Dief
0)
\^m
PSYCHOLOGELD
16 ECONOMIE
NIEUWE TECHNOLOGIE VEENDAM
Groningen gruwt tegenwoordig van de
aardgasrijkdom in de bodem, maar de provincie beseft ook
dat de chemische industrie en gastechniek die in de provincie is
ontstaan, onmisbaar is. Waterstof moet die gaseconomie de
komende decennia overeind houden.
Ben jij een dief? Nee, antwoord je waar
schijnlijk. En als ik de vraag nu anders
stel: heb jij weleens een schrijfblok of
pen van de baas mee naar huis genomen, ge
zwegen toen je te veel geld terug kreeg van de
caissière of geld op straat gevonden en niet naar
de politie gebracht? Nog steeds nee? Als we
maar een klein bedrag achterover drukken, zien
we onszelf niet zo snel als dief. Zo concluderen
wetenschappers naar aanleiding hun onder
zoek, gepubliceerd in het tijdschrift Science.
Onderzoekers van de universiteiten Michi
gan, Zürich en Utah deden het lost wallet-expe
riment, een klassieke test om de eerlijkheid van
mensen op de proef te stellen. Wetenschappers
laten een x-aantal portemonnees achter en tur
ven hoeveel er netjes worden teruggebracht. Dit
keer op grote schaal: de onderzoekers verspreid
den in 355 steden in veertig landen zo'n zeven
tienduizend portefeuilles. Verschil met eerdere
onderzoeken was dat de onderzoekers de porte
monnees niet op straat achterlieten, maar ze af
gaven aan de balie bij politiebureaus, postkanto
ren, banken, musea en ho
tels. De portemonneetjes
bevatten onder meer een
boodschappenlijstje en een
visitekaartje van de zoge
naamde eigenaar: soms zat
er cash in, soms niet. Wat
bleek? Die met geld kwa
men vaker terug, dan die
zonder. En hoe hoger het
geldbedrag, des te groter de
kans was dat de portemon
nee werd teruggegeven aan
de zogenaamde eigenaar.
Gemiddeld nam 40 procent
van de mensen contact op
bij een lege portemonnee en 51 procent bij die
met een beetje geld (rond 10 euro). Bij porte
monnees met een bedrag van 75 euro erin - die
werden verspreid tijdens een kleinere steek
proef- was dat zelfs 72 procent.
De wetenschappers vonden de uitslag opval
lend omdat die indruist tegen de economische
wet dat mensen altijd uit zijn op zoveel moge
lijk winst. Het onderzoek rekent af met het idee
van homo economicus, het mensbeeld waarin
we vooral economische wezens zijn, gericht op
bevrediging van onze eigen behoeftes. De homo
economicus zou immers eerder een goed ge
vulde portemonnee achterover drukken dan
een lege. Maar volgens de onderzoekers zien
échte mensen zichzelf niet graag als dief. Het
onderzoek laat, volgens hen, zien dat we het be
langrijk vinden om eerlijk te zijn. In ieder geval
een beetje.
Dat is op zich een hoopvol mensbeeld. Al vind
ik dat er nog opvallend veel portefeuilles wor
den gejat bij politiebureaus, postkantoren, ban
ken, musea en hotels. In Nederland, dat op de
derde plaats van eerlijke landen staat, komt 70
procent van de portemonnees, mét of zonder
contant geld erin, weer bij de eigenaar terecht.
Drie op de tien dus niet. Dat vind ik best schok
kend voor openbare instanties, waarvan ik ver
wacht dat ik daar wel een gevonden portemon
nee kan inleveren.
Als ik er ooit eentje vind, moet ik hem mis
schien maar zelf houden.
Volgens dit
onderzoek
zien
mensen
zichzelf
niet graag
als dief
Arcelor
Mittal
donderdag 27 juni 2019
Air France
KLM
Besi
Fagron
Er staat veel op het spel voor Gro
ningen. ,,Afhankelijk van welke
deskundige je het vraagt, zijn er
hier zo'n 10.000 tot 15.000 banen
gemoeid met het aardgas. Daar tel
ik dan ook de banen in de chemi
sche industrie die op aardgas draait
bij op'', zegt de Groningse gedepu
teerde Patrick Brouns.
Hij heeft zojuist gekeken hoe ko
ning Willem-Alexander in Veen-
dam HyStock heeft geopend. Een
waterstoffabriek van de Gasunie
waarin de elektriciteit van een bij
horend zonnepark wordt omgezet
in waterstof.
Het is nog maar een proefproject.
Het fabriekje is niet groter dan een
paar zeecontainers en heeft een be
scheiden vermogen van 1 mega
Watt. In een halfuur produceert het
apparaat genoeg waterstof om ze
ven waterstofauto's vol te tanken.
,,HyStock is nog maar het begin'',
zegt Brouns. ,,Volgend jaar komen
er waterstofinstallaties van 20, 40
en 100 megaWatt. Waterstof moet
ons de grote hoeveelheden energie
geven die we na het tijdperk van
olie en gas nodig hebben. De ko-
mende tien jaar wordt er in Gronin
gen 2,8 miljard euro in waterstof
geïnvesteerd."
Waterstof is geen energiebron,
maar een energiedrager. Een over
schot aan groene stroom wordt
door middel van elektrolyse omge
zet in waterstof dat later weer in
elektriciteit kan worden omgezet.
Wij hebben de kennis
en de infrastructuur
in de vorm van
gasleidingen
Een elektriciteitsbuffer in chemi
sche vorm dus. Volgens de noorder
lingen kan waterstof de CO2-uit-
stoot van Nederland halveren, als er
de komende zeven jaar massaal
wordt geïnvesteerd in de productie
van groen en blauw waterstof.
Groen is opgewekt met groene
stroom; blauw is waterstof uit
(geïmporteerd) aardgas waarbij de
vrijkomende CO2 wordt opgevan-
gen en opgeslagen in lege gasvel-
den. En waar kan dat beter dan in
Groningen? ,,Wij hebben de kennis
en de infrastructuur in de vorm van
gasleidingen.''
En Groningen heeft het nieuwe
groene gas nodig, want nu de gas
kraan langzaam wordt dichtge
draaid, dreigt de economie een op
doffer van jewelste te krijgen. ,,Die
15.000 banen kunnen we behouden
als we op waterstof overstappen.
Sterker: er komt werkgelegenheid
bij. In onze visie zijn we in 2050
CO2-negatief. Dan gebruiken we
CO2 uit de lucht om met waterstof
groen plastic te maken.''
Groningen heeft nóg een voor
deel om de waterstofprovincie van
de toekomst te worden. De giganti
sche zoutcavernes onder de bodem
- sommige zo groot dat je er de Eif-
feltoren in kwijt kunt - kunnen een
voorraad waterstofgas bergen om in
de winter heel Nederland drie we
ken warm te houden.
Aan de animo ligt het niet. Niet
alleen de provincie Groningen en
de Gasunie klapten toen de koning
HyStock symbolisch in bedrijf
stelde. Ook Shell en Greenpeace
waren van de partij en minstens zo
enthousiast. Greenpeace ziet wa-
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
Reageren? economie@persgroep.nl
O
GO
De staalfabri
kant voerde de
stijgers aan bij
de hoofdfond
sen op het
Damrak.
4B
De luchtvaart
combinatie ging
in de MidKap aan
kop.
Het chipbedrijf
kon niet profite
ren van de goede
cijfers van het
Amerikaanse Mi
cron Technology.
Het apotheekbe-
drijf had geen
beste dag op de
beurs.
o
Ton Voermans
Veendam
-Patrick Brouns, gedeputeerde
