'Duitsers' bij evenement
vragen is nog vaak taboe
'Je gruwelt toch
van het idee dat
je met zo'n
uniform loopt?'
17
om de bunker na te spelen.
Het 'narratief rond de oorlog
verandert, denkt ook Gijs van
Gaans, opleider van geschiedenis
docenten aan de Hogeschool Fon-
tys in Tilburg. ,,De man die zich
als tegenstander van communis
ten bij de SS meldde en zelf veel
moest lijden in de oorlog, kunnen
sommigen hem niet ook als
slachtoffer zien? Voorheen was hij
SS, dus per definitie dader... Ons
verhaal over de Tweede Wereld-
oorlog is heel lang onder de stolp
gegaan, met als gevolg één beeld
over goed en kwaad. Nu lijkt er
meer lucht voor nuance."
Historicus Van der Heijden:
,,Maar de Holocaust is nog altijd
een 'morele meter' voor ons, dat is
niet minder geworden met het
verstrijken van de tijd."
Het Centrum Informatie en
Documentatie Israël (Cidi) heeft
dan ook weinig begrip voor deze
vorm van geschiedeniseducatie,
zegt directeur Hanna Luden. ,,Ik
ben verbijsterd, je gruwelt toch
van het idee dat je met zo'n uni
form loopt? Het krijgt zo toch de
sfeer van verheerlijking. Dan
hoop ik maar dat mensen hier in
derdaad een beter historisch besef
van krijgen, dat ze echt lesgeven,
en niet dat het een gezellig leuk
spelletje is, met het risico dat je de
ernst van die tijd vergeet. En dan
is er ook nog het gevaar dat je
foute mensen aantrekt."
Die angst is niet totaal onge
grond, zo blijkt ook deze zaterdag
in Willemstad. Buiten bij het fort
lopen twee twintigers uit Bra
bant, één van hen is hier met de
verkeerde bedoelingen, zo blijkt.
,,Hoezo, de foute kant?", zegt hij
na enig aandringen. ,,Als ik een
kant moest kiezen, dan zou ik de
Duitse kant kiezen. Dan zou de
wereld er een stuk beter uitgezien
hebben, dan was het allemaal wat
nationalistischer hè."
Bij Der Windhund willen ze
niks van zulke steunbetuigingen
weten, zegt leider Sjoerd even la
ter. ,,Zei hij dat?! Tsjonge. Het ge
beurt weleens dat we merken dat
bezoekers er om de verkeerde re
den zijn. Dan zeggen we: dit wil
len we niet, we verwerpen die
ideologie." Hij zet zijn Duitse pet
recht.
ierd. Drie 'normalen', zoals Kreeft
ze noemt, en één fanatiekeling.
,,Mijn ouders konden rustig met
hen praten hoor, maar niet met
die fanatieke. Die anderen, twee
namen - Max en Ernst - weet ik
nog, hebben nog eens een cake
gestuurd na de oorlog, als
bedankje. Die wilden helemaal
geen oorlog joh, die wilden naar
huis."
'Moffen'
Kreeft vindt het geen probleem
dat hier nepsoldaten rondlopen
van Duitse zijde. ,,Vroeger kon dit
niet hè, toen hadden we allemaal
een hekel aan de Duitsers. M'n
broer was zelfs in het verzet, hij
ging met het Korps Stoottroepen
naar België, sloot zich aan bij de
geallieerden. Maar hij overleed in
Kleve, net voor de bevrijding."
Een andere bezoeker, midden 60:
,,Mijn over-overgrootvader was
nog rabbijn, dus mijn ouders zou
den dit echt niet bezocht hebben,
absoluut niet. Dit had dertig jaar
geleden natuurlijk niet gekund."
Dertig jaar geleden. De tijd dat
Duitsers 'moffen' genoemd wer
den. De periode dat veel oorlogs
veteranen nog leefden, net als de
NSB'ers en Joden die de kampen
overleefden. Het inktzwarte
hoofdstuk van de wereldgeschie
denis werd in een overzichtelijk
goed-foutschema geschreven.
Historicus Chris van der Heijden,
de auteur van het boek Grijs verle
den: ,,We leerden dat wij Neder
landers heel goed waren, op een
paar schoften van de NSB na, dat
alle Duitsers slecht waren. Dat
perspectief is wel veranderd."
Veel direct betrokkenen zijn75
jaar na het begin van de bevrij
ding heel oud of overleden, de
emotionele betrokkenheid neemt
af. Zo kreeg Der Windhund dit
jaar voor het eerst een uitnodiging
van een museum in Normandië
om in de week van D-day de strijd
GO ZATERDAG 1 JUNI 2019
Nederland een handvol
groepen als Der Wind-
hund, die de Duitse zijde
van de Tweede Wereld
oorlog belichten. In het
verleden veroorzaakten
deze groepen wel reu
ring, bijvoorbeeld toen
bleek dat de leiders wel
degelijk met de nazi-ide
ologie flirtten. Hierdoor
durven organisaties van
evenementen het nog
steeds niet altijd aan om
ook 'de Duitsers' uit te
nodigen, al lijkt het taboe
minder groot te worden,
zegt groepscoördinator
Sjoerd van Der Wind-
hund. Neem alleen al de
uitnodiging om komende
Nederland telt een
kleine vijftig geregis
treerde verenigingen
die zich bezighouden
met het 'levend houden'
van de geschiedenis. Ze
zijn aanwezig bij her
denkingen of spelen
veldslagen na.
De clubs zijn aangeslo
ten bij het Landelijk Plat
form Levende Geschie
denis (LPLG) en richten
zich op grote historische
thema's als de wereld
oorlogen of de Koude
Oorlog, maar ook op ni
ches als de napoleonti
sche strijd of veertiende-
eeuwse huursoldaten.
Naar schatting is er in
week op te draven in
Normandië, bij de start
van de herdenking van
75 jaar na D-day. ,,Het is
voor het eerst dat wij
daarbij worden gevraagd,
dat zegt wel iets." Op 6
juni 1944 landden de ge
allieerde troepen op de
Franse stranden, waarna
de bevrijding van Europa
begon.
Der Windhund bestaat
sinds 2000 en telt zo'n
twintig actieve leden.
Een van de hoofdregels
in het 'handboek' van de
groep is: het uitdragen
van het nationaalsocialis-
tische gedachtegoed is
niet toegestaan.
