vragen
over de
J|V| vit
i
CDA: Stabieler bestuur als Senaat langer aanblijft
i
NIEUWS 3
TROPISCH WEER UITLEG
L
d
i
11Ê
1. Hoe heet wordt het?
„Vandaag kan het 29 tot 34 graden worden, dinsdag
wordt het op de heetste plaatsen 36 graden, lokaal
zelfs 37'', voorspelt weervrouw Diana Woei van
Weerplaza. ,,Ook de nachten verlopen zeer warm'',
waarschuwt zij. ,,Je kunt van een tropennacht spre
ken als de temperatuur niet onder de 20 graden
komt. Dat zit er zeker in. In Rotterdam bijvoor
beeld kan het 's nachts wel 22 graden blijven. Beton
en gebouwen in steden absorberen de warmte en
die stralen dat dan 's nachts weer af. Een warme
oostenwind houdt het land ook warm.''
2. Waar moet je op letten
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Mi
lieu (RIVM) heeft gisteren het hitteplan geacti
veerd voor grote delen van Nederland. Het hitte
plan is een waarschuwing voor hitte, de risico's die
de hitte met zich kan meebrengen en een oproep
om extra op elkaar te letten. Vooral voor groepen
kwetsbare mensen, zoals ouderen en baby's brengt
hitte gezondheidsrisico's met zich mee. Deze groe
pen moeten extra alert zijn op uitdroging en over
verhitting. Drink genoeg en blijf uit de zon.
3. Waar geldt het hitteplan?
In de provincies Noord-Brabant, Limburg, Utrecht,
Overijssel, Gelderland, Flevoland en Drenthe.
Woei: ,,In het zuidoosten en oosten blijft het het
langst warm: daar blijft het kwik de 30 graden
bereiken. In die regionen kan het zeker tropisch
blijven tot in het weekend. Op woensdag gaat in
andere provincies de wind vanuit het noorden
waaien en wordt het wat koeler. In Zuid-Holland,
Friesland en Groningen blijft het veel koeler met
maxima van 25 tot 28 graden, de hittegolf is dus
regionaal.''
4. Welke maatregelen worden er genomen?
Scholen komen met tropenroosters, dan krijgen de
kinderen bijvoorbeeld 's middags vrij of langer
pauze. Ook zetten basisscholen badjes neer. Ou
ders wordt gevraagd de kinderen thuis al badkle
ding aan te trekken, onder hun normale kleren. Er
zijn middelbare scholen die toetsen vervroegen.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
voert extra controles uit om te kijken of bedrijven
zich houden aan de regels voor dierenwelzijn.
Het warme weer trekt deze week een grens
door het land. In het zuidoosten loopt het kwik het
verst op en is een hittegolf waarschijnlijk. In het
noordwesten blijft het wat koeler, is de verwachting.
Boven de dertig
5. Is juni de warmste maand ooit?
,,In het zuidoosten komt het in juni
zeker tot de warmste maand sinds het
begin van de metingen in 1901'', ver
klaart Woei. ,,Dat geldt voor de pro
vincies Noord-Brabant, Limburg,
Gelderland en Overijssel.'' Het zou
volgens de weervrouw kunnen dat
heel Nederland ook een record ves
tigt. En wel dat van de hoogste ge
middelde temperatuur van de maand.
,,Dat hangt ervan af in hoeverre de
warmte blijft hangen.''
6. Is het uitzonderlijk al zo vroeg?
Zo'n vroege hittegolf is geen
uitzondering. Sterker nog de
allervroegste hittegolf sinds de
metingen in 1901 dateert al van 1922.
,,Toen werd het van 21 mei tot 25 mei
al tropisch warm'', weet Woei.
„Hittegolven zijn al een aantal keren
voorgekomen in juni. De laatste golf
in juni was in 2005 van 18 tot 24 juni.
Maar hittegolven komen in juli en
augustus wel vaker voor, omdat dat
de warmste maanden van het jaar
zijn.''
7. Waarom is het zo heet?
Op de hele aarde is het sinds 1900 ge
middeld 1,0 graad warmer gewor
den, daardoor zijn hogere piekwaar
den ook waarschijnlijker. In Neder
land is de gemiddelde temperatuur
sindsdien 1,9 graad gestegen. De op
warming komt door broeikasgassen.
