EUWS 11
BEVRIJDING EUROPA ONDERZOEK
Wie de geallieerde invasie van 1944 wil
'herbeleven' gaat naar begraafplaatsen langs
de Normandische kust en naar musea. Maar
er is ook een verborgen schatkamer die bijna
niemand kent: tientallen meters onder water.
Cécile Sauvage (foto). Zij leidt een
speciaal onderzoeksteam van het
Franse ministerie van Cultuur. Sinds
2015 brengt dat team in kaart wat er
voor de Normandische kust aan oor-
logsresten op de zeebodem ligt.
Dat is nog nooit eerder gedaan.
Duikers en professionals uit binnen-
en buitenland speurden de bodem
wel al af en er lagen ook al weten
schappelijke studies op tafel. Maar
een compleet overzicht bestond nog
niet, tót Sauvage en haar collega's
met zuurstofflessen naar beneden
gingen.
Haar inventarisatie is nu zo goed
als afgerond. ,,We hebben in totaal
150 plaatsen in kaart gebracht waar
scheepswrakken en andere resten
van de geallieerde invasie liggen. De
meeste bevinden zich op 35 tot 40
meter diepte.''
Onder de vondsten zijn zeker 17
oorlogsschepen, 62 transportvaartui
gen en 29 pantservoertuigen. Het is
een ware onderwaterschatkamer, een
bijna onbereikbaar museum met de
roestende restanten van één van
's werelds grootste militaire opera
ties. Tijdens één van haar duiken zag
Sauvage een bijzonder schouwspel:
tientallen tanks. ,,Sommige zijn nog
helemaal intact. Het kanon zit er
zelfs nog op.''
Het gaat om de beroemde Ameri
kaanse Sherman Duplex Drive-tanks.
,,Het waren drijvende tanks die zelf
naar Omaha Beach en Utah Beach
moesten varen, dankzij propellers en
een soort opvouwbare rok die ze om
zich heen hadden. Maar ze bleken in
1944 niet opgewassen tegen de
krachtige golven. Ze zonken. En ze
liggen er nu nog steeds.''
In 2017 ging Cécile Sauvage voor
een eerste keer kopje-onder in de
Normandische wateren. Vanaf een
speciale wetenschappelijke onder-
zoekboot, de André Malraux. ,,Aan de
onderkant daarvan zit een sonarin-
stallatie. Die zendt geluidsstralen
naar beneden. Met die stralen kun
nen we een soort 3D-beelden maken
van de wrakstukken die we onder
water waarnemen.''
Op basis van die beelden wordt
vervolgens gericht gedoken. ,,Dat
doen we met een groep van speciale
archeologen, die zijn opgeleid om te
duiken, en met fotografen. Maar dui
ken kan alleen als er geen stroming
is, dus tussen eb en vloed. In feite
kun je dus maar twee keer per dag
met zo'n team het water in.''
veert voor de Franse kust en dropt
met succes de Britse soldaten. De in
vasie begint. Meer dan 100.000 Ame
rikanen, Britten en Canadezen trek
ken Europa binnen.
Maar op 2 juli, bij een volgende po
ging om militairen aan land te bren
gen, raakt de Empire Broadsword
twee zeemijnen. Er volgen enorme
explosies, de machinekamer loopt
onder water en de kapitein besluit
zijn manschappen te evacueren. Het
schip - een mastodont
van meer dan 120 meter
lengte - breekt en
zinkt. Zeven militairen
komen om, 170 ande
ren raken gewond.
,,En die boot hebben
we dus gezien, die ligt
daar nog steeds, diep
onder water, in stuk
ken gebroken'', vertelt
duiker en archeologe
Op 5 juni 1944 stoomt
het ruim 7000 ton we
gende vrachtschip Em
pire Broadsword strijd
lustig op vanuit Enge
land naar Frankrijk, naar Normandië.
Aan boord zijn honderden Britse mi
litairen en achttien kleine vaartui
gen. Met die bootjes moeten de man
schappen vanaf zee
naar Sword Beach va
ren, het strand bij het
stadje Ouistreham.
Over één dag is het
D-day: Europa moet
worden bevrijd.
De Empire Broad
sword speelt een be
langrijke rol bij die ge
allieerde invasie in
1944. Het schip arri-
dinsdag 4 juni 2019
GO
De diep
verzonken
resten van
D-day
Onderzoekster Cécile Sauvage (r) bestu
deert de beelden van wrakstukken.
2 juli 1944:
SS Empire Broadsword
vaart op mijn
en zinkt
Pointe
du Hoc
Colleville
Arromanches
Ouistreham
Bayeux
NORMANDIË
040619 TU
►De Empire
Broadsword ver
voerde in 1944
honderden
Britse militairen
en materieel
naar Normandië.
Onderwater-
beelden van het
wrak van een
Sherman Duplex
Drive-tank en de
steven van de
Empire Broad
sword. FOTO'S TEDDY
SEGUIN/DRASSM
1
Frank Renout
Ouistreham/Arromanches
