minister-president
Ik heb geleefd
'Ik kan mijn zoontje niet
meer naar bed brengen'
342.000
291.000
181.680
168.491
157.287
79.458
35.669
'Ga een
midden
stander
maar eens
vertellen
dat
194.000
euro te
weinig is'
Jaarsalaris
premiers
'In de
zomer
gaan we
lekker
naar de
Efteling.
De buggy
met mijn
zoontje
erin
fungeert
als
rollator'
19
Annemarie Haverkamp praat met mensen over hun leven en het einde dat nadert.
2018/2019
(bruto zonder toeslagen)
Duitsland
Kroatië
schapsbelasting van Shell, dan staat hij tegen
over een topman die met 20,1 miljoen vorig jaar
103 keer zo veel verdient als hij.
Rutte zegt nooit te malen om die enorme in
komensverschillen. Maar ceo's zullen toch
even slikken als ze horen wat politici en top
ambtenaren voor werkweken van 70 uur ont
vangen, nog afgezien van alle media-aandacht
en het bijbehorend afbreukrisico dat zij lopen.
Te veel zuinigheid, meent Dekker, is ook niet
goed. ,,Stel dat een heel slim en goed kabinet
met fantastische ambtenaren de economie een
half procent extra doet groeien, dan levert dat
honderden miljoenen op voor een land. Zo haal
je het geld er dubbel en dwars uit. Zo wordt bij
voorbeeld in Singapore geredeneerd.'' De
hoogleraar erkent dat de invloed van een mi
nister 'moeilijk te meten is'. ,,Toch is dat in het
bedrijfsleven niet heel anders.''
Canadese model
Dekker voelt veel voor het 'Canadese model'
van het belonen van toppolitici. ,,De redene
ring is daar: gelijk werk, gelijke betaling. Ie
mand in de politiek heeft een vergelijkbaar in
komen als iemand uit het bedrijfsleven."
De Canadezen nemen een middelhoge amb
tenaar als uitgangspunt en betalen die gelijk
naar een directeur op dezelfde hoogte in het
bedrijfsleven. Van daaruit berekent Canada wat
een hogere ambtenaar zou moeten verdienen.
En van daaruit het salaris van de minister. Het
levert Ruttes collega Justin Trudeau nog steeds
geen topsalaris op - hij verdient zo'n 50.000
meer per jaar dan Rutte - 'maar er zit in ieder
geval een gedachte achter', aldus Dekker.
De SP zoekt alvast de aanval. De salarissen
van de bewindslieden moeten niet omhoog,
maar omlSSg. Omdat Rutte-3 meer bewinds
lieden telt, zouden hun inkomsten naar bene
den moeten, aldus de socialisten. ,,Het gaat om
gemeenschapsgeld!'', zegt SP-Kamerlid Ronald
van Raak. De fractieleden weten wat het is om
rond te komen van een bescheiden salaris. SP-
Kamerleden dragen een fors deel van hun 7700
euro per maand af aan de partij. Ze houden
2750 euro over. Meer dan genoeg, zegt Van
Raak. Het argument dat politici beter worden
naarmate ze meer verdienen, wil er bij de partij
niet in. ,,De SP trekt nog steeds goede mensen
aan om Kamerlid te worden.'' Bovendien, zegt
hij, leven bestuurders met een vet salaris in een
andere wereld dan gewone burgers. ,,Dan haal
je geldwolven binnen.''
Dekker waarschuwt voor onverwachte con
sequenties. ,,Lagere salarissen kunnen er ook
voor zorgen dat alleen rijke mensen de politiek
in gaan. Die kunnen het zich veroorloven." Dit
mechanisme doet zich in Noorwegen voor,
weet hij.
Voor hoogleraar economie Coen Teulings is
de discussie een 'echo uit het verleden'. Hij zat
in de commissie-Dijkstal die zich in 2004 over
vraagstuk boog. De fout die men toen maakte?
Dat juist minister Dijkstal de commissie voor
zat. ,,Dijkstal wilde zichzelf matigen, omdat hij
politicus is. Netjes natuurlijk, maar het pakte
verkeerd uit. Ambtenaren vielen daarna onder
een salarisplafond van de balkenendenorm,
maar met de aanbeveling dat plafond te verho
gen deed het kabinet niets.''
Ook hij ziet dat de salarissen van topambte
naren en ministers de laatste tien jaar 'zijn ach
tergebleven bij de markt'. ,,Maar ga dat maar
eens zeggen.'' Dat Ollongren toch een poging
waagt, waardeert Teulings: ,,Ik kan niet anders
zeggen dan dat ik het dapper vind.''
et verdriet komt meestal
op onverwachte momen
ten. Als haar zoontje van
anderhalf valt, en zij hem
niet kan optillen. Dan
voelt Lilian Herijgers (37) zich mach
teloos. ,,Maar ik ben echt niet de hele
dag alleen maar somber.''
Ze was altijd heel sportief, vertelt
ze in haar huis in Zundert. Deed aan
hardlopen, kickboksen, volleybal. Na
de bevalling wilde ze dat weer op
pakken. Het lukte niet. ,,Ik liep slecht.
Mijn handschrift werd slordig. De
knoop van mijn spijkerbroek kreeg ik
niet dicht en ik had moeite met het
omdraaien van de autosleutel. Alle
maal rare dingen.''
