Patiënten in de VS leven er gemiddeld twee jaar langer door
7
Ov-chipkaart
nadert einde
In de VS leven duizenden darmkankerpatiënten jaren langer door een simpel
chemopompje. Maar het valt niet mee om het oude geneesmiddel naar Nederland
te halen. Artsen van het Erasmus MC gooien het nu over een andere boeg.
Onderzoek naar
duikbootramp
Vrijspraak voor
Navy SEAL
Het academisch ziekenhuis in Rotter
dam is op zoek naar 230 mensen met
darmkanker en uitzaaiingen in de le
ver die willen deelnemen aan een pa-
tiëntenonderzoek naar de chemo
pomp. Die moet de spectaculaire on
derzoeksresultaten uit Amerika nog
eens bevestigen/bekrachtigen in eigen
land. In de VS, waar de pomp al zeker
twintig jaar wordt gebruikt, leven pa
tiënten gemiddeld twee jaar langer na
behandeling met de chemopomp.
Omdat het geneesmiddel niet in Eu
ropa is geregistreerd, kan het in Ne
derland voorlopig alleen in studiever-
band worden gebruikt.
De chemopomp is een geavanceerd
apparaatje ter grootte van een ijs-
hockeypuck. Deze wordt vlak onder
de navel, onder de huid, geplaatst en
pompt elke maand twee weken lang
het antikankermiddel heel langzaam
in de slagader van de lever. Omdat het
medicijn op een heel gerichte plek
wordt gegeven, krijgt de patiënt een
veel hogere dosis medicijn binnen dan
bij een reguliere chemobehandeling
via een infuus.
In Nederland krijgen jaarlijks zo'n
13.000 mensen darmkanker. 1500 heb
ben uitzaaiingen in de lever die met
een operatie zijn weg te halen. Toch
blijven vaak uitzaaiingen achter die
met het blote oog niet te zien zijn.
Hierdoor keert de kanker bij 80 pro
cent terug, die meestal niet meer te
genezen is.
Opgeruimd
De chemopomp zorgt ervoor dat
de onzichtbare restjes worden op
geruimd, waardoor de overlevings
kansen flink toenemen. Met de hui
dige behandeling overleeft gemiddeld
20 procent van de patiënten de ziekte.
Na behandeling met de pomp was dit
verdubbeld. Oncologisch chirurg Bas
Groot Koerkamp van het Erasmus MC
toonde dit twee jaar geleden al aan na
een onderzoek onder 2400 Amerika
nen. Sindsdien probeert hij deze be-
Er zijn weinig
behandelingen
voor kanker
die zo'n groot
verschil in
overleving
laten zien
handeling naar Nederland te halen,
maar dat blijkt niet gemakkelijk van
wege verschillende wetgeving in
Amerika en Europa.
Het geneesmiddel, genaamd Floxu-
ridine, dat wordt gebruikt in de pomp
werd in Amerika al in 1971 geregis
treerd. Voordat het in Nederland in de
handel mag komen, moet het echter
aan de huidige wetgeving voldoen. En
die kwaliteitseisen liggen nu een stuk
hoger dan circa vijftig jaar geleden. Pa
tiënten mogen vanzelfsprekend niet
worden blootgesteld aan behandelin
gen die ernstige bijwerkingen kunnen
hebben.
Inmiddels heeft de Rotterdamse
arts onder dertig Nederlandse patiën
ten al aangetoond dat de pomp veilig
kan worden geïmplanteerd. Maar nu
moet hij - onder een grotere groep pa
tiënten - opnieuw bewijzen dat zij
daadwerkelijk langer leven door deze
pomptherapie. Want daar lopen de
meningen over uiteen. Eerdere studies
in Europa gaven minder goede resul
taten en leidden in enkele gevallen tot
ernstige bijwerkingen als maagzwe
ren.
Overtuigend bewijs
Groot Koerkamp stelt dat zijn Ameri
kaanse literatuuronderzoek 'extreem
overtuigend bewijs' geeft dat de
pomptherapie wél werkt. Bovendien
hadden de deelnemers geen last van
de gebruikelijke bijwerkingen van
chemotherapie, zoals haaruitval en
diarree. ,,Er zijn weinig behandelingen
voor kanker die zo'n groot verschil in
overleving laten zien. Vaak gaat dat om
maanden, nu om jaren.''
Hij vergeleek achthonderd patiën
ten die na hun operatie een chemo-
pomp kregen met zestienhonderd pa
tiënten die een antikankermedicijn
via een infuus in de bloedbaan kregen.
