Zij vochten voor onze vrijheid
EUWS 11
Op de kop af 12 uur lang - en met
zo'n tien officiële ceremonies -
werd gisteren in Frankrijk herdacht
dat precies 75 jaar geleden de bevrij
ding van Europa begon, met Opera
tion Overlord, oftewel D-day: de dag
dat 150.000 geallieerde militairen
aan land gingen in Normandië.
Om acht uur 's morgens beet de
Britse premier Theresa May in Ver-
sur-Mer, Normandië het spits af. Ze
legde symbolisch samen met presi
dent Macron een eerste steen bij een
Brits oorlogsmonument. La Marseil
laise werd gespeeld en ook God Save
The Queen.
En om acht uur 's avonds vertrok
de Nederlandse Defensieminister
Ank Bijleveld uit Courseulles-sur-
Mer, ook in Normandië. Er waren
bloemen gelegd, er was een minuut
stilte in acht genomen, en delegaties
uit zo'n twintig landen zaten ge
broederlijk naast veteranen.
,,Ik vind het allemaal prachtig
hoor'', zegt de Canadese veteraan
Henry Greenwood (94). ,,Maar al
dat gedoe in die Normandische
dorpjes, die mensen die zich ver
kleden als militairen en vrolijk
rondrijden in onze jeeps, het lijkt
wel een circus! Dat zou eens moe
ten ophouden! Oorlog is geen amu
sement.''
Laatste keer
Greenwood is speciaal overgekomen
uit Canada om de ceremonies bij te
wonen. Misschien wel een laatste
keer. Het aantal veteranen dat nog
Dit zijn de
kerels die ons
hebben gered
in leven is en af kan reizen naar
Normandië, slinkt elk jaar.
Maar het toerisme lijkt allesbe
halve af te nemen. In de week rond
D-day trekt Normandië dit jaar on
geveer 1 miljoen bezoekers. Langs de
kust zijn de D-day-souvenirs niet
aan te slepen. Koffiemokken met
foto's van militairen, flessen D-day-
bier, en petjes met '75 Years Opera
tion Overlord' zijn overal te koop.
Er is een 'D-day Experience' waar
bezoekers voor 13 euro in een
vluchtsimulator de parachute
sprong van militairen in 1944 kun
nen nabootsen. Er is sinds enkele
weken zelfs een Escape Game, De
Bunker, waar je voor 39 euro de oor
log 'na kunt spelen'.
,,Je moet jongeren zien te berei
ken. Zij hebben geen familie meer
die uit eerste hand kan vertellen
over de oorlog'', aldus Dominique
Saussey van het regionaal toerisme-
bureau.
Voor Henry Greenwood was de
oorlog geen spel. Hij sloot zich als
17-jarige aan bij de Canadese Royal
Navy en maakte de slag om Nor-
mandië mee. Gisteren werd in
Courseulles-sur-Mer een internati
onaal eerbetoon gebracht aan hem
en zijn collega-veteranen. Op D-day
gingen 14.000 Canadezen hier aan
land, op Juno Beach. Op die eerste
dag werden 359 van hen gedood.
De Franse president Macron be
nadrukte in zijn toespraak in Colle-
ville-sur-Mer dat de Amerikanen en
de Fransen ook nu gemeenschappe
lijke waarden delen, namelijk de
mocratie en vrijheid. ,,Die moeten
we ook gemeenschappelijk verdedi
gen.'' Maar dat die overzeese relatie
soms stekelig is, viel op te maken uit
de woorden van de Franse oud-pre
mier Jean-Pierre Raffarin. Voor
Amerikaanse camera's zei hij 'te be
twijfelen of president Trump solda
ten zou hebben gestuurd om Europa
te redden'.
De 75ste verjaardag van D-day be
wijst ook hoe de wereld is veran
derd. Trump was in Normandië,
maar hij voert boven alles een 'Ame
rica First'-beleid. Theresa May was
in Normandië, maar de Britten ver
trekken uit de EU. En Vladimir Poe-
tin was niet uitgenodigd in Nor-
mandië, wat volgens deskundigen
een politiek signaal was.
Calvados
Voor de veteranen maakte het niet
uit. Met hun medailles op de borst -
en soms een glaasje calvados in de
hand - lieten zij zich de ceremonies
welgevallen.
,,Dit zijn de kerels die ons hebben
gered, die ervoor hebben we ge
zorgd dat we hier vandaag leven en
nog staan'', aldus luitenant-kolonel
Don Foster, directeur van het Juno
Beach Center, een museum over de
Canadese invasie. ,,Laten we dat
koesteren.''
vrijdag 7 juni 2019
GO
SIMEON MAYOU (96),
Groot-Brittannië
GEORGE FROST,
Groot-Brittannië
JIM BOOTH (97),
Groot-Brittannië
CHARLES NORMAN SHAY (94),
Verenigde Staten
BILL CAMERON (95),
Canada
Verdeeld Westen herdenkt
saamhorigheid
De herdenking in Normandië van
D-day was een bonte mengeling
van plechtigheden, politieke sym
boliek en massatoerisme. Dat
laatste tot verdriet van sommi
gen: ,,Het is een circus. Dat moet
ophouden, oorlog is geen amuse
ment.''
Frank Renout
Courseulles-sur-Mer
Presidenten
Macron en Trump
spreken met D-day-
veteranen. foto afp
- Don Foster,
museumdirecteur
