'In vijftig jaar heb ik
II
8 NIEUWS
ma
ONDERZOEK INSTELLINGEN
Het is 'niet te bevatten' dat kinderen in de jeugdzorg of bij
pleeggezinnen te maken kregen met soms ernstig en
veelvuldig fysiek en psychisch geweld in wat een veilige omgeving
had moeten zijn'. De ministers De Jonge en Dekker reageren
verbijsterd op het rapport van de onderzoekscommissie De Winter.
,,We hebben excuses gekre
gen!", jubelt de één. ,,Ik veeg
er m'n achterwerk mee af',
sneert de ander. Els Dijks (62)
zat vier jaar in het toenmalige
internaat Maria Regina in
Stevensbeek. Wat daar ge
beurde, heeft haar voor het
leven getekend. De hele dag
werken en bidden, met tiran
nieke nonnen. Het was daar
een hel, zo zei ze eerder al te
gen deze krant. Dat er nu ex
cuses zijn gekomen van het
kabinet, maakt haar emotio
neel. ,,Ik zag een minister op
tv 'sorry' zeggen. Daar kreeg
ik wel een beetje traantjes
van."
Het voelt alsof ze eindelijk
zijn gehoord, zegt Dijks. ,,In
vijftig jaar heb ik geen excu
ses gehoord. Dat we geloofd
worden, is heel belangrijk.
Dat doet me goed." De 62-ja-
rige wil nu met de ministers
Dekker en De Jonge in ge
sprek. ,,Dat ze in onze ogen
kunnen kijken. Ik heb m'n ei
gen leven op orde, ben lange
tijd verslaafd geweest, maar
er zijn een heleboel meiden
Dat veel mensen
hier tot de dag
van vandaag
last van hebben,
is extra pijnlijk
Volgens de commissie beschouwen
veel ex-pupillen, die in de periode
1945 tot heden in de interne jeugdzorg
hebben gezeten, hun bejegening als
'liefdeloos en zeer hard'. Toezichthou
dende instanties hebben bij geweld
onvoldoende ingegrepen.
Op basis van representatief onder
zoek blijkt dat een op de tien personen
die ooit in de jeugdzorg verbleven,
vaak tot zeer vaak geweld meemaakte.
Bijna een kwart van de ondervraag
den heeft nooit geweld meegemaakt.
Uit datzelfde onderzoek bleek dat ge
weld in pleeggezinnen minder voor
kwam dan in instellingen.
Slachtoffers meldden over de jaren
voor 1970 fysiek en psychisch geweld
dat vooral werd uitgeoefend door
groepsleiding en pleegouders. De laat
ste decennia verschuift dit naar meer
fysiek geweld van pupillen onderling.
Ook nu is het klimaat volgens veel
betrokkenen - jeugdigen en groeps
leiding - nog onveilig, schrijft de com
missie in het rapport, dat gisteren is
aangeboden aan de ministers De
Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en
Sport) en Dekker (Justitie en Veilig
heid). Vooral in de gesloten jeugdzorg,
de justitiële jeugdinstellingen en de
opvanglocaties voor alleenstaande
minderjarige vreemdelingen is
dat het geval.
Naast jeugdzorginstellin
gen richtte het onderzoek
zich ook op de pleegzorg en
jeugdpsychiatrie, tehuizen
voor licht verstandelijk be
perkten, doven- en blinden-
internaten en minderjarigen
in azc's.
Toezichthouders gre
pen onvoldoende
in, menen de
onderzoekers.
Bij geweld M
werd over het M
algemeen niet J
ingegrepen en
slachtoffers
konden vrijwel nergens terecht. De
inspecties vonden dat de verantwoor
delijkheidheid vooral bij de instanties
lag, waardoor de overheid 'nauwelijks
op signalen van geweld reageerde'.
Met alle gevolgen van dien. Voor ex-
pupillen blijkt psychisch geweld, zo
als aanhoudend treiteren, vernederen
en isoleren van grote invloed op hun
latere leven. Veel genoemd worden
psychosociale gezondheidsklachten,
relatieproblemen en problemen met
het opvoeden van eigen kinderen.
Beschadigd
Het onderzoek heeft volgens de com
missie 'geen gemakkelijk verhaal' op
geleverd. „Kinderrechten zijn ge
schonden en levens beschadigd. De
commissie vindt dat alle betrokken
partijen ruimhartig hun verantwoor
delijkheid voor het geweld moeten ac
cepteren.
Excuses, erkenning, hulp en onder
steuning van de overheid voor deze
slachtoffers zijn op z'n plaats, laten De
Jonge en Dekker weten in een reactie.
Het rapport geeft volgens de be
windsmannen 'een indringend beeld
met ontluisterende verhalen over ge
weld'. ,,Zeker anno 2019 is het niet te
bevatten dat deze kinderen, aan wie
juist een veilige omgeving geboden
had moeten worden, geen veiligheid
en geborgenheid hebben gevonden.
In plaats daarvan kregen zij te maken
met soms ernstig en veelvuldig
fysiek en psychisch geweld."
Dat veel mensen daar tot op
de dag van vandaag last van
hebben, is 'extra pijnlijk'.
De overheid bekijkt nu
- samen met de slachtoffers -
welke vormen van erkenning
'passend' zijn. „Wat er in het
verleden is gebeurd, kunnen we
helaas niet veranderen. Het is be
langrijk om recht te doen aan
de slachtoffers van giste
ren. En voorkomen dat de
dat de kinderen in de
jeugdzorg vandaag, de
slachtoffers van morgen
worden'', stellen de be
windslieden.
donderdag 13 juni 2019
GO
FOTO'S ANP
Verbijstering
over geweld
in jeugdzorg
Kinderen in jeugdzorgin
stellingen werden onvol
doende beschermd tegen
fysiek, psychisch en seksu
eel geweld. En het is nog
steeds niet voorbij, conclu
deert een kritische com
missie De Winter. Het kabi
net zegt 'sorry', slachtof
fers reageren verdeeld.
Sjors Moolenaar
Stevensbeek
1%
Een op de tien personen
die ooit in de jeugdzorg
verbleven, maakte daar vaak
tot zeer vaak geweld mee.
-Ministers De Jonge (l)
en Dekker in een
gezamenlijke reactie
Edwin van der Aa
Maarten van Ast
Den Haag
Els Dijks: ,,Dat we geloofd
worden, is heel belangrijk.
Dat doet me goed.''
FOTO JEAN-PIERRE JANS
FOTO'S ED VAM ALEM
Een willekeurige foto
van het internaat Maria
Regina, gemaakt rond de
feestdagen in 1988/89.
Rechts de Lactaria Hoeve
waarin de meisjes werden
ondergebracht.
