Mark Rutte
kritisch op
top van
bedrijven
7
Schouten: 'Boeren moeten nieuwe verdienmodellen vinden'
De omslag naar 'kringlooplandbouw' gaat
gepaard met experimenten, nieuwe
mestregels en veevoer dat wordt gemaakt van
insecten en zeewier. ,,Als de Nederlandse
landbouw toonaangevend wil blijven, moeten we
onze principes veranderen.''
De politiek leider van de VVD
zei zaterdag op zijn partijcongres
in Aalsmeer dat de Nederlandse
multinationals in de jaren 70 en
80 'topmannen hadden waar we
trots op konden zijn'. Rutte
stelde dat die deelnamen aan het
maatschappelijk debat. ,,Nu zeg
gen ze tegen de pr-afdeling: ik ga
niet bij Pauw of M zitten, want
misschien zit er wel een cabare
tier die me belachelijk maakt. Ja,
dat zou kunnen. Dat hoort bij
baas zijn van een grote onderne
ming.''
Rutte verwijt hen vooral dat ze
alleen de hand ophouden bij de
overheid. ,,Vanaf de Tweede We
reldoorlog was de ongeschreven
regel dat als het de grote bedrij
ven goed ging, dat het ook perso
neel goed ging. Wat op dit mo
ment gebeurt: de winsten van de
grote ondernemingen klotsen
tegen de plinten op. Het enige
wat echt stijgt, zijn de salarissen
van de topmannen, niet die van
de gewone werknemers.''
W Rutte: de winsten
van grote onder
nemingen klotsen
tegen de plinten op
Dat moet veranderen en zicht
baar worden in de cao's, des
noods door ingrijpen van het ka
binet. Rutte: ,,We gaan de ko
mende tijd fors de lasten van de
grote ondernemingen verlagen.
Maar misschien moeten we we-
leens gaan nadenken of we daar
mee door moeten gaan. Dat we
die tarieven minder of niet verla
gen en het geld teruggeven aan
de werknemers.''
Klaas Dijkhoff zei eerder dit
jaar dat de VVD minder de partij
voor de multinationals moet zijn
en meer de partij van de mid
denklasse. ,,Er zijn nu bedrijven
die heel veel geld verdienen,
maar weinig teruggeven aan de
samenleving. In sommige be
drijven ben ik teleurgesteld.
Neem het witwasschandaal en
de salarissen bij ING.''
Het kritisch denken in de VVD
over het grote bedrijfsleven
kreeg vorig jaar zomer een grote
slinger toen scheidend VVD-se-
nator Frank de Grave harde kri
tiek uitte op het bedrijfsleven.
Hij stelde dat het grote bedrijfs
leven altijd zijn hand ophoudt
als er iets te halen is, maar niet
thuis geeft als er iets gedaan
moet worden. Volgens De Grave
moesten bedrijven hun maat
schappelijke verantwoordelijk
heid nemen.
Nadat minister Carola Schouten
van Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit (Christenunie) vorig jaar
aankondigde dat de Nederlandse
landbouw op de schop gaat, maakt
ze vandaag bekend hoe dat moet
gebeuren. In een 'realisatieplan' van
meer dan vijftig kantjes zet zij uit
een hoe het agrarische landschap
de komende jaren verandert.
Het kabinet gaat jaarlijks honder
den miljoenen euro's investeren in
de omslag naar 'kringloopland-
bouw'. Daarbij staat niet langer
voorop dat boeren en tuinders zo
goedkoop mogelijk moeten produ
ceren, maar dat zij zo efficiënt mo
gelijk gebruik maken van grond
stoffen. Het doel: de schade in na
tuur en milieu herstellen én het in
komen van boeren verbeteren, zo
zegt Schouten.
Toonaangevend
,,De landbouw in Nederland is
toonaangevend in de wereld. Als
we dat zo willen houden, moeten
we onze principes veranderen. Ik
geloof dat Nederlandse boeren dat
kunnen, omdat ze in het verleden
ook hebben laten zien dat het mo
gelijk was om de voedselproductie
op topniveau te brengen.''
De minister wijst vijf experi-
menteergebieden in Nederland aan
waar boeren tijdelijk mogen afwij-
ken van bestaande wet- en regelge
ving. Het gaat om de Achterhoek,
De Peel, Twente, Flevoland en
Noord-Nederland. ,,In die gebieden
zullen wij bijvoorbeeld toestaan dat
boeren meer dierlijke mest op het
land brengen'', zegt Schouten.
,,Dan is er minder chemisch gepro
duceerde kunstmest nodig en het
mestoverschot neemt af.''
