kwamen
de Coenhaven in het Westelijk Ha
vengebied en de Achtersluispolder
in Zaanstad als opties bovendrij
ven. In overleg met Zaanstad kreeg
de Coenhaven de voorkeur: daar
zou de terminal naartoe gaan.
Na de verkiezingen in maart vo
rig jaar was de situatie weer heel
anders. Een nieuw college trad aan
en veegde direct de Coenhaven van
tafel: te duur, te vervuilend en
bovendien een sta-in-de-weg voor
woningbouw in dat deel van de
stad. 'Dit gaat dus niet door', staat in
het coalitieakkoord, waarin de be
sturende partijen beloven in goed
overleg met andere partijen te zoe
ken naar een alternatieve locatie
buiten de stad. Verwoort, wethou
der in Velsen, wist niet wat hij
hoorde: ,,Amsterdam kan wel zeg
gen dat het de terminal niet wil,
maar dat heeft gevolgen voor de
hele regio.''
Een plek in IJmuiden is geen op
tie, zegt Verwoort. In de haven is
onvoldoende ruimte voor een
cruiseterminal. Daar meren al tien
tallen cruiseschepen aan, plus alle
vissersschepen. Een paar boten
meer moet lukken, maar niet de 123
stuks die Amsterdam denkt te ont
vangen. Bovendien: hoe moeten die
toeristen vervolgens naar Amster
dam? De tweebaansweg langs het
kanaal loopt nu al geregeld vast.
,,Het is een illusie dat wij de
aan. Dat waren er zeven
meer dan een jaar eerder.
Het aantal passagiers nam
licht toe, van 1946 in 2017 tot
2007 vorig jaar.
cruiseterminal kunnen over
nemen", zegt Verwoort, om daar
fijntjes aan toe te voegen: ,,Dat had
Amsterdam zich eerder moeten
realiseren.''
Zaanstad zal helemaal niet mee
werken aan een verhuizing van de
PTA. Een plek bij de Achtersluis-
polder, vlak bij de Coentunnel, is
definitief van tafel en dat weet Am
sterdam allang, zegt Krieger. ,,Wij
hebben andere plannen met dat ge
bied." Onder meer Tony Chocolo-
nely opent daar zijn hoofdkantoor.
Verwoort: ,,Ik begrijp de proble
men van Amsterdam heel goed,
maar ik sta voor de belangen van
Zaanstad.''
Om uit de impasse te geraken
hebben de gemeenten aan het
Noordzeekanaal een gezamenlijke
opdracht gegeven voor onderzoek
naar een nieuwe plek. Zaanstad en
Velsen verbonden hier wel de voor
waarde aan dat ook de Coenhaven
hierbij weer op tafel komt. ,,Wat mij
betreft moeten alle opties voorbij
komen", aldus Verwoort. En zo is
het ineens weer mogelijk dat de ter
minal toch in Amsterdam blijft en
het college op zijn schreden moet
terugkeren.
Dick de Graaff, directeur van de
PTA, zit er maar mooi mee. Hij
heeft geen idee waar de toekomst
van zijn terminal, toch geen
kleintje, ligt. Hij vindt de discussie
'spijtig'. ,,We zijn het symbool ge
worden van vervuiling en overtoe-
risme.''
Zijn terminal heeft al te lijden
onder de nieuwe toeristenbelasting
van de gemeente, waardoor het
aantal schepen afneemt van 180 in
2018 naar 123 dit jaar en 112 in 2020.
Hierdoor is al een verplaatsing van
cruiseschepen op gang gekomen.
Rederijen die boos zijn over deze
maatregel, wijken uit naar Rotter
dam en IJmuiden.
zaterdag 6 juli 2019
GO
De MSC Splendida komt aan bij de Passenger Terminal Amsterdam. foto anp
Michiel Couzy
Amsterdam
-Dick de Graaf,
directeur van de Passenger
Terminal Amsterdam
Vorige jaar ontving Amster
dam 180 cruiseboten, met
aan boord 425.000 passa
giers, veel meer dan een jaar
eerder, toen er 134 boten
binnenliepen met 333.000
toeristen aan boord.
De belasting bedraagt 8
euro per persoon per dag en
geldt alleen voor passagiers
die in Amsterdam een tus
senstop maken en dus niet
hier op- of afstappen.
In IJmuiden kwamen vorig
jaar dertig cruiseschepen
Rotterdam ontvangt dit jaar
naar verwachting 106
cruiseschepen.
Naast de zeecruiseboten
ontvangen Amsterdam en
IJmuiden ook riviercruise-
boten. In Amsterdam kwa
men vorig jaar 2007 rivier-
cruiseboten aan, in IJmuiden
245. Dat is een flinke toe
name, want in 2017 kwam het
aantal aankomsten uit op
1946 in Amsterdam en 61 in
Zaanstad.
Veel passagiers die aan
komen in IJmuiden en Rotter
dam, gaan vervolgens met de
touringcar naar Amsterdam.
