Klaverjasvrienden lopen
binnen met druppelbril
II
ÖZCAN AKYOL
Malek geradicaliseerd en paranoïde
6
Column @OzcanAkyol
Evert plakt de postzegel, Appie
zet een stempeltje op de envelop
en Evert schuift er weer een bril
letje in. Zo doen ze dat elke vrij
dagmiddag, twee- tot driehon
derd stuks aan de keukentafel in
Amsterdam-N oord.
,,We komen envelopjes tekort,"
constateert Evert met een grijns
van oor tot oor. Hij heeft aanvra
gen liggen uit België en Luxem
burg, één firma wil zelfs 15.000
brilletjes tegelijk. ,,En Groot-Brit-
tannië hing ook aan de telefoon.
Die willen een veelvoud hiervan."
Klaverjasvrienden Evert van
Voorst en Ab - roepnaam Appie -
Zwaan stuitten vorig jaar zomer
bij toeval op een goudmijn. Bei
den hadden net een oogoperatie
achter de rug. Toen Appie zijn
leesbrilletje vergat af te zetten tij
dens het druppelen van zijn oog,
kwam hij op een idee. Hij boorde
een gaatje in het glas en klemde
daar het flesje in. „Daarna ging
het druppelen veel makkelijker."
„Makkelijk? Het is een eitje",
roept Evert, die het woord weer
overneemt. Appie is zijn stille
vennoot. Letterlijk en figuurlijk.
Appie knikt. ,,Evert ken dit soort
dingen goed." Zeg dat wel. Zijn
klaverjasvriend zag direct handel
in het gehavende leesbrilletje,
schreef zich in bij de Kamer van
Koophandel onder de naam
Druppelzorg en liet zijn kleine,
zilveren Chevrolet beplakken
met reclamestickers.
Eigenlijk hoeft het duo geen
reclame meer te maken voor het
brilletje waarin drie gaatjes zitten
Je wilt toch niet
twaalf keer per dag
naar de buurvrouw
lopen voor hulp?
- voor elk flesje wat wils - maar
de heren hebben er lol in. ,,Het
vult onze tijd."
Laatst boekten ze een pension
netje in Brabant en stapten da
genlang bij elke apotheek, opti
cien en zorginstelling binnen.
,,Hadden we er toch weer mooi
vierhonderd verkocht."
En als de verkoop uitblijft, gaat
Evert doorgaans nog een keertje
langs. 'Hebbie al iets met mijn
brilletje gedaan', vraagt hij dan.
De brilletjes kosten 8,50 euro
per stuk. ,,Als we de boekhou
ding, productiekosten in China
en alle envelopjes en rolletjes
postzegels eraf trekken verdienen
we nu 1,5 a 2 euro per brilletje",
schat Evert. Zijn boekhoudster,
die op de bank zit, fluit hem te
rug. ,,Oké, nog geen eurootje per
stuk dan. Maar dat komt straks
wel als we ook Frankrijk en
Duitsland gaan bewerken."
De weduwnaars beseffen dat ze
wel eens stinkend rijk zouden
kunnen worden van deze Willy
Wortel-vinding. Daar is het hun
niet om te doen, zeggen ze. Evert:
,,Ik heb een huis van 7 ton onder
mijn kont en een goed pensioen.
Moet ik echt 2 ton aan deze brille
tjes verdienen? We zijn tevreden.
We maken er mensen blij mee.
Vooral alleenstaanden zoals wij.
J e wilt toch niet twaalf keer per
dag naar de buurvrouw lopen
voor hulp?"
In de wijkverpleging wordt ly
risch gereageerd. Het brilletje
scheelt hun soms viermaal daags
een ritje naar een hulpbehoe
vende oudere.
Binnenkort dragen de twee
hun zaak over aan de boekhoud
ster. Op de achtergrond blijven de
heren betrokken. Evert, nuchter:
,,Ons leven is eindig, zo is het nu
eenmaal, maar stoppen is geen
optie. De wereld benadert ons!"
De vraag is: wat doet
Erdogan met een
ongunstige uitslag?
Er gaat dit weekend in Istan-
boel iets bijzonders plaats
vinden: voor de tweede keer
in korte tijd mogen de bewoners
van de metropool op een nieuwe
burgermeester stemmen, nadat de
vorige verkiezingen ongeldig wa
ren verklaard vanwege vermeende
misstanden.
Hoewel lokale stemmingen voor
een gemeentebestuur niet zo bij
zonder lijken, staat er in wezen
veel meer op het spel: de gezond
heid van de democratie.
Binali Yildirim, de kandidaat
van de regeringspartij, verloor de
vorige keer met een klein verschil,
maar de uitslag werd ongeldig ver
klaard, omdat niet iedere stembus
medewerker een ambtenaar zou
zijn, een voorwaarde om verkie
zingen wettig te laten verlopen.
Dat de kiesraad tot deze beslis
sing kwam, deed een hoop wenk
brauwen fronsen, temeer omdat
eerdere protesten, bijvoorbeeld
een jaar eerder, nadat Recep
Tayyip Erdogan er een presidenti-
eel systeem doorheen had ge
drukt, onverstoorbaar werden ge
negeerd.
