ECONOMIE 15
Door maar liefst 79 radiokanalen
te gebruiken en 1600 keer per se
conde naar een ander kanaal te
hoppen, voorkomt Haartsen dat
bluetoothapparaten elkaar versto
ren. En dus kunnen anno 2019
massa's mensen op Nederlandse
stations ongestoord naar Spotify
luisteren met hun airpods. ,,Uiter-
aard is er soms storing, maar
slechts zelden. Zeker nu de tech
nologie slechts tot 10 meter
werkt.''
Haartsen houdt de technologie
bewust zo simpel mogelijk. Maxi
maal acht apparaten kunnen aan
gesloten: een basisstation - tele
foon of computer - en zeven 'sla
ven': koptelefoons, toetsenborden,
printers, speakers, et cetera.
,,Ericsson vroeg om meer, maar
dat maakte het té complex.''
Binnen enkele jaren leidt Haart-
sen een team van dertig
mensen. In 1996 realiseert
Ericsson zich dat het met MC
Link, zoals het project heet, een
potentiële wereldstandaard bezit.
De Zweden nodigen concurrenten
Nokia, IBM, Toshiba en Intel uit.
,,IBM was weinig enthousiast,
maar chipmaker Intel wél.''
Intels steun blijkt doorslagge
vend. In 1998 starten de fabrikan
ten de Bluetooth Special Interest
Group (SIG), die de standaard
sindsdien bewaakt. Een jaar later
komen de eerste apparaten op de
markt. Haartsen is aanwezig als
Bluetooth
bluetooth in 1999 in Londen we
reldwijd wordt gelanceerd.
Mede dankzij Intel heeft 'project
MC Link' dan een naam. Een van
Haartsens Zweedse collega's ver
telt Intel-ingenieur Jim Kardach
over de Deense koning Harald
Blauwtand, die Denemarken en
Noorwegen in de tiende eeuw ver
enigde. ,,Jim opperde daarop blue
tooth, nu de technologie de mo
biele en de computerwereld ver
enigde.'' Die naam bleef hangen.
Spoel vooruit naar 2019 en de
rest is geschiedenis: in twintig jaar
tijd zijn er dertig miljard blue-
toothapparaten verkocht. Dit jaar
alleen komen daar ruim 4 miljard
nieuwe bij: smartphones, koptele
foons, printers, muizen, speakers,
horloges, sensoren, toetsenbor
den, en ga zo maar door. En met
5G en the internet of things worden
dat er alleen maar meer. Bij de
Bluetooth Special Interest Group
zijn inmiddels 35.000 bedrijven
aangesloten.
1990 Promotie Elektrotech
niek TU Delft (cum laude)
1991-2010 Ericsson, diverse
functies, onder meer expert
draadloze systemen
2010-2017 Plantronics, chief
scientist, Emmen
Haartsen staat te kijken van het gi-
gasucces. ,,Pas toen rond 2006 het
miljardste bluetoothapparaat werd
verscheept, dacht ik: dit verdwijnt
niet meer.'' Belangrijk moment is
de acceptatie door Apple en Sam
sung. De komst van smartphones
doet de rest. Sindsdien gaat het
maar door: als Apple drie jaar te
rug de hoofdtelefoonaansluiting
uit de iPhone schrapt, denkt
Haartsen: Yes, weer een boost voor
bluetooth!
Als moeilijkste moment noemt
hij achteraf het verkrijgen van fiat
voor bluetooth van de Ameri
kaanse toezichthouder FCC. „Ze
kwamen vlak voor de wereldwijde
lancering ineens met allerlei
nieuwe eisen. Daar heb ik slape
loze nachten van gehad. Ik verzon
toen een list, gelukkig kwam het
goed."
De Nederlander mag technolo
gie hebben bedacht die op 30 mil
jard apparaten draait, miljonair is
hij niet „Ik ontwikkelde blue
tooth in loondienst bij Ericsson en
liep nooit financieel risico. Zelf
zou ik in de jaren 90 nooit 10.000
euro van mijn eigen spaargeld in
bluetooth hebben gestopt."
Het verhaal dat hij slechts 1000
euro bonus van Ericsson ontving
voor zijn vinding, klopt maar
deels. „Ik kreeg dat bedrag per pa
tent." Inmiddels heeft hij ruim
tweehonderd patenten, hoewel
lang niet allemaal afgesloten voor
Ericsson.
Niet rijk
Haartsen mag niet rijk zijn, hij is
wél wereldwijd erkend. In 2015
wordt 'de vader van bluetooth'
toegelaten tot de prestigieuze Na
tional Inventors Hall of Fame in
Washington. Een jaar later krijgt
hij een plek in de Consumer Tech
nology Association Hall of Fame.
Eerder werd hij al genomineerd
voor de European Inventor Award
2012. Gek genoeg won hij niet.
Haartsen is 56 jaar en bevindt
zich in de luxepositie te kunnen
doen wat hij leuk vindt. Hij is ad
viseur voor Dopple BV, een be
drijfje in Emmen dat draadloze
producten maakt. Vanuit huis
werkt hij twee dagen per week
voor het Amerikaanse Poly, dat
draadloze technologie voor kanto
ren aanbiedt. Ook is hij adviseur
van het zonnebedrijf Koolbridge
Solar. Daar werkt hij met zijn oude
mentor Paul Dent, die nóg meer
patenten (350) bezit dan Haartsen.
Hij houdt alle ontwikkelingen
rond bluetooth minutieus bij.
Soms loopt hij door de Media
Markt en kijkt welke apparatuur er
allemaal is. Inmiddels zitten we bij
bluetooth 5.0. De technologie is
verbeterd en verbruikt nog min
der energie dan toen. ,,Maar in de
basis werkt alles nog exact volgens
mijn concept.''
Hoe vinden zijn drie kinderen
dat hun pa ook als de vader van
bluetooth door het leven gaat?
,,Geen idee, dat heb ik ze eigenlijk
nooit gevraagd'', zegt Haartsen.
Zelf heeft hij helemaal niet zo veel
bluetoothspullen. ,,Een draadloze
koptelefoon, waarmee ik muziek
met Spotify stream en een carkit.''
Het idee dat de bluetoothuitvin-
der een slim huis dient te hebben,
vol met communicerende appara
ten, klopt niet. ,,Ik ben helemaal
niet van de gadgets. Ik ben veel
meer geïnteresseerd in het denk
werk, de concepten, erachter.''
zaterdag 22 juni 2019
GO
A Jaap Haartsen met een toe
passing van Bluetooth.
FOTO'S CORNÉ SPARIDAENS
Tot 8 apparaten bouwen
een mini-netwerk, zodra ze
in eikaars bereik komen.
afstand max10 m
Door 1600 keer per seconde
van frequentie te wisselen, is er geen
storing met andere apparaten.
Jaap Haartsen
Geboren in Den Haag, 13 fe
bruari 1963
1986 Studie Elektrotechniek
TU Delft (cum laude)
2000-2008 Bijzonder hoog
leraar mobiele radiocommuni
catie, Universiteit Twente
Haartsen woont in Rolde, is
getrouwd, drie kinderen.