Om zeker te weten dat er geen andere
factoren meespelen in het succes van
de pomp - misschien waren de acht
honderd patiënten wel vitaler - moet
hij het onderzoek in eigen land herha
len, waarbij het toeval de patiënten in
twee groepen splitst. Van de 230 stu-
diedeelnemers, die zich nog kunnen
aanmelden bij het Erasmus MC, krijgt
dus de ene helft de pomp en de andere
helft de standaard behandeling (ope
ratie). ,,Voor sommige patiënten zal de
loting teleurstellend zijn, maar we
mogen deze pomp alleen in onder
zoeksverband geven. Er is geen andere
mogelijkheid.'' Er zijn wel enkele Ne
derlandse patiënten geweest die opge
geven waren, maar - met succes - een
behandeling in Amerika ondergingen.
Zij moesten wel 1 a 2 ton neertellen.
Er zijn meer redenen waarom de
chemopomp zo lang op zich laat
wachten in Nederland, zegt Groot
Koerkamp. De pomp kwam gelijktij
dig op de markt met andere chemo-
therapieën die veel gemakkelijker te
geven waren dan een apparaatje dat in
de onderbuik moest worden geplaatst.
,,Bovendien is het geneesmiddel in de
pomp zo goedkoop dat farmaceuten
daar geen interesse in hadden. Door
het verlopen van het patent kost een
chemokuur namelijk duizend euro
per patiënt. Farmaceuten verdienen er
niks aan, vergeleken bij nieuwe kan
kermedicatie die 50.000 tot 100.000
euro per patiënt per jaar kost." Het on
derzoek voor toelating van een nieuw
geneesmiddel op de Nederlandse
markt duurt gemiddeld tien jaar. Nu
het om een bekend, maar niet geregis
treerd geneesmiddel draait, kan dat
proces sneller gaan. Maar het zal vol
gens Groot Koerkamp nog jaren duren
voordat de chemopomp een stan
daardbehandeling in het ziekenhuis is.
donderdag 4 juli 2019
GO
DEN HAAG De ov-chipkaart
wordt mogelijk in 2023 af
geschaft. De techniek ver
oudert, en is bovendien re
latief duur, laat staatsse
cretaris Stientje van Veld
hoven weten aan de
Tweede Kamer. De af
schaffing hangt wel af van
hoe snel nieuwe betaalme
thoden succesvol kunnen
worden ingevoerd. In het
huidige systeem moeten
reizigers saldo op de ov-
chipaart zetten. In de toe
komst moeten reizigers
kunnen betalen met hun
bankpas, of mobiele tele
foon.
SEVEROMORSK De Russi
sche president Vladimir
Poetin heeft een onder
zoek gelast naar de brand
op een onderzeeboot
waardoor veertien opva
renden om het leven kwa
men. Hij zei dat na een ont
moeting met minister van
Defensie Sergej Sjoigu. De
brand veroorzaakte zo veel
rook of gas dat veertien
mariniers bezweken. Ande
ren aan boord wisten de
brand te blussen. De duik
boot is teruggekeerd naar
Severomorsk, even ten
noorden van Moermansk.
Het is onduidelijk om welk
type onderzeeër het gaat.
SAN DIEGO De Ameri
kaanse elitemilitair die was
beschuldigd van oorlogs
misdaden in Irak, is vrijge
sproken van vrijwel alle be
schuldigingen waaronder
moord. Dat is de uitspraak
van een militaire rechtbank
in San Diego waar de Navy
SEAL terechtstond voor
onder meer de moord op
een IS-strijder. Edward
Gallagher zou in 2017 een
gewonde IS-strijder heb
ben gedood. Die was ge
vangen genomen bij de
strijd in Mosul. Aanklagers
zeggen dat Gallagher de
tiener eerst behandelde,
maar daarna zijn mes trok
en hem in de nek stak. De
zevenkoppige jury had
negen uur nodig om tot
een uitspraak te komen.
Waarom de chemopomp
nog niet in Nederland is
Hanneke Van Houwelingen
Rotterdam
-Bas Groot Koerkamp
oncologisch chirurg
IP 2000 V
tricumed
Germany
De chemopomp
heeft het formaat van
een ijshockeypuck.
Lever met
miniscule
uitzaaiingen
Het Erasmus MC is op zoek
naar 230 mensen met darmkan
ker en uitzaaiingen in de lever die
willen meedoen aan onderzoek
naar de chemopomp.
Chemo Medicatie wordt de bloedsomloop ingebracht. OllGITIO
Omdat het middel het hele lichaam beïnvloedt, -
Via mf UUS mag de dosis niet te hoog zijn Vl3 P°mP
Dit is de standaardbehandeling
Lever met
miniscule
uitzaaiingen
9 cm
Pomp in de buik
levert medicatie
direct af in de lever.
Pomp
bijgevuld
via injectie
naald
De dosis is hoger en
daardoor effectiever.
Patiënten leven gem.
twee jaar langer.
