Op een zonnige dag vertelt Thomas Verbogt
(66) in het oudste café van Bergen over Olifant
van zeep, een bundeling verhalen over kleine
geluksmomenten en het avontuur van het
alledaagse leven.
,,Ik ben altijd gefascineerd geweest door
de manier waarop onze herinneringen zich
met het heden vermengen. Ik vind het
interessant om over de tijd na te denken
alsof het gaat om zich gelijktijdig afspe
lende films. Wat is er in het verleden
gebeurd, wat speelt er nu, wat komt nog?
Hoe heeft het verleden je gemaakt tot
wie je nu bent? Als ik nu vertel over een
bepaalde gebeurtenis in mijn leven, lijkt
het even alsof ik het net heb meegemaakt,
ook als het meer dan vijftig jaar geleden is.
Onze herinneringen spelen doorlopend
een rol. Je komt het voormalige huis van je
grootouders binnen en in één klap is alles
er weer; je ruikt de soep die altijd stond te
pruttelen. Daarom vind ik het leuk mijn
herinneringen met het heden te verweven.
Niet uit nostalgie maar om het heden,
verleden en de toekomst even tot één
geheel te maken.''
U schrijft over dagelijkse beslommerin
gen, zoals een bezoek aan de klanten
service en de vrolijke bloempottenactie
van Albert Heijn. Wordt in de literatuur
het dagelijkse, normale leven vergeten?
,,Alles in de literatuur draait om de vraag
hoe we als mensen moeten leven. Die vraag
is zo groot, eigenlijk niet te beantwoorden.
In mijn roman Kleur van geluk beschrijf ik
dat geluksmomenten niet in succes zitten,
in het grote geld of de overweldigende
liefde; geluk kan juist verschijnen tijdens
een zomeravond waarop je in het gras zit.
Vanochtend liep ik langs de zee, het water
leek bijna van goud in de ochtendzon. Dat
zijn momenten die me vervullen van geluk.
Die momenten zijn niet spectaculair, maar
het kleine leven kan evenveel betekenen
als het grote leven. Je kunt bovendien van
uit het kleine ook iets groots raken. In het
verhaal Olifant van zeep komt mijn hoofd
persoon bijvoorbeeld bij de klantenservice
van het warenhuis om zijn vlees te ruilen,
en dan vraagt die vrouw: 'Weet u het
meisje nog?' En dat weet hij niet meer, dat
overkwam mij. Toen ik naar huis liep dacht
ik: nu ben ik wel echt een oude bok gewor
den, dat ik niet meer weet welk meisje me
heeft geholpen - dat ik 'de meisjes niet
meer weet'.
Door de klunzigheid in onze sociale
omgang en de eigenaardigheden in ons
taalgebruik kruipt het absurde soms in de
dagelijkse details, ook dat fascineert me.
Dat de assistente van de mondhygiënist
vraagt: 'Heeft u nog leuke dingen gedaan
deze zomer?' Stel dat ik letterlijk op die
vraag in zou gaan: wat zou het ontregelend
zijn als ik aan die balie in geuren en kleuren
mijn zomeravonturen zou vertellen!''
,,Toen de jaren 70 aanbraken, studeerde ik
Nederlands aan de universiteit van Nijme
gen. De marxistisch-leninistische cultuur
die daar heerste, was volstrekt humorloos.
Daarom vond ik het na de colleges heerlijk
om met vrienden te luisteren naar Bowie's
onbeschaamde glamrock, zoals Wild is the
Wind, Lady Grinning Soul en Ziggy Stardust.
Een vriend van mij leefde in de veronder
stelling dat hij David Bowie was en sprong
tijdens colleges op om luchtgitaar te spe
len, die zat er diep in. Ze konden tijdens de
colleges de hele dag tegen ons lullen, maar
wij dachten: Mér gaat het om, om deze
troostrijke, vette, kitscherige rockmu
ziek.''
,,Alles loopt in het leven altijd anders dan je
denkt. Het is daardoor behoorlijk grillig en
verrassend. Door de rol van het toeval of
het lot, of hoe je het ook wilt noemen, kan
je leven in een seconde veranderen. Stel dat
je 's ochtends een wandeling maakt en
denkt: ach, linksaf of rechtsaf, wat maakt
het uit? Toch kan die keuze je leven veran
deren. Stel dat ik rechts afsla. Kom ik op de
hoek een leuke vrouw tegen en ze vraagt
aan mij: 'Kunt u me de weg naar het station
Lezen
'Links afslaan kan
je leven veranderen'
In Olifant van zeep lopen heden en ver
leden door elkaar. Het zijn verhalen over
avonturen die je zowel de afgelopen tijd
hebt beleefd, als toen je nog een mid
delbare scholier, student en beginnend
schrijver was. Het ene moment speel je
met je kleinzoon Tobias en het volgende
zijn we terug bij je dancing days.
TEKST JULIA MARIA KEERS FOTO PAUL RAPP
Wat opvalt is uw liefde voor muziek.
Zo gaat Weg van alles over hoe u einde
loos kon wegdromen bij David Bowie.
U reflecteert in veel verhalen op de
net-nietmomenten, zoals bijna zoenen
met een goede vriendin.
32
