'Van zakkenrollers
tot moordenaars,
ik kan prima met
ze werken'
RECENSIE
Van de aardbol
verdwenen
na over resocialisatie. „Gedetineerden die
hun straf hadden uitgezeten, moesten een
eerlijke kans krijgen terug te keren in de
maatschappij, vond hij. Dus bood hij ze
onderdak tot ze werk en een eigen woning
vonden.''
Moeder Leky verstopte aanvankelijk het
tafelzilver, maar draaide snel bij. ,,Met som
mige ex-gedetineerden kreeg ze een goede
band. Die liet ze zelfs op mij passen. Ik was
4 en vond het heel normaal, wat verklaart
waarom ik nooit bang ben in een gevange
nis. Van zakkenrollers tot moordenaars, ik
kan prima met ze werken.'' Wel maakte ze
bij haar eerste schrijfworkshop de fout haar
gedetineerde cursisten blijmoedig te vra
gen hoe hun weekend was geweest. ,,Ze
keken me alleen maar aan: wat denk je
zelf?''
Ze geeft ze opdrachten als: schrijf een
brief aan je 12-jarige zelf, met alles wat je
nu weet. Of: als je een huis was, in welke
kamer verblijven dan welke emoties? ,,Dat
levert prachtige teksten op, van mensen die
nooit eerder een pen hebben vastgehouden
of alleen in chocoladeletters kunnen schrij
ven. 'In de kelder is mijn woede en mijn
fiets', schreef een man. Pure poëzie. Het is
mooi om te zien hoe het zelfvertrouwen
van mensen groeit als ze iets leren.''
Dromen over okapi's
Wat haar boeken typeert, is het magisch-
realisme. Er is Katja met haar overleden
metgezel, in wie na verloop van tijd gaten
vallen. Er is Selma die over okapi's droomt,
waarna er onherroepelijk iemand sterft.
Ondanks dit soort onwaarschijnlijke ge
beurtenissen laat je je als lezer moeiteloos
meevoeren door Leky's boeken. Ook omdat
ze over het talent beschikt tragische zaken
als overlijden en diepe rouw met humor te
beschrijven. ,,Dat doe ik niet om afstand te
nemen van de pijn, maar juist om er licht
op te zetten. Humor helpt om beter naar de
tragiek te kunnen kijken, waardoor het je
nog meer raakt.''
Ze wil laten zien dat dood en liefde met
elkaar verbonden zijn. ,,Beide kun je niet
plannen, beide kun je niet doorgronden en
in beide gevallen verlies je soms de zeggen
schap over jezelf. Als de liefde niet weder
zijds is, kan dat het angstige gevoel geven
dat alles je afgenomen wordt. Zoals de dood
dat ook doet.'' Ze voegt eraan toe: ,,Denk ik.''
Want hoewel ze de rouw van haar karakters
zeer invoelbaar weet te maken, schrijft Leky
niet vanuit persoonlijke ervaring. „Behalve
mijn oma van 102 heb ik nog geen sterf
gevallen van dichtbij meegemaakt. De per
sonages in mijn boeken weten meer dan ik.''
Schrijft ze ook over dit thema om haar
eigen gevoelens ten aanzien van de dood te
bezweren? ,,Nee, als ik eraan denk, raak ik
nog steeds in paniek. Maar misschien helpt
het me om de dood meer als onderdeel van
het leven te zien, als iets dat nu eenmaal in
de loop der dingen besloten ligt. Mijn
76-jarige moeder is daar goed in. Met kerst
waren we naar een dienst in haar kerk, ze
wees naar de nieuwe pastoor en zei vrolijk:
'Kijk, zij is degene die mij onder de grond
gaat stoppen.' Gek genoeg werd ik niet ver
drietig van haar opmerking, maar ging er
iets troostends vanuit. Ja, dacht ik. Dat is
een goede manier om ernaar te
iiifiilffliü kijken."
il» ie lietól
Je ouders zijn niet jouw echte
ouders, krijgt de Australische
Kim te horen van een man die
aanvankelijk weigert te vertel
len wie hij is. Het leven van de
fotografiedocent staat op z'n
kop, want de man heeft bewij
zen die geen andere conclusie
toelaten dan dat Kim het peu-
tertje is dat dertig jaar ervoor is
verdwenen. Het drama speelde
zich duizenden kilometers bij
haar huis in Melbourne van
daan af, in de Amerikaanse staat
Kentucky.
Een intrigerend gegeven, dat
debuterend thrillerschrijver
Christian White in In het niets
(Bruna, €21) bij de kop pakt. Als
Australische scenarioschrijver
viel hij in zijn thuisland meteen
in de prijzen met dit spannende
boek. Niet zo gek, want White
heeft er iets moois van ge
maakt. Als lezer switch je af
wisselend van het heden,
waarin Kim op zoek gaat naar
haar eigen geschiedenis, naar de
dagen dat Sammy van het ene
op het andere moment van de
aardbol verdwijnt. D oor die af
wisseling houdt White de vaart
erin en maakt hij het de lezer
lastig het boek weg te leggen.
Hoe Kims leven er de afgelo
pen decennia uitzag, komt niet
goed uit de verf. En het wordt
nergens nagelbijtend spannend
- alleen aan het einde geeft
White het plot een zwieper.
Maar geen lezer zal het boek
teleurgesteld dichtslaan; daar
voor zit het verhaal domweg te
slim in elkaar.
34
Lezen
Dichterbij dan je denkt
verschijnt bij uitgeverij
Nieuw Amsterdam (€19).
THRILLER
Christian White
In het niets
Ellen den Hollander