Zorgverleners zeiden dat het nu
eenmaal lang duurt voor je 'ont-
zwangert'. Ze gaf nog borstvoeding,
de baby sliep slecht door... De huis
arts maakte zich geen zorgen, maar
verwees haar op haar aandringen
toch door naar een neuroloog. Niets
aan de hand, zei die. Misschien zat
het tussen de oren. Een postnatale
depressie? Lilian belandde bij een
psycholoog. ,,Elk detail uit mijn ver
leden heb ik opgerakeld en verwerkt.
Na een paar maanden zei ik: ik kan
wel blijven lullen, maar als mijn li
chaam het niet gaat doen, komen we
niet verder.''
Lang verhaal kort: op 21 februari
van dit jaar hoorde Lilian dat ze ALS
heeft, een progressieve spierziekte
waaraan ze zal doodgaan. Haar zoon
tje begon toen net te lopen. ,,Die dag
leek het wel een verjaardag bij ons
thuis'', vertelt ze. ,,Alle vrienden
kwamen langs. We hebben veel ge
praat, veel gehuild. Maar ik heb ook
gezegd: volgende week is het carna
val, dan gaan we naar de kroeg en
hebben we het over andere dingen.''
Hoe dramatisch de diagnose ook
was, hij gaf wel rust. Lilian wil haar
verhaal graag vertellen in deze krant,
omdat ze hoopt dat artsen eerder aan
ALS denken als er een jonge patiënt
hun spreekkamer binnenkomt. ,,Mijn
zoektocht duurde een jaar. Die tijd
kun je beter besteden aan leuke din
gen doen. Het lichaam is dan nog re
delijk fit, je kunt bij wijze van spre
ken nog op wereldreis.'' Bij ALS kan
de aftakeling snel gaan, een voor een
vallen essentiële lichaamsfuncties
uit.
Vandaag lopen bij Lilian bouwvak
kers in de tuin. Ze zetten een aan
bouw aan haar huis, zodat ze met
haar man beneden kan slapen. Nu
komt ze de trap nog op, maar mis
schien over twee maanden niet meer.
Afgelopen april maakte ze met haar
man en zoon een reis naar Chili. De
reis stond al gepland voordat ze wist
dat ze ziek was. Lilian heeft een Ne
derlandse moeder en een Chileense
vader; 'papS' woont in Zuid-Amerika.
,,Het was verdrietig om hem voor het
eerst weer te zien na de diagnose,
maar we hebben een heerlijke vakan
tie gehad.''
Lilian reisde als twintiger de hele
wereld over. Alles wat op haar
bucketlijst had kunnen staan, heeft
ze toen al gedaan. Ze ging bungee-
jumpen en sprong uit een vliegtuig
in Nieuw-Zeeland. Settelen deed de
grafisch vormgever pas toen ze in de
dertig was. Ze kreeg een baan bij de
gemeente Breda, trouwde met haar
oude liefde en raakte snel in ver
wachting.
Haar zoontje weet niet beter dan
dat er mensen over de vloer komen
om hem te verzorgen. ,,Ik kan wel
met hem spelen, maar als hij naar bed
moet, kan ik hem niet naar boven
brengen.''
Ze slikt wat tranen weg. Zegt dan
hoe blij ze is dat hij 'gewoon' geboren
werd. Niemand wist wat het gezin
boven het hoofd hing. Haar zoon
brengt vrolijkheid in huis en bepaalt
het ritme. Alles wat ze nog met hem
kan doen, doet ze nü. ,,Ik ben veel
minder materialistisch geworden.
Spullen zijn maar spullen, daar heb je
niks aan. Ik heb veel opgeruimd,
vrienden hebben het verkocht op de
rommelmarkt. Van de opbrengst heb
ik een abonnement op de Efteling ge
kocht. Daar gaan we lekker heen in
de zomer. De buggy met mijn zoon
tje erin fungeert als rollator.''
Bij elkaar zijn, daar draait het nu
om. Er is niets wat Lilian nog met
geld zou willen kopen. ,,Ja tijdMaar
tijd is niet te koop.''
Ze kijkt naar de bouwvakkers die
voor het raam een boterham eten.
Sinds de ALS probeert ze niet langer
dan een paar maanden vooruit te
denken. Met haar vriendengroep gaat
ze eind juni naar festival Rock
Werchter - in een rolstoel met oranje
vlaggetje.
Het is mooi, zegt ze, om te merken
wat vrienden allemaal voor haar over
hebben. Hoeveel liefde er in deze fase
is. Binnenkort laten ze met een aantal
meiden dezelfde tattoo zetten: een
maantje, omdat Luna (het Spaanse
woord voor maan) haar bijnaam is.
Ook in de toekomst hebben haar
vriendinnen beloofd er te zijn. Als
haar zoontje de leeftijd heeft om op
voetbal te gaan, nemen ze hem ge
woon mee, samen met hun eigen
kinderen.
GO ZATERDAG 22 JUNI 2019
opslag?
Teun Dekker
België
Frankrijk
Verenigd Koninkrijk
Nederland
Spanje
BRON: PARLEMENT.COM
FOTO LINDA KIVITS
Lilian Herijgers,
administratief
medewerker.
Wilt u ook
het verhaal
vertellen over
uw levenseinde
dat nabij is?
Annemarie@
persgroep.nl
