Besluit om centrale langer open te houden, moet binnen vier jaar zijn genomen
4
Hun films zijn
poëzie in
beelden, die de
verhouding tussen
mens en natuur
belichten. Zaterdag
reist Ingrid van de
Linde uit Goes
samen met Renée
Schouwenberg af
naar Portugal, voor
de première van
hun nieuwste
project: Film du
Jardin.
PZEM is voor 70 procent eigenaar
van de kerncentrale. Die verzorgt
ongeveer 4 procent van de Neder
landse elektriciteitsproductie, zon
der dat daarbij CO2 wordt uitgesto
ten. Sluiting van de kerncentrale -
nu voorzien op 31 december 2033 -
maakt het moeilijker om de uit
stoot van broeikasgassen snel te
verminderen. Nadat eerder in Den
Haag stemmen opgingen om de
kerncentrale daarom langer open te
houden, schrijft het nieuwe pro
vinciebestuur deze week in zijn co
alitieakkoord dat dit 'bespreekbaar'
is. Dat is belangrijk, omdat de pro
vincie er als grootaandeelhouder
van PZEM ook een stokje voor zou
kunnen steken.
Tweede kerncentrale
Verhagen ziet de passage in het co
alitieakkoord als een steun in de
rug. Wat hem betreft blijft niet al
leen de huidige kerncentrale langer
open, maar wordt er ook nog een
tweede gebouwd.
Het besluit om de kerncentrale
langer door te laten draaien moet
'uiterlijk tien jaar voor de huidige
sluitingsdatum' worden genomen,
geeft Verhagen aan. Binnen vier
jaar dus. ,,Daar is veel huiswerk
voor nodig, maar daar hebben we
gelukkig de tijd voor."
Eerst moet de technische haal
baarheid worden vastgesteld. Het
reactorvat is het enige deel van de
kerncentrale dat niet kan worden
vervangen. Dat lijkt van goede
kwaliteit, aldus de PZEM-directeur,
maar: ,,Er zitten veel conventionele
delen omheen waarvan de levens
duur ook onderzocht zal moeten
worden."
Als het technisch kan, moet wor
den gekeken wat het kost. Vanwege
de lage energieprijzen draait de
kerncentrale nog steeds met verlies.
De verwachting is wel dat die prij
zen gaan stijgen. Daarbij komt dat
de spaarpot waaruit de ontmante
ling van de kerncentrale moet wor
den betaald, in 2033 zal zijn gevuld.
Nu stort de PZEM daar 15 miljoen
per jaar in. Als die kosten wegval
len, daalt de prijs van nucleaire
stroom.
Een tweede
kerncentrale zou
geweldig zijn voor de
Zeeuwse economie
Een derde vereiste is volgens Ver
hagen voldoende draagvlak. De
sluiting van de kerncentrale is vast
gelegd in de Kernenergiewet. Die
moet door de Tweede Kamer wor
den veranderd. Verhagen: ,,Dat
wordt een uitdaging en daarom is
de lokale steun en provinciale stel-
lingname zo belangrijk."
Hoewel PZEM zelf geen plannen
heeft, juicht Verhagen de bouw van
een tweede kerncentrale toe. Dat
kan alleen met steun van het Rijk,
waarschuwt hij. „Nergens ter we
reld worden kerncentrales ge
bouwd zonder actieve participatie
of eigendom van de nationale over
heid. De staat zal de draai moeten
maken van gedogen naar een ac
tieve trekkersrol."
Borssele vindt hij de meest voor
de hand liggende locatie. Vanwege
hun kennis en ervaring denkt hij
dat PZEM en EPZ, de exploitant van
de huidige kerncentrale, een be
langrijke rol kunnen spelen. ,,Het
zou natuurlijk geweldig zijn voor
de Zeeuwse economie om zo'n pro
ject hier te kunnen realiseren."
Van de Linde, met een
ruime staat van dienst als
beeldend kunstenaar,
manifesteerde zich in
2015 voor het eerst ook op filmge
bied. Samen met collega Schou-
wenberg maakte ze De herberg,
over de rijke historie en de laatste
bewoner van een bijzonder pand
aan het Geertesplein in Kloetinge.