De kans is groot dat Ekrem Ima-
moglu (CHP) deze keer wéér zal
winnen. Hij staat een paar pro
centpunten voor in de peilingen
en daarbij hebben veel Turken, ook
in de conservatieve hoek, in de ga
ten dat hem de vorige keer een
kunstje is geflikt.
De vraag is: wat gaat Erdogan
met een ongunstige uitslag doen?
Als zijn kandidaat opnieuw het
onderspit moet delven, zal de par
tij veel gezichtverlies lijden, niet
op de laatste plaats omdat de stad
aan de Bosporus dé plek is waar al
les bij elkaar komt: de economie,
de cultuur en de sport.
De AK-partij zou de verkiezin
gen wederom ongeldig kunnen
verklaren, maar dan mogen we ge
rust spreken van het failliet van de
democratie. Een ander scenario is
dat er op landelijk niveau allerlei
bevoegdheden en budgetten wor
den weggenomen bij de nieuwe
burgemeester, waardoor hij nooit
zijn beloftes kan waarmaken.
De vraag is of het Turkse volk dit
gaat pikken. Het land heeft te ma
ken met inflatie en de waarde van
de lira is nog steeds niet op peil.
De autoritaire opmars van Erdo-
gan zal een lakmoesproef onder
gaan. Is het volk klaar met zijn be
leid, dat gelardeerd is met com
plottheorieën en vijandbeelden, of
is dat soort leiderschap inmiddels
sleets geraakt? Het volk in Istan-
boel, een stad van 16 miljoen in
woners, is zondag aan het woord.
In hoeverre die afwijzing Malek
heeft getriggerd mensen neer te
steken, is niet helemaal duidelijk.
Maar in zijn huis vond de politie
zijn schoenen op het vreemdelin
gendocument.
In de extra beveiligde rechtbank
bij Schiphol zei Malek gisteren: ,,Ik
was boos, omdat ze mij geweigerd
hebben." Malek ging ervan uit dat
hij zou worden doodgeschoten en
dat ze zijn schoenen dan zo zouden
vinden. Ook zei hij gisteren dat hij
'duivelsaanbidders' wilde laten
zien dat het hun schuld was dat hij
de Nederlandse nationaliteit niet
kreeg.
Volgens deskundigen was Malek
wél geradicaliseerd, maar hij ver
wierp de democratie niet en was
niet aangesloten bij een terreur
groep. Medisch deskundigen con
cluderen dat Malek een paranoïde
stoornis heeft en dat er weinig
vooruitgang is. Ook gisteren tijdens
de zitting was Malek soms helder,
soms warrig.
Justitie verdenkt Malek (33) van
drie pogingen tot moord. Justitie
heeft aanwijzingen voor terroristi
sche motieven (zo riep hij Alahu
Akbar).
Wartaal
Maar zijn psychische problemen
zijn ook duidelijk, als gevolg van
traumatische ervaringen uit de oor
log in Syrië. Hij ontvluchtte het
land in 2014 ontvluchtte.
hadistische teksten uit, maar ook
wartaal. Malek was al voor het
drama in behandeling geweest bij
een ggz-instelling. Zijn familie zegt
dat ze hem daar te snel hebben la
ten gaan.
Tijdens de rechtszaak werden
heftige camerabeelden getoond van
de steekpartij. Familieleden van
slachtoffers verlieten even de zaal.
Op de beelden is te zien dat Malek
bij sommige slachtoffers de keel
doorsnijdt. Eén slachtoffer dacht
dat hij doodging en zei tegen zijn
vriendin: 'I love you, I'm gonna die.'
Alle slachtoffers overleven uitein
delijk de aanslag.
De zaak gaat maandag verder. De
kans bestaat dat Malek geheel on
toerekeningsvatbaar wordt ver
klaard.
zaterdag 22 juni 2019
Dik in de 80 en een gouden
handeltje beginnen. Evert (86)
en Appie (84) doen het. De kla
verjasvrienden bedachten een
brilletje, waarmee je oogdrup
pels kunt toedienen zonder ge
klungel. Met duizenden vliegen
de pakketjes de deur uit.
Hanneke van Houwelingen
Amsterdam
—Uitvinder Evert van Voorst
Evert van
Voorst
(rechts) en
Appie Zwaan
deden een
lucratieve uit
vinding: de
druppelzorg-
bril. FOTO MARLIES
WESSELS
Istanboel
Malek F., de uit Syrië gevluchte
Palestijn die op 5 mei vorig jaar
drie mensen neerstak in Den
Haag, kreeg twee weken voor
het drama te horen dat zijn natu-
ralisatieverzoek was afgewezen.
Daar was hij boos over, bleek op
de eerste dag van zijn rechts
zaak.
Victor Schildkamp
Jorina Haspels
Schiphol
Malek had al eens zijn huisraad
uit het raam gegooid. In afgeluis
terde gesprekken slaat hij harde ji
t Malek F. was boos
dat zijn verzoek
om naturalisatie was
afgewezen
Malek F. in de rechtszaal.
ILLUSTRATIE FELIX GUÉRAIN
