effeweg.nl
5-daagse reistoppers
mwm
MEDIA CULTUUR 29
De radioactieve straling komt
bijkans de huiskamer in
Chernobyl
effeweg.nl oF bel 08810 30 800
woensdag 12 juni 2019
Twee series over waargebeurde drama's in de jaren 80 zijn hot'. When
they see us vertelt het verhaal van vijf zwarte jongeren in New York, Chernobyl
behandelt de kernramp van 1986 in de toenmalige Sovjet-Unie.
Alexander van Eenennaam
Het lijkt wel alsof het zo
gepland is. Twee ge
beurtenissen waar de
Russen en Amerikanen
niet graag aan herin
nerd worden staan centraal in beju
belde miniseries van HBO (in Ne
derland alleen te zien bij Ziggo via
een apart abonnement) en Netflix.
Het gaat om dwalingen uit het slot
stuk van de koude oorlog.
Dat laatste staat los van de inhoud,
hoewel de toenmalige Sovjetleider
Michail Gorbatsjov ooit wel een ver
band legde tussen het neerhalen van
het IJzeren Gordijn en de kernramp
in Tsjernobyl. Het gedramatiseerde,
maar waargebeurde verhaal over wat
er op 26 april 1986 misging in de
kerncentrale werpt ook een fel licht
op de falende autoriteiten. De Sov
jetleiders bleven na de fatale explo
sie in het tegenwoordige Oekraïne
sterk in gebreke.
In het geval van When they see us
(vier delen, Chernobyl telt er vijf)
waren de politieke gevolgen minder
groot, maar voor het imago van het
rechtssysteem in de VS was de onte
rechte veroordeling van vijf zwarte
jongeren voor een verkrachting die
ze niet hadden begaan net zo desas
treus. De vijf jongeren die in 1989 in
Central Park werden opgepakt op de
avond waarop een jogster werd ver
kracht, brachten zonder aanwezig
heid van een advocaat of ouder uren
lang door in een verhoorkamer. Daar
werden ze genadeloos aangepakt en
gedwongen tot bekentenissen.
De series roepen in Rusland en de
VS heftige reacties op. In Rusland
gaat het over een gebrek aan authen
ticiteit; Chernobyl is een Engels ge
sproken serie waarin elk detail dat
niet klopt uiteraard meteen opvalt
bij Russen en Oekraïners. De Russi
sche staat is allerminst gelukkig met
de aandacht voor de kernramp, de
door de staat gecontroleerde tv-zen-
der NTV heeft inmiddels een eigen
serie aangekondigd, met dezelfde
naam. Daarin het 'ware verhaal',
waarin natuurlijk de Amerikaanse
CIA een dubieuze rol speelt. Het
neemt niet weg dat ook Russische
kijkers de Amerikaans/Britse
HBO-serie sterk vinden. Waar
m De series
gaan over
zaken waar
de Russen en
Amerikanen
niet graag
aan herinnerd
worden
Chernobyl op de westerse filmdata
base IMDB de hoogste waardering
ooit (9,6) kreeg, scoort het op de Rus
sische variant Kinopoisk ook een 9,1.
In de VS gaat het niet over authen
ticiteit of waarheid. Daar richtte de
verontwaardiging zich met terug
werkende kracht op de openbaar
aanklaagsters die de jongens zo mee
dogenloos vervolgden, zelfs tegen be
ter weten in. Zo lieten Linda Fairstein
en Elizabeth Lederer ontlastend be
wijsmateriaal achterwege. Het kwam
hun zaak immers niet ten goede.
Op sociale media liggen de twee
zwaar onder vuur. Fairstein moest
zelfs ontslag nemen op de school
waar ze tegenwoordig lesgeeft. Ook
Lederer staat naast haar werk bij het
OM voor de klas, maar zij is (nog)
niet bezweken onder de maatschap
pelijke druk. De rechtenopleiding in
kwestie stelt zich op het standpunt
dat ze formeel niets heeft misdaan in
de betreffende zaak.
Het grootste bezwaar dat je als kij
ker hebt tegen deze Amerikaans/
Britse serie over de kernramp in
Tsjernobyl: ze speelt zich af in de
voormalige Sovjet-Unie, maar alle
inwoners, Michail Gorbatsjov in
cluis, spreken Engels.
Het is een gegeven dat een serie
over zo'n waargebeurd drama bij
voorbaat minder geloofwaardig
maakt. Toch is dit beletsel binnen
de kortste keren vergeten, zo in
dringend wordt de kijker in het
verhaal gezogen.
De vijfdelige miniserie toont -
overigens tot woede van velen in
Rusland - hoe de kernreactor in de
centrale tegen alle logica in explo
deert en een ramp van ongekende
omvang ontketent. Het is zo be
klemmend (en mooi) gefilmd en
verteld dat je je als kijker voortdu
rend zorgen maakt om de vrijge-
komen straling, alsof die jouw
huiskamer binnendringt. De per
soonlijke dilemma's van de hoofd
personen voelen als de jouwe.
Schokkend in de serie zijn de
volstrekte onkunde en egotrippe
rij van de leiding van de kern
centrale en de lakse, ontkennen
de reactie van de overheid terwijl
de radioactieve straling zich op
niet eerder vertoonde schaal
verspreidt.
De grote tegenstelling tussen dit
wanbeleid (de ramp had voorko
men kunnen worden) en de held
haftige inbreng van enkele che
mici is de rode draad.
Ronduit treurig zijn de dramati
sche gevolgen van de opofferings
gezindheid van gewone burgers,
brandweermannen, mijnwerkers.
Die weten wat hun te wachten
staat en toch in actie komen. Cher
nobyl is een serie die je gezien
moet hebben.
- Alexander van Eenennaam
Zwarte Woud
en Vogezen
va. €279
va. 299,-
va. 359,-
va. €359,-
lvi
lik
Lüneburgerheide,
Hamburg en Bremen
Valkenburg, Maastricht Ql Moezel Q
en Belgische Ardennen
I Sauerland
Boek zonder aanbetaling
oude wonden open
Kijk op de site bij /video
voor trailers van de
series When they see us
en Chernobyl
HBO
Ontbjjt en diner
Vertrek: ljul, 5 aug, 23 sep, 14 okt
5 dagen
I" l«m m
it il I
,1- 3 J* >T JH
5 dagen
5 dagen
5 dagen
HOTEL IN VALKENBURG
ALL INCLUSIVE
ALL INCLUSIVE
Light ALL inclusive
Vertrek: 17jun, 15,29juL 14 okt
Ontbjjt en diner ALL inclusive
Vertrek: 17jun, 22jul, 5 aug, 2 sep, 14 okt Vertrek: 1,29juL 10,26 aug, 23 sep, 21 okt
ALL inclusive
Vertrek: 1,29juL 10,26 aug, 23 sep, 21 okt
ALLe fouten voorbehouden. ExcL. reserveringskosten en CaLamiteitenfonds.
,\xen
ANVR
'0
;gr