De concentratie CO2 in de atmosfeer
is sinds het begin van de industriële
revolutie (1750) met 40 procent toe
genomen. CO2 (koolstofdioxide) en
andere broeikasgassen zoals methaan,
lachgas en waterdamp vormen een
deken om de aarde. De zonnestraling
die de aarde opvangt, wordt daardoor
niet meteen terug het heelal in ge
kaatst, maar blijft deels onder die de
ken hangen.
De partij wil daarmee voorkomen
dat de Provinciale Statenverkiezin
gen wordt gezien als een 'herkan
sing' van de Tweede Kamerverkie-
zingen, omdat de leden van de Pro
vinciale Staten de Eerste Kamer
kiezen. De uitslag van de provinci
ale verkiezingen wordt daardoor te
veel beïnvloed door de landelijke
ontwikkelingen, vindt CDA-Ka-
merlid Harry van der Molen. ,,Het
moeten weer gaan over de provin
cie."
Hij komt met zijn plan, dat hij re
cent ook in een intern CDA-blad
ontvouwde, omdat hij bij de cam
pagne van maart veel mensen
hoorde klagen. „Waarom zijn al die
landelijke politici zo in touw voor
de Statenverkiezingen, zeiden ze
dan. Die gaan toch over mijn pro
vincie?''
Van der Molen leunt voor zijn
oplossing op het plan dat hoogle-
raar staatsrecht Douwe Jan Elzinga
al eerder ontvouwde in het blad
Binnenlands Bestuur. Hij stelde voor
de grondwetswijziging van 1983 te
rug te draaien. Vóór dat jaar kende
de Senaat al een zittingduur van zes
jaar en werd de helft van de Eerste
Kamerleden om de drie jaar geko
zen.
Volgens Elzinga is er in 1983 een
vergissing gemaakt. ,,Er was toen
een discussie over de rechtstreekse
verkiezing van de Eerste Kamer en
W Het CDA-plan leunt
op eerder plan van
hoogleraar Douwe
Jan Elzinga
toen is dit compromis er min of
meer per ongeluk ingekomen, als
slip of the tongue. Maar de effecten
daarvan zijn nooit voorzien.''
De Groningse hoogleraar is blij
dat Van der Molen zijn voorstel
overneemt om 'de ernstige weef
fout in ons stelsel te corrigeren'.
,,De effectiviteit van het landsbe
stuur komt in het geding, omdat de
senaat steeds politieker wordt en
het kabinet na de Eerste Kamerver
kiezingen moet gaan wheelen en
dealen voor meerderheden.''
Volgens Van der Molen heeft het
terugdraaien van de grondwetswij
ziging uit 1983 alleen maar voorde
len. ,,De uitslag van de Provinciale
Staten bepaalt nog steeds hoe de
Eerste Kamer eruitziet, maar wel in
een trager tempo dan nu het geval
is.'' Een grote winst van een partij,
zoals bij Forum voor Democratie in
maart, vertaalt zich dan pas later
door naar de Eerste Kamer. Maar
dat geldt ook omgekeerd, bena
drukt Van der Molen. ,,Als je als
partij heftig verliest bij Provinciale
Staten, dan merk je dat ook pas la
ter.''
Van der Molen heeft zijn plan
'her en der genoemd' en ook ge
deeld met minister Kajsa Ollongren
van Binnenlandse Zaken. De com
missie onder leiding van oud-mi
nister Johan Remkes, die onder
zoek deed naar het parlementair
stelsel, adviseerde de door het CDA
voorgestelde wijziging eind vorig
jaar niet.
maandag 24 juni 2019
GO
i
i
regionale
hittegolf
Marcia Nieuwenhuis
Het wordt een warme week, met dinsdag
als hoogtepunt.
33C
ma di wo do vr za zo
24 25 26 27 28 29 30
30°C
BRON: ANP/WlCHARTS
w IT/'VT/"! A Kil
Regeringspartij CDA wil de
Grondwet wijzigen om Eerste
Kamerleden een zittingstermijn
te geven van zes jaar, waarbij de
helft van de senatoren om de
drie jaar wordt gekozen door de
Provinciale Staten. Daardoor
moet de politiek stabieler wor
den, omdat het kabinet dan niet
telkens de meerderheid kan
kwijtraken.
Hanneke Keultjes
Peter Winterman
Den Haag
