68
JBHI
■BV
r ieëk b 1
ECONOMIE 17
jaar 4 maanden
jaar 8 maanden
Wat hebben de
vakbonden
binnengesleept?
Jonge
werknemers
betalen straks
alleen premies
voor hun eigen
pensioen, en niet
voorde
collectieve pot
Wat schieten de
werkgevers en de
politiek er mee op?
maanden
de economie draait als een tiere
lier - zou inslaan als een bom, en
het vertrouwen in het pensioen
stelsel nóg verder zou ondermij
nen. Dat is wel het laatste waar
sociale partners en politiek op zit
ten te wachten.
De laatste maanden leek het pen-
sioenoverleg alleen nog te gaan
tussen de vakbonden en minister
Wouter Koolmees van Sociale Za
ken en Werkgelegenheid en hin
gen de werkgevers er maar wat
bij. Twee harde vakbondseisen
lagen op tafel en beide zijn inge
willigd. De AOW-leeftijd zal
minder snel omhoog gaan dan de
wet voorschrijft, en mensen met
een zwaar beroep kunnen inder
daad eerder stoppen met werken.
Vooral de regeling voor mensen
in zware beroepen geldt als een
belangrijke scalp. Toen de FNV in
2011 schoorvoetend akkoord ging
met het verhogen van de AOW-
leeftijd was al afgesproken dat er
een regeling zou komen dat men
sen met zware beroepen eerder
konden stoppen met werken. Die
afspraak is nooit nagekomen door
de politiek, tot grote woede van
de vakbonden.
De boosheid heeft er in elk ge
val voor gezorgd dat mensen met
een zwaar beroep - wie dat zijn
moeten de sociale partners maar
samen afspreken - in het nieuwe
pensioenstelsel drie jaar eerder
mogen stoppen met werken dan
hun eigenlijke AOW-leeftijd.
Voor mensen die een minimum
loon ontvangen wordt de boete
op eerder stoppen afgeschaft, wat
de schatkist miljarden kost. Voor
mensen met hogere salarissen is
er geen fiscale prikkel om eerder
te stoppen. Zij zullen dit uit eigen
zak betalen moeten betalen.
De nieuwe pensioenafspraken
hebben verder de kans op pen
sioenkortingen aanmerkelijk
kleiner gemaakt. Zeker als de po
litiek de fondsen langer de tijd
geeft uit de gevarenzone te ko
men. De strenge rekenregels
waardoor pensioenfondsen ge
dwongen worden om te korten,
gaan deels op de schop. Arend van
Wijngaarden, voorzitter van vak
bond CNV, durfde het gisteren
nog niet aan om het hoofdstuk
pensioenkortingen definitief
dicht te slaan. Dat is volgens hem
de belangrijkste taak van een nog
in te stellen stuurgroep.
Het pensioenakkoord zorgt ook
voor een meer toekomstgericht
stelsel. Jongere werknemers beta
len nu nog mee aan de pensioen
opbouw van oudere werknemers.
Straks zijn de premies die ze beta
len ook echt voor hun eigen pen
sioen. Dan zijn de discussies en
ruzies of jong voor oud betaalt, of
oud voor jong, verleden tijd. Dat
geeft rust en duidelijkheid. Waar
het kabinet de tientallen miljar
den euro's vandaan haalt om deze
omwenteling te financieren is
overigens niet duidelijk. Al is er
wel het voordeel van de tijd: het
geld hoeft niet in één keer te wor-
den opgehoest.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen
dat de 'overwinning' van de vak
bonden niet compleet is. De bon
den wilden graag dat zzp'ers ver
plicht zouden worden om pensi
oen op te bouwen. Maar dat heb
ben ze dus niet binnengesleept.
Achteraf gezien valt pas op hoe stil
het was in het werkgeverskamp.
Af en toe kwam er een oproep aan
bonden en politiek om er samen
uit te komen, maar daar bleef het
dan bij. Eén keer presenteerden ze
een plan met een lijst van zware
beroepen die eerder met pensioen
zouden mogen gaan. Dat plan ver
dween overigens weer erg snel van
tafel.
De stilte vanuit het werkgevers
kamp was begrijpelijk. De werk
gevers hadden al vrij snel een heel
belangrijk punt binnengehaald, de
vaste pensioenpremie. In het oude
stelsel werd een pensioen min of
meer gegarandeerd. Als er te wei
nig geld in de kas was mocht het
pensioenfonds de premie verho
gen. En die wordt voor twee derde
door de werkgever betaald.
Die blanco cheque wilden de
werkgevers niet meer voor hun
rekening nemen. In het nieuwe
stelsel is het pensioen niet meer
gegarandeerd, alleen de pensi
oenpremie staat vast.
Pensioenfondsen beloven men
sen straks een bepaalde uitkering,
maar garanderen die niet meer.
Het risico op tegenvallers komt
dus straks bij de deelnemer te lig
gen, de werkgever blijft buiten
schot.
Voor het kabinet is de beloning
de eeuwige roem. Hervorming
van het pensioenstelsel was een
van de speerpunten van dit kabi
net en dat is nu (bijna) binnen
gesleept. Als extra bonus geldt dat
de koppeling van de AOW-leef-
tijd aan de gemiddelde levens
verwachting gekoppeld blijft, zij
het in een iets lager tempo. Dit
scheelt de schatkist nog altijd
miljarden.
De winnaar van het geheel,
mits de FNV-leden instemmen
met het akkoord, is de polder. Het
feit dat werkgevers, vakbonden
en politiek zo'n enorme operatie
wederom tot een goed einde kun
nen brengen, is een enorme op
steker voor de overlegeconomie.
Pensioenen dreigden de grote
splijtzwam te worden, maar kun
nen de polder uiteindelijk we-
leens hebben versterkt.
donderdag 6 juni 2019
GO
De dreigende korting per 31 december gaat zeer waar
schijnlijk niet door. profiteren nog van het feit dat jonge
generaties relatief veel aan hun pensioenen hebben bijge
dragen.
Mensen met een zwaar beroep en een laag inkomen kun
nen 3 jaar eerder stoppen met werken.
De afschaffing van de indirecte subsidiëring door jongere
generaties zal deze groep het hardst treffen als er geen
noodmaatregelen worden getroffen. Mogelijk moeten
zelfs de pensioenpremies omhoog.
Mensen met een zwaar beroep en een laag inkomen kun
nen 3 jaar eerder stoppen met werken.
De afschaffing van de indirecte subsidiëring door jongere
generaties zal ook deze groep hard treffen als er geen
extra geld ter beschikking komt.
67
69 jaar en 6 maanden
68 jaar en 3 maanden
66 jaar en acht maanden
pensioenakkoord: de polder
