NIEUWS 13
Hoge Commissaris voor de
Vluchtelingen namens de VN, Filippo
Grandi (62), wil vluchtelingen een stem
geven. Zeker ook de jezidi's. Maar wel
in lijn met het internationale recht.
FILIPPO GRANDI VN-VLUCHTELINGENBAAS
In Irak is nu
instabiliteit.
En het zijn
jezidi's, dus
getrauma
tiseerd
e Italiaan is in
middels ruim drie
jaar de Hoge
Commissaris voor
Vluchtelingen van
de VN. Op werk
bezoek in Den
Haag wordt duidelijk hoe gecompli
ceerd de praktijk kan zijn als je het
humanitaire en het legale tegen el
kaar moet afwegen. Neem het geval
van de jezidi's die in Nederland asiel
aanvroegen. De door Islamitische
Staat (IS) meedogenloos vervolgde
Irakezen vormen een zeer kwetsbare
religieuze groep. Moet je die terug
sturen? Jezidi's die zo hebben gele
den?
Nederland is een relatief grote do
nor voor het werk van zijn organisa
tie. De Immigratie- en Naturalisatie
dienst (IND) zal zorgvuldige afwe
gingen hebben gemaakt. En in alge
mene zin stelt de Hoge Commissaris
dat het belangrijk is dat asielzoekers
teruggestuurd moeten kunnen wor
den als alle procedures zijn gevolgd
en ze geen recht hebben op asiel. ,,Dit
is een complex zaak", erkent Grandi
in het Haagse kantoor van VN-vluch-
telingenorganisatie UNHCR. Hij
heeft net in Rotterdam gekeken naar
de opvang van asielzoekers en is te
vreden over wat hij zag.
,,Ik sta voor de humanitaire kant van
de zaak. Tegelijk moet ik waken over
bepaalde rechtsprincipes, die moeten
we respecteren. Als u me zegt: ie
mand wil niet terug naar Myanmar
vanuit Bangladesh, of iemand wil
niet terug naar Venezuela vanuit Co
lombia, dan zeg ik dat die mensen
absoluut niet moeten worden terug
gestuurd. In dit geval ligt het genuan
ceerder. Er is instabiliteit. Kampen in
Irak zijn niet bedoeld om naar terug
te gaan, omdat ze in principe tijdelijk
zijn. En het zijn jezidi's, dus getrau
matiseerd. Dat weeg ik mee.''
,,Journalisten willen vaak horen dat
ik zeg dat de regering het slecht doet.
Dat zeg ik niet. Dit is geen gemakke
lijk besluit. De Nederlandse regering
handelt doorgaans goed in dit soort
zaken. Dat erkennen we. Wacht nog
even met het terugsturen van de jezi-
di's, zou ik zeggen. Irak is op weg
naar meer stabiliteit, maar ze zijn er
nog niet."
,,In 2014 heerste het gevoel dat we de
oorlog in Syrië niet konden beëindi
gen. We zagen extreem geweld en
mensen die vluchtten. Dat gaf veel
Syriërs, inclusief degenen die al naar
de buurlanden waren gevlucht, het
gevoel dat er geen hoop meer was.
De Veiligheidsraad van de VN was
verdeeld en kon geen besluit nemen
over beëindiging van de oorlog. Tege
lijkertijd verminderde de humani
taire hulp aan Libanon en Jordanië.
Er was bijvoorbeeld geen perspectief
op onderwijs. Vluchtelingen dach
ten: ik wil niet dat mijn kinderen zo
opgroeien, ook niet in Libanon of
Jordanië waar geen oorlog is. Men
sensmokkelaars zijn uitstekende za
kenlui, ze roken hun kansen en orga
niseerden de vlucht naar Europa. Er
zijn zeker meer factoren die meespe
len, maar dit is de kern van waar het
fout ging.''
„De eerste stap is dat de Veiligheids
raad nu wel een besluit neemt over
de oorlog. Het is triest te constateren
dat sinds de jaren 90 niet één oorlog
is beëindigd. Daarnaast moet je
vluchtelingen in hun regio meteen
perspectief bieden, anders komen de
mensensmokkelaars in actie. Je moet
denken aan onderwijs, gezondheid,
bijscholing, infrastructuur. In Ban
gladesh is ook een grote crisis aan de
gang, met de Rohingya. Daar hebben
we voor elkaar gekregen dat de We
reldbank 500 miljoen dollar inzette,
meteen aan het begin van de crisis
was er zo geld voor onderwijs en in
frastructuur. Dat geeft perspectief.
Het belangrijkste is dat we vluchte
lingen niet exclusief als een urgent
humanitair vraagstuk zien. Er zijn
ook zaken die meteen voor de mid
dellange en lange termijn aangepakt
moeten worden.''
,,Ik heb ook de verkiezingsuitslag in
Nederland gezien bij de Europese
verkiezingen, die gaat een andere
kant op. Ik zeg het steeds opnieuw als
ik hier ben: de vluchtelingencrisis
spéélt niet in Europa. Ik ben niet de
Hoge Commissaris voor Vluchtelin
gen in Europa, al zouden sommigen
dat misschien wel willen. En anderen
willen dat zeker niet. Ik ben de Hoge
Commissaris voor Vluchtelingen we
reldwijd. Van alle vluchtelingen zit
90 procent in Afrika, het Midden
Oosten en Latijns-Amerika. Vooral
daar moeten we beter handelen, an
ders krijg je migratiestromen die ei
genlijk niet nodig zijn. Dan effen je
het terrein voor smokkelaars die
vluchtelingen meevoeren over zee
of door de woestijn.''
zaterdag 8 juni 2019
Bob van Huët
De Nederlandse regering wil de Je
zidi's terugsturen. U heeft daar be
grip voor, maar doet een oproep ze
voorlopig in Nederland te laten.
Maar juist deze mensen terugstu
ren lijkt weinig humanitair.
De Europese politieke worstelt nog
steeds met de grote stroom vluch
telingen die vijf jaar geleden deze
kant op kwam. Wat hebben we ge
leerd van die crisis?
Er was voor de vluchtelingen geen
perspectief in de regio. Maar hoe
moet het dan?
Filippo Grandi zet
zich in voor vluchtelin
gen wereldwijd, zoals
voor deze Rohingya-
kinderen in Bangla
desh. ,,Bied perspec
tief, handel snel.''
FOTO UNHCR
Filippo Grandi
Ontmoeting in Libanon, waar een gevlucht Syrisch gezin
Grandi vertelt doodsbang te zijn voor terugkeer. foto unhcr
Intussen blijft de Europese politiek
geobsedeerd door het probleem.
In Denemarken wint links alleen
met een hard emigratiebeleid.
