SCHRIJVER LEEST
RECENSIE
Beklemmend
portret
Van Pepijn Lanen
(36), alias rapper
Faberyayo, verscheen
zijn tweede roman,
Het wapen van Sjeng.
'De marathon
lopen heeft me
geholpen bij
het schrijven'
Ik lees nu
Gelachen om
1 Het boek dat mijn leven
heeft veranderd
Het boek dat ik
zelf had willen schrijven
Verslonden in mijn
jeugdjaren
D e commandant van Kamp
Westerbork bezat alle typische
eigenschappen van een strebe-
rige nazi-Duitse ambtenaar. Al
bert Gemmeker was pünktlich
en gründlich, stuitend ambiti
eus, ijdel en ijskoud en had na
de oorlog, vanzelfsprekend, niet
geweten welk lot de duizenden
joden wachtte die via zijn door
gangskamp naar de vernieti
gingskampen in Oost-Europa
waren afgevoerd. Hij legde de
schuld bij zijn superieuren.
In Gemmeker (Balans, €35)
schetst Ad van Liempt een be
klemmend portret van de SS'er,
die in 1942 als kampcomman
dant in Drenthe werd aange
steld. In 1944 kon hij melden
dat 80.000 joden en zigeuners
hun weg naar Auschwitz en
Sobibór hadden gevonden. Hol
land was nagenoeg Judenfrei.
Gemmeker poogde van Wester-
bork een modelkamp te maken,
inclusief muziek- en cabaret
avonden. Niet uit humane over
wegingen - hij wilde dat de be
woners vooral rustig en ordelijk
hun enkele reis naar de hel zou
den aanvaarden. Hoewel com
plete archieven op bevel van de
kampcommandant zijn vernie
tigd, brengt Van Liempt de
sfinxachtige figuur van Gem-
meker indringend tot leven,
mede dankzij de dagboeken van
Etty Hillesum en Philip Mecha
nicus, die in Westerbork waren
geïnterneerd. Gemmeker ont
liep zijn gerechte straf omdat
niet bewezen kon worden dat
hij wist wat de gedeporteerden
te wachten stond. Hij zat
slechts een paar jaar vast en
kreeg in 1948 gratie. Zijn laatste
dagen sleet hij in zijn geboorte
stad Düsseldorf. —Arno Gelder
MURAKAMI
TEKST PETER SIERKSMA
FOTO CORNÉ VAN DER STELT
Jay Rubin
The Penguin Book of Japanese
Short Stories
„Laatst zag ik het liggen toen ik
met Coco, mijn vrouw, een
boekhandel in liep. Ik viel op de
kaft. Je ziet een trein door een
gestileerd en minimalistisch
landschap rijden. Ook leek
het me, als liefhebber van de
boeken van Haruki Murakami, een
geschikte inleiding voor al zijn
voorgangers en voorbeelden
die ik nog niet ken.''
Kees van Kooten
Modermismen
,,Waar ik erg om moest lachen was
het verhaal Geilboos. Over een
sneue man van achter in de 40 die
op rokjesdag naar de supermarkt
gaat en kijkt naar leuke jonge mei
den. Wetend dat het avontuur voor
hem niet meer is weggelegd, windt
hij zich vooral op over de jonge
mannen die wel gezien worden,
maar niet weten hoe ze zich moe
ten gedragen. Daar wordt die man
dan erg geilboos van.''
Haruki Murakami
What I Talk About When I Talk
About Running
,,Dit gaat alleen maar over ren
nen en schrijven. Ik dacht, dat
wil ik ook, de marathon lopen
en een boek schrijven. De ma
rathon als fysieke inspanning
en als metafoor voor een klus
waar je aan begint en niet weet
hoe het afloopt. Dus heb ik in
2012 de marathon van Amster
dam gelopen. Dan zie je al die
mensen bij de start en denk je:
waar ben ik aan begonnen? Tot
je de finish nadert en je het on
danks allerlei tegenslagen toch
gered hebt. Het daar opgedane
zelfvertrouwen om iets af te
maken, heeft me geholpen bij
het schrijven.''
Herman Koch
Geachte heer M.
,,Wat ik zo knap vind van Koch
is dat het hem lukt om je steeds
op het verkeerde been te zet
ten. Eerst wekt hij een be
paalde sympathie op voor zijn
personages, om er vervolgens
voor te zorgen dat je ze niet
veel later onuitstaanbaar vindt
en denkt 'da's ook al niks'.''
William Gibson
Burning Chrome
„Gibson is de uitvinder van de
cyberpunk, zeg maar de don
kere kant van de sciencefiction.
Waar sf vaak futuristisch en
utopisch is in die zin dat er
ergens ver weg, achter de ster
ren, meestal sprake is van een
betere wereld, is cyberpunk
vooral vies en grimmig. Ofwel,
daar loopt het niet goed af.
Daar hou ik wel van.''
BIOGRAFIE
Ad van Liempt,
Gemmeker
ZATERDAG 8 JUNI 2019 35