Nu is er de vrucht van een
nieuwe samenwerking. Film du
Jardin is een poëtisch en bijna ver
stild drieluik. „Doordat we met
minimale middelen werken, zijn
we van niemand afhankelijk. Je
kunt zo volledig het onderwerp
dienen", zegt Van de Linde. ,,Het is
als beeldend kunstenaars die fil
men belangrijk dat je een zekere
mate van zelfstandigheid kunt be
houden. Dat verlangen was heel
groot na De herberg."
Het hart van de trilogie is Domi-
nio, een poëtische documentaire
van bijna drie kwartier rond Eelco
Schaap. Hij is boer en antroposoof
en fungeerde decennialang als
spreekbuis van de biologisch-dy-
namische landbouw in Nederland.
Nu zet hij zijn idealen voort op
een landgoed in Portugal, in na
tuurpark Serra da Estrela.
Vier keer - twee keer in het
voorjaar en twee keer in het najaar
- reisden Van de Linde en Schou-
wenberg naar Portugal om het
werk op het land
goed vast te
leggen. Tege
lijkertijd
vertelt Van
de Linde,
aan de hand
Doordat we met
minimale middelen
werken, zijn we van
niemand afhankelijk
van het onderzoek dat ze ver
richtte, met de film ook een eigen
verhaal in beelden en
woorden. ,,Voor mij is het ritme
belangrijk, het langzame kijken
waaruit de verbeelding nieuwe
dingen tot stand laat komen. Daar
hopen we de kijker in mee te ne
men."
Zij noemt het project 'een ode
aan de natuur, de planten en de
dieren'. ,,Het is vooral onze liefde
voor de aarde dat we willen laten
zien, het bewustzijn dat we met
z'n allen de verantwoordelijkheid
voor de natuur hebben. Die geeft
ons heel veel, altijd maar weer op
nieuw."
De andere twee - meer abstracte
- delen van het drieluik komen
voort uit Dominio. Trophy belicht
in clair-obscur de schoonheid van
gehoornde dieren, aan de hand
van het privémuseum van de
Zeeuwse verzamelaar Kees Otte.
March of the bees is een kleinood in
beelden over bijen als de dragers
van licht.
Komende zondag is de première
in Guarda, de hoogst gelegen stad
van Portugal. ,,We doen mee aan
een internationaal symposium
met meerdere kunstenaars en fil
mers uit heel Europa", zegt Van de
Linde. ,,De film is te zien in een
oud cinetheater, dat heel lang niet
is gebruikt. Later wordt die ook
vertoond in Torre de Menagem, de
hoogste plek van de stad."
Zeeland moet nog een paar we
ken geduld hebben. Op 6 juli is de
Zeeuwse première bij Een Bunder
Kunst in 's-Heer Arendskerke. Het
is 'outdoor cinema op locatie', na
zonsondergang. ,,Dat is een prach-
tige natuurplek. Bij slecht weer
wordt het een week uitgesteld,
maar we hopen op een mooie,
warme avond met een heldere
sterrenhemel."
donderdag 6 juni 2019
GO
PZEM blij met steun provincie
Energiemaatschappij PZEM is
blij dat het nieuwe provinciebe
stuur het langer openhouden
van de kerncentrale Borssele
bespreekbaar vindt. De beslis
sing daarover moet de komende
vier jaar vallen, geeft directeur
Frank Verhagen aan.
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
- Frank Verhagen, directeur PZEM
Film als poëtische ode aan de natuur
Rolf Bosboom
Goes
M Scène uit
Trophy.
- Ingrid van de Linde
Eelco Schaap in Dominio.
Film du Jardin: zaterdag 6 juli bij
Een Bunder Kunst aan de Pan-
hoeveweg in 's-Heer Arends
kerke. Met live klanksculpturen
bij Trophy door Gerard en Barre
Verkerke. Aanvang: 22.30 uur.
Meer informatie en kaartver
koop op eenbunderkunst.nl.
