l< nauwkeurig gestylede
kapsels lopen, begin mei in restaurant
MaMa Kelly in Amsterdam. De Zweedse
schrijfster Camilla Lackberg hield er haar
thriller Gouden kooi ten doop. De uitgever
had een buslading BN'ers weten op te
trommelen. Daphne Deckers interviewde
de schrijfster, Anna Drijver citeerde passa
ges uit het boek voor een gehoor met onder
anderen Susan Smit, Isa Hoes, Simone van
der Vlugt en Inge Ipenburg. En schrijfster
Heleen van Royen was er, ze hoopte wat
van de Zweedse op te steken want haar
volgende roman bevat 'thrillerachtige ele
menten'.
Met ruim 23 miljoen verkochte boeken in
55 talen is de 44-jarige Lackberg een van de
kroonjuwelen van de thrillerindustrie. D e
econome van huis uit doet er ook wat voor:
ze is actief op Twitter en Facebook, ver
schijnt in glossy bladen en deed zeven jaar
geleden zelfs mee aan een Zweedse versie
van Dancing with the Stars. 'Auteurs worden
steeds vaker celebrity's', zei ze destijds in
een interview. 'Als je publiek wilt bereiken,
móet je naar buiten treden.'
Dat zal haar landgenoot David Lager-
crantz ook zeker doen als in augustus Zij
die moet sterven wordt gelanceerd. Het is
het zesde deel in de succesvolle Millennium-
thrillerreeks, die Lagercrantz van zijn in
2004 overleden landgenoot en bedenker
Stieg Larsson heeft overgenomen. Een
maand eerder zullen we dankzij een
grootse marketingcampagne weten dat
Huis vol leugens uit is, de nieuwe Nicci
French. Traditiegetrouw zal het Britse
echtpaar her en der signeren en meet-
and-greets moeten ondergaan.
Minder tromgeroffel was te horen toen
vorige maand Cari Mora wereldwijd op de
markt kwam, na dertien jaar de nieuwste
thriller van Thomas Harris, de schrijver die
de onvergetelijke kannibaal dr. Hannibal
Lecter schiep. Hier was van een groot
scheepse presentatie geen sprake, de Ame
rikaan prefereert al jaren een bestaan in de
luwte.
Trends
Thrillers zijn big business voor uitgeve
rijen, in Nederland beslaan ze bijna de helft
van alle verkochte fictie. Spraken tot eind
jaren 90 vooral buitenlandse thrillers een
breed publiek aan, inmiddels eisen enkele
Nederlandse auteurs van 'literaire thrillers'
hun plek op de tafels van de boekhandel op.
Saskia Noort, Simone van der Vlugt, Esther
Verhoef en Loes den Hollander staan ga
rant voor hoge verkoopaantallen.
Binnen het genre kun je alle kanten op.
Waar bij de ene auteur het bloed en de her-
-fl
senresten van de pagina's sijpelen, moet de
ander het juist van een broeierige, onder
huidse spanning hebben. De techno- en
juridische thrillers die in de jaren 90 popu
lair waren, zie je niet zo vaak meer. In plaats
daarvan doen complotromans a la De Da
Vinci Code het nog steeds goed, evenals his
torische thrillers.
Bestsellerauteur David Baldacci ver
wacht dat de politieke onrust in het tijd-
perk-Donald Trump leidt tot een nieuw
soort Koude Oorlog-thriller. 'Auteurs
scherpen hun pen voor een nieuwe lichting
politieke thrillers.' Ook de eerste thriller
covers waarop de uitgever verwijst naar de
#MeToo-discussie zijn inmiddels gesigna
leerd en er is zelfs een prijs in het leven
geroepen voor de beste thriller waarin geen
geweld tegen vrouwen voorkomt.
'Scandi-noir' is een genre apart: elk land
uit het hoge noorden kent inmiddels meer
dere gelauwerde schrijvers die de lezer
laten kennismaken met verknipte serie
moordenaars en hem meeslepen naar
plaatsen delict in besneeuwde bossen,
verlaten ijsvlakten of de achterbuurten van
Oslo en Stockholm.
Maar dé trend van vandaag is 'domestic
noir': thrillers die zich achter de voordeur
of op de werkvloer afspelen. Over de man
die vreemdgaat en de vrouw die terugslaat
of andersom, over buren die toch niet zo
vriendelijk zijn als ze op het eerste gezicht
leken, over stalkers die geduldig bij het
tuinpad posten. Je controleert nog even of
het nachtslot erop zit voordat je je met zo'n
boek op de bank nestelt.
Starheid
De thriller is een succesverhaal, maar in
Nederland wordt er nog altijd op neergeke
ken. Boekenprogramma's besteden er nau
welijks aandacht aan en literatuurrecen
senten bestempelen het genre neerbui
gend als 'pulp'. Schrijvers kunnen met een
literatuurprijs 50.000 euro winnen, de
winnaar van de Gouden Strop moet het
met 20.000 euro doen.
Het is tegen het zere been van acteur,
regisseur én thrillerschrijver Peter Römer.
,,Voorop staat natuurlijk dat cultuur in het
algemeen niet erg hoog in het vaderlandse
vaandel staat'', zegt de voorzitter van het
Genootschap van Nederlandstalige Mis
daadauteurs (GNM). ,,Zeker het Neder
landse boek heeft daar onder te lijden. Als
het dan ook nog spannend is en je er niet
voor hoeft te knielen op een bed violen,
kan het niet veel meer zijn dan een nie
mendalletje.''
Het is volgens Römer een 'gerefor
meerde starheid' waar ze in ons omrin
gende landen als Duitsland, Spanje of
Frankrijk minder mee geïnfecteerd zijn.
,,Landen waar men wel het vereiste respect
kan opbrengen voor het spannende boek.
Waar een auteur als Pierre Lemaitre
(schrijver van thrillers en romans, red.)
beide genres moeiteloos kan combineren
en ook de grootste Franse literaire prijs,
de Prix Goncourt, in de wacht kan slepen.
Dat zou bij ons ondenkbaar zijn. Gelukkig
weet de lezer ons nog steeds te vinden.''
-v-
-
-•* i