Een totaalverbod op kunstmest
komt er met. ,,Ik kan kunstmest wel
verbieden, maar dan kunnen boe-
De landbouw in
Nederland is
toonaangevend
in de wereld
ren hun land niet meer voldoende
bemesten. Die mest is nodig om ge
wassen te laten groeien. Daarom
steek ik nu geld en energie in de
ontwikkeling van alternatieven.
Zodat we in de toekomst wél zon
der kunstmest kunnen.''
Schouten wil verder dat kortlo
pende pachtcontracten voor land
bouwgrond op de schop gaan. Zo
moet het voor boeren aantrekkelij
ker worden om duurzaam met hun
grond om te gaan. In 2020 komt er
een nulmeting naar de kwaliteit
van alle akkers en weilanden in Ne-
derland. ,,Nu is dat nog niet goed in
kaart gebracht.''
In Brussel gaat Schouten ervoor
pleiten om de regels rondom vee
voer te versoepelen. Nu is het nog
lastig om bijvoorbeeld insecten -
die een bron van eiwitten zijn - te
gebruiken als veevoer. Voor het
voer wordt nu nog op grote schaal
relatief goedkope soja uit Zuid-
Amerika geïmporteerd. ,,Ik kan die
handel niet verbieden, maar ik kan
de alternatieven wel aantrekkelijker
maken.''
Zeewier
De minister denkt daarnaast ook
aan zeewier uit de eigen Noordzee.
,,Zeewier heeft de potentie dé
duurzame eiwitbron van de toe
komst te worden. Het gehalte aan
hoogwaardige eiwitten is hoog en
er is geen schaarse landbouwgrond
voor nodig.''
De noodzaak voor een metamor
fose van de landbouw is groter ge
worden na een recente uitspraak
van de Raad van State, die een
streep heeft gezet door het Neder
landse stikstofbeleid. Daardoor
staan duizenden vergunningen
voor veehouderijen op de tocht, net
als grote infrastructuurprojecten.
,,De uitstoot van stikstof wordt
bij kringlooplandbouw lager'', zegt
Schouten. Volgens de minister kan
de uitspraak van de Raad van State
over het 'Programma Aanpak Stik
stof' (PAS) vervelende effecten
hebben. ,,Het kan er ook toe leiden
dat er minder moderne stallen wor
den gebouwd, die juist voor minder
stikstofuitstoot zorgen. Ook kan
het gevolg zijn dat koeien niet meer
naar buiten mogen, omdat koeien
stikstof uitstoten en daarom beter
binnen kunnen blijven. Ik ben daar
geen voorstander van.''
Een crisisteam van ministeries en
provincies stelt op dit moment een
VOEDSELPRIJZEN
lijst samen van projecten die wor
den geraakt door de stikstofuit
spraak. Op de vraag of het ook bete
kent dat de veestapel in Nederland
moet inkrimpen, antwoordt
Schouten: ,,Dat is niet mijn doel. Ik
wil wel dat boeren in Nederland
nieuwe verdienmodellen vinden.
Daar ga ik ze bij helpen.''
maandag 17 juni 2019
Landbouw op de
duurzame schop
GO
Mark Rutte verwijt ceo's van
de Nederlandse multinatio
nals dat ze alleen hun topsala
rissen laten stijgen en niet die
van de gewone werknemers.
Hij dreigt met het intrekken
van fiscale maatregelen voor
bedrijven als dat niet veran
dert.
Jan Hoedeman
Aalsmeer
Peter Winterman
Den Haag
-Carola Schouten, minister
Minister Schouten mag dan
vinden dat ons voedsel niet
duur genoeg is, eten in de su
permarkt wordt ondertussen
in rap tempo duurder. In een
jaar tijd stegen de prijzen met
3,8 procent, een van de groot
ste stijgingen in tien jaar tijd.
Vooral vlees en vis werden
duurder. De prijsstijging van
eten en drinken is fors hoger
dan de algehele inflatie, die in
mei uitkomt op 2,4 procent.
Voornaamste oorzaak is de
verhoging van het lage btw-
tarief, waar voedsel onder
valt, van 6 naar 9 procent.
„Zonder die maatregel was de
prijsstijging maar 0,9 procent
geweest", zegt Peter Hein van
Mulligen, hoofdeconoom bij
het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS).
Overigens is het eten in de
Nederlandse supermarkten
niet duur, als je het met an
dere Europese landen verge
lijkt. ,,De dagelijkse bood
schappen zijn in ons land
goedkoper dan in België en
Frankrijk, bijvoorbeeld. Dat
komt onder meer doordat de
supermarkten bij ons scherp
concurreren. Alleen in Duits
land is voedsel nog iets goed
koper."
Minister Schouten tijdens een rondleiding bij Bakker Barendrecht, waarbij verduurzaming een belangrijk thema was. foto anp
