12 NIEUWS
Pottenbakken,
zit dat niet in
de oubollige
hoek?
Nee dus, bij grote
keramiekstudio's
zitten cursussen
meestal overvol.
,,Jaaa, dit is echt
geweldig.''
Het zoemende ge
luid van tien
draaiende schij
ven vult op deze
maandagmorgen
de hoge lichte
ruimte van Stu
dio Pansa op het KNSM-eiland in
Amsterdam. Geen muziekje of ge
klets: enkel zacht draaischijvenge-
zoem. De tien cursisten hebben
vandaag als opdracht gekregen een
cilinder te maken. Ze hangen
voorovergebogen boven hun
draaischijf en kijken gefocust,
haast gehypnotiseerd naar die
homp klei die met behulp van hun
natte handen dik, dun, langwerpig
en dan weer breed wordt. De pluk
ken haar die voor hun gezicht
bungelen, deren hen niet.
,,Jaaa, dit is echt geweldig'', fluis
tert de 19-jarige Maxime van Vee-
len, haar blik gericht op haar draai
schijf. Ze heeft een tussenjaar na
haar eindexamen en is twee we
ken geleden begonnen met deze
draaicursus, om de hoek bij haar
huis. ,,De klei is zacht en plastisch
- het voelt heel fijn om die door je
handen te laten gaan. Het is wel
moeilijk. Ik probeer nu de klei met
mijn ene hand naar boven te krij
gen, terwijl ik met mijn andere
hand de onderste helft stabili
seer.'' Van Veelen demonstreert
haar nieuwe techniek. Langzamer
hand doemt er inderdaad een
gladde cilindervorm op uit haar
handen. „Magisch hè? Heel medi
tatief vind ik het.''
In Studio Pansa wijst niks op het
oubollige imago dat pottenbakken
zou hebben. Hier is alles ruim,
schoon en wit, met een tafel vol
plantenstekjes en koekjes en thee
voor de deelnemers. Die zijn jong
en vandaag allemaal vrouw, bij de
avondcursussen is het meer fifty-
fifty, zegt eigenaar Lennard Hou-
kes (zongebleekte surfkrullen, lin
nen blouse en losse broek). Bij het
keukentje hangt een wit A4'tje
met het wifiwachtwoord: dirty
hands, clear mind.
Handgemaakte
serviezen
Pottenbakken is in. Bij grote kera-
miekstudio's zitten de cursussen
vol. Hobbyisten die de smaak te
pakken hebben, kunnen in zo'n
studio een lidmaatschap afsluiten
waarmee ze te allen tijde gebruik
kunnen maken van de faciliteiten.
Dat kost tussen de 100 en 150 euro
per maand. Voor een cursus van
acht lessen betaal je tussen de 200
en 300 euro.
Ook de verkoop van handge
maakte serviezen, schalen en kop
jes is toegenomen, zeggen kera
misten. Restaurants hebben vaker
een speciaal voor hen gemaakt ser
vies in huis. ,,Met horeca-opdrach-
ten zou ik zo al mijn tijd kunnen
vullen'', zegt Marjoke de Heer, die
sinds 1994 een keramiekshop en -
studio runt in Amsterdam-Noord.
Als je aan het draaien
bent, word je daar als
het ware in
meegezogen
Ze richt zich voornamelijk op
werk voor particulieren, maar
maakte ook voor een restaurant
een servies. „Eerder kozen chef
koks altijd voor een glimmend,
wit bord. Nu zien ze de toege
voegde waarde van een mooie on
dergrond. Het is het canvas voor je
gerecht.''
Hoe verklaren de makers die
plotselinge populariteit? ,,De rust
die je krijgt door te werken met je
handen, dat vinden mensen heel
fijn in deze tijd'', zegt Petra Har-
zing van Het Amsterdams Kleibe-
drijf. Ze geeft vijf keramiekcursus-
sen per week en heeft daarnaast
haar eigen label Muddog Kleiwerk.
,,Als je aan het draaien bent, word
je daar als het ware in meegezo
gen; je kunt aan niets anders den
ken. Sterker nog: als je aan iets an
ders denkt, word je meteen afge
straft met een gekke hobbel in je
klei.''
Lennard Houkes merkte de toe
genomen belangstelling voor kera
miek al tijdens zijn crowdfun-
dingcampagne voor Studio Pansa
in 2017. Binnen een paar weken
ging hij met 12.000 euro ruim over
het gevraagde bedrag van 8000
euro heen. ,,Mensen zijn op zoek
naar een andere focus naast hun
drukke kantoorbaan. Als we een
avondgroep hebben, komt ieder
een om zeven uur gehaast binnen.
Een uurtje later voel je hoe de re
laxte sfeer neerdaalt en iedereen
lekker bezig is achter zijn draai
schijf.''
Hoge frustratietolerantie
Door die focus van aandacht wordt
pottenbakken ook wel het nieuwe
mindfulness of yoga genoemd.
Ook bieden kleihanden geen mo
gelijkheid om je telefoon erbij te
pakken. Voor cursist Neel van Lie-
rop (37) bij Studio Pansa was dat
een belangrijke motivatie. ,,Ik heb
net een boek geschreven en daar
door veel tijd achter mijn compu
ter doorgebracht. Ik vind het su-
perlekker om nu een hele ochtend
unplugged te zijn. Het is mijn of
fline uitje van de week.''
Marjoke de Heer plaatst een
kanttekening bij dat gejuich over
het ontspannende effect van pot
tenbakken: wie het vak écht wil
leren, moet een hoge frustratieto
lerantie hebben. ,,Er gaat veel mis.
Een potje maken bestaat niet uit
alleen dat draaien, je moet het
potje mooi afwerken aan de on
derkant, dan moet het drogen,
mooi glazuren - weer een totaal
ander vak - dan gaat het de oven
in, alles bij elkaar krimpt de klei
nog zo'n 20 procent. Je moet veel
kilometers maken om het onder
de knie te krijgen.''
Bovendien is het fysiek niet per
se ontspannend. ,,Na een paar uur
werken moet ik echt rekken en
strekken van mijn dokter. In plaats
van dat pottenbakken het nieuwe
yoga is, zou je eigenlijk yoga nS het
pottenbakken moeten doen.''
Een ambacht
Petra Harzing van Het Amster
dams Kleibedrijf stuit de associa
tie met mindfulness niet per se te
gen de borst, maar ze zegt er zelf
niet mee te adverteren. ,,Het is
geen therapie, maar een ambacht.
Het is niet zo dat je lekker ont
spannen gaat zitten en binnen zes
weken een theeservies in handen
hebt.''
Met die verwachtingen komen
sommige cursisten wel binnen,
zegt Harzing, de mooie plaatjes
van Pinterest of Instagram in de
hand. ,,Het is leuk dat mensen op
die manier in aanraking komen
met het vak, maar ze komen er al
snel achter hoeveel werk het is om
überhaupt één kommetje te ma
ken. Het draaien is technisch ge
zien een van de moeilijkste takken
van sport.''
zaterdag 8 juni 2019
'Het is mijn offline
uitje van de week'
---V«C» 'J
Cursisten in
de weer met
klei. Potten
bakken wordt
wel het
nieuwe yoga
genoemd.
DORP
Lennard
Houkes van
Studio Pansa.
FOTO'S LIN WOLDEN-
Jette Pellemans
Amsterdam
f
-Petra Harzering
