k
m
i
Ew
J
'Wat de foto's
gruwelijk
maakt, is wat
ze in ons
hoofd doen'
4
7
MIGRANTEN VIA RIO GRANDE NAAR VS
/*i^SSgk
>r
,7
WORLD PRESS
De trieste foto van Óscar Ramirez en zijn dochtertje Valeria,
liggend aan de oever van de Rio Grande, schokt Amerika en de rest
van de wereld. Het beeld van de twee, verdronken op weg naar een
onzekere toekomst in de VS, staat symbool voor de migratiecrisis.
Vader Óscar (25), met zijn familie
gevlucht uit El Salvador en gefrus
treerd omdat een asielaanvraag
weken zou gaan duren, besloot af
gelopen zondag de sprong te wa
gen en zwom met de bijna 2 jaar
oude Valeria naar de Amerikaanse
zijde van de grensrivier. Daar zette
hij het kind op de oever en keerde
hij terug om zijn vrouw Tania Va
nessa Avalos te halen.
De peuter liet zich echter in het
water vallen, toen haar vader weg
zwom, vertelt de moeder in tra
nen. Martinez keerde om en wist
zijn dochtertje nog te grijpen,
maar het water greep hen en
sleurde het tweetal mee. ,,Toen het
meisje in het water lag, probeerde
hij bij haar te komen'', zegt Rosa
Ramfrez, de moeder van de omge
komen vader, die haar zoon
smeekte niet naar de VS te gaan.
,,Maar toen hij haar wilde pakken,
ging hij zelf onder en kwam er niet
meer uit. Hij heeft haar in zijn shirt
gestopt en vermoedelijk tegen
zichzelf gezegd: 'Ik ben zover geko
men' en besloten samen te ster
ven."
De foto, genomen door journa-
list Julia Le Duc, en gepubliceerd
door de Mexicaanse krant La Jor
nada, toont keihard de gevaren
waarmee vluchtelingen vanuit
Centraal Amerika te maken krij
gen. En de wanhoop waarmee zij
de armoede en het geweld in hun
land hopen te ontvluchten.
Het beeld van het meisje, dat tij
dens hun laatste moment haar arm
om haar vader heeft geslagen, zorgt
voor het oplaaien van de discussie.
De Amerikaanse regering heeft op
aandringen van president Trump,
die de grens het liefst volledig zou
afsluiten met zijn zo gewenste
Mexicaanse muur, de procedures
voor asielaanvragen vanuit Mexico
zo ingewikkeld en traag gemaakt
dat het hele traject in het extreem
ste geval vele maanden en soms
zelfs jaren kan duren. Om die re
den kiezen migranten, zoals Óscar
Ramfrez en zijn gezin, steeds vaker
voor afgelegen en gevaarlijke rou
tes om de zuidelijke grens over te
komen.
De oversteek werd tientallen mi
granten onlangs noodlottig. Zo
werden dit weekend twee baby's,
een peuter en een vrouw dood
aangetroffen in een park nabij de
grens. Hitte en uitputting werden
hen fataal. Elders stierven drie kin-
deren en een volwassene op de Rio
Grande, nadat hun vlot kapseisde.
Het oversteken van de grensrivier
is een levensgevaarlijke onderne
ming, omdat hij door smeltwater
uit de bergen de hoogste stand in
20 jaar heeft bereikt en is veran
derd in een verraderlijke stroom.
Lokale activisten proberen asiel
zoekers ervan te weerhouden de
kolkende watermassa over te ste
ken. Isabel Turcios, een Francisca
ner non die aan de grens migran
ten helpt, vertelt aan Mexicaanse
media dat het aantal vluchtelingen
blijft toenemen en menigeen zijn
De vluchtelingen
denken dat God helpt
en trekken geen
reddingsvesten aan
of haar leven wil riskeren voor een
toekomst in Amerika. ,,Mensen
worden steeds wanhopiger en
kunnen en willen niet meer wach
ten. Ze hebben maar één doel:
oversteken. Desnoods zonder
enige vorm van bescherming. Red-
dingsvesten aantrekken? Dat doen
ze niet, in de veronderstelling dat
God ze bij hun levensgevaarlijke
oversteek helpt."
Mexico is onder druk van han
delssancties door Amerika inmid
dels begonnen de migrantenpro-
blematiek aan te pakken. De Mexi
caanse president Manuel López
Obrador zei de dood van Óscar en
dochtertje Valeria 'zeer te betreu
ren'. Hij noemt sancties absurd en
maakt zich grote zorgen over het
toenemende aantal afwijzingen
van migranten door de VS. ,,Steeds
meer mensen sterven in de woes
tijn of rivieren."
Woest
Vorig jaar kwamen in totaal 283
migranten om het leven. De foto
van de overleden vader en dochter
roept wisselende reacties op. De
Mexicaanse schrijver Alma Delia
Murillo typeert het tragische beeld
als 'een pijnlijk symptoom van de
systematische mislukking van sa
menlevingen'. Ze reageerde woest
op suggesties op sociale media dat
de overleden migranten 'idioten
zijn die door eigen schuld en het
nemen van onnodige risico's stier
ven'. „Niemand vlucht voor de lol",
benadrukt ze.
,,Het is een gruwelijk beeld'',
zegt Maureen Meyer, specialist op
het gebied van immigratie bij een
Latijns-Amerikaanse mensen
rechtenorganisatie in Washington.
,,En het laat duidelijk de echte ge
varen zien die het Amerikaanse
migratieprogramma veroorzaakt.''
donderdag 27 juni 2019
GO
Oscar Ramfrez uit El Salvador is met zijn dochtertje Valeria verdronken bij het oversteken van de Rio Grande naar de VS. foto ap
Samen verdronken,
op weg naar een
onzekere toekomst
David van der Heeden
Rotterdam
—Isabel Turcios, non
Toen directeur Lars Boering
van World Press Photo het
beeld gisteren zag, wist hij
meteen: hier is iets bijzonders
mee aan de hand.
Annemieke van Dongen
Amsterdam
De foto van de Mexicaanse foto
graaf Julia Le Duc ging snel vi
raal op sociale media. Lars Boe
ring: „Veel nieuwssites namen
hem over. Het verhaal op de foto
illustreert wat er gebeurt met mi
granten op de grens tussen
Mexico en de VS. Daar berichten
de media wel over, maar wat zijn
de consequenties van die over
steek? Deze foto laat dat zien.
Een kind dat verdrinkt komt hard
aan.''
De foto die de migrantencrisis in
Amerika samenvat, doet denken
aan het beeld dat in september
2015 het symbool werd van de
vluchtelingencrisis in Europa: dat
van de verdronken peuter Aylan
op een Turks strand (foto 1).
Op redacties maakten beide fo
to's veel discussie los. Gaat het
niet te ver om een foto van een
dood kind te plaatsen? Boering
vindt van niet. „Grafisch is op
beide foto's niets gruwelijks te
zien. Ja, elke dood is gruwelijk,
maar kranten plaatsen veel gru
welijkere foto's. Wat deze foto's
gruwelijk maakt, is wat ze in
onze hersenen doen.''
Wat heeft een foto nodig om
echt iconisch te worden. Ze
moeten vaak getoond worden,
zodat ze in ons collectieve ge
heugen hét beeld worden van
een belangrijk nieuwsfeit, zegt
Boering. ,,Het napalmmeisje
(foto 2) stond voor alle oorlogs
foto's in Vietnam, de tankman
(foto 3) werd het symbool van de
Tiananmenprotesten.''
V*
