Rondleidingen op begraafplaats van psychiatrisch ziekenhuis
10
'Het is hier niet
eng. Dit hoort bij
het leven. Toch
durven mensen
hier nu niet goed
te komen'
Psychiatrisch ziekenhuis Vrederust in Halsteren
begon 110 jaar geleden als Vereeniging tot
Christelijke Verzorging van Krankzinnigen in
Zeeland. Sindsdien zijn de patiënten die er stierven,
op het landgoed begraven. Joost de Bont ontfermde
zich over de begraafplaats. Nu wil hij er
rondleidingen gaan geven.
tot nummer zijn gemaakt." Hij ver
diepte zich erin en ontdekte het
waarom. „Vrederust moest zelf de
kosten van de begrafenis betalen. Er
was geen geld voor een grafsteen."
Zo kwamen er paaltjes met een
nummer. Maar in boeken werd keu
rig bijgehouden om wie het ging.
Later kwamen er wel grafstenen en
grafmonumenten, zodat het terrein
nu een afwisselende aanblik biedt.
Door het vele werk van de vrijwil
ligers oogt het kerkhof nu stukken
beter. Het is een bosbegraafplaats
met een mooie mix van bos, mos en
steen. ,,Het ligt er netjes bij." Goed
genoeg voor De Bont om de vol
gende stap te zetten. Hij gaat er
rondleidingen houden. Het verhaal
vertellen aan wie het maar wil ho
ren. ,,Door mijn oproep in 2016
kwam er ook veel reactie van fami
lie. Er zijn veel mensen die het graf
zoeken van hun overleden familie
lid." Zo kan De Bont bijvoorbeeld
Rij na rij: paaltjes met
een nummer er op.
Om de negentig centi
meter, haast militair
precies. Het zijn her
inneringen aan de verborgen do
den van psychiatrisch ziekenhuis
Vrederust in Halsteren. Mensen
die er in de beginperiode, eerste
helft vorige eeuw, stierven.
Meestal ver van hun thuis in Zee
land.
De doden van Vrederust kwa
men terecht op een bijzondere
plek: de eigen begraafplaats van de
instelling. Waar tot op de dag van
vandaag wordt begraven. Zowel
cliënten als personeelsleden heb
ben er een laatste rustplaats. Het is
een stukje West-Brabant dat zo
verstopt ligt, dat alleen insiders
het weten te vinden. Een ervan is
Joost de Bont. Tientallen jaren
werkt hij voor GGZ WNB, de ei
gentijdse benaming voor wat eens
begon als de Vereeniging tot
Christelijke Verzorging van
Krankzinnigen in Zeeland. Die be
graafplaats verrommelde in de
loop der jaren, raakte overwoe
kerd. De Bont was dat beu. Hij kon
het in 2016 niet meer aanzien en
deed een oproep in de krant.
Sindsdien werkt een team vrijwil
ligers elke maandagochtend op het
terrein waar ruim 2500 mensen
liggen begraven. Van 1909 tot nu.
Want geruimd wordt er niet.
,,Ik was in eerste instantie vooral
boos over die paaltjes. Mensen die
ZATERDAG 1 JUNI 2019 PC
Vrijwilligers maken de begraafplaats op Vrederust schoon. Op de voorgrond Jos van Buijten (links) en Joost de Bont. Achter: Ton Bergs (links) en Bert Korteweg.
Eerbetoon
aan de doden
van Vrederust
JAN VAN DE KASTEELE
