CPB minder
negatief over
schokfonds
Aantal hypotheken met
NHG daalt met 12 procent
ECONOMIE 17
impasse rondom de oudedagsvoorzieningen
fj
Ik heb nog geen
signaal gezien dat
er zaken gedaan
kunnen worden
traditioneel nieuwsluwe dagen
erop bieden een mooie gelegenheid
daarvoor. Een betrokkene spreekt
van 'informeel onderhandelen':
„Niemand wil nóg een officiële
ronde die vervolgens mislukt. Het
kabinet niet, maar ook de sociale
partners niet." Het vermoeden is
dan ook dat Koolmees de uitnodi
gingen om te komen praten pas de
deur uit doet, als het akkoord op
een oor na gevild is.
Zover is het overigens nog niet. Er
gloort nog geen akkoord, bena
drukken bronnen rond het overleg.
,,Ik heb nog geen signaal gezien dat
er zaken gedaan kunnen worden",
zegt een FNV-woordvoerder. ,,Er
zijn eerste acties, daarna gaan we
verder kijken", aldus een CNV-col-
lega.
Wel lijkt er ook op andere pijn
punten schot in de zaak te komen.
Om mensen met zware beroepen
eerder met pensioen te kunnen la
ten gaan zou het kabinet willen kij
ken naar op de doelgroep toegesne
den, individuele regelingen. Instru
ment daarbij is de boete op vroeg-
pensioen, de zogeheten RVU-hef-
fing. Het kabinet wil die in alge
mene zin handhaven om te voorko
men dat er een nieuwe VUT komt,
maar staat wel open voor aanpas
singen.
Een van de denkrichtingen is dat
de boete niet wordt geheven over
het minimumloon, ruim 1600 euro
per maand. Voordeel daarbij is dat
de mensen die nu weinig verdienen
en het meest moeite hebben de
eindstreep te halen (en volgens de
statistieken het kortst van hun pen-
sioen kunnen genieten) direct kun
nen worden ontzien. Tegelijkertijd
blijft de heffing op deze manier on
aantrekkelijk voor mensen met een
groot aanvullend pensioen.
De meest heikele politieke kwes
tie blijft intussen de koppeling van
de AOW-leeftijd aan de levensver
wachting. Daarvoor is nog geen op
lossing in zicht. Nu nog is het zo dat
de AOW-leeftijd één op één mee-
stijgt met elk jaar dat Nederlanders
gemiddeld langer leven. Vakbon
den vinden dat veel te gortig en
willen dat die koppeling wordt ver
soepeld naar zes maanden per ge
wonnen levensjaar. Die maatregel
kost op de lange termijn echter zes
miljard euro op jaarbasis.
Het kabinet weigerde vorig jaar
concrete stappen te zetten om de
koppeling aan de levensverwach
ting te versoepelen. Zulke grote be
slissingen, met zulke hoge kosten,
zouden niet tussentijds maar bij
een formatie genomen moeten
worden, luidde toen het verweer.
Inmiddels lijkt er meer bereidheid
te zijn toch nu al in te grijpen, mede
onder druk van de linkse oppositie
partijen die straks haast zeker nodig
zijn om een eventueel pensioenak
koord in wetgeving om te zetten.
Voor de broodnodige steun in
beide Kamers wordt vooral gekeken
naar PvdA en GroenLinks. Deze
partijen verwachten dan ook te
worden uitgenodigd door Kool
mees, als een akkoord binnen
handbereik is.
De tijd begint daarvoor te drin
gen. Alleen al voor het bevriezen
van de AOW-leeftijd op 66 jaar en
vier maanden is het wettelijk nood
zakelijk dat de onderhandelaars er
voor 1 juli uit zijn. Dat is de datum
waarop de verhoging naar 66 jaar en
acht maanden per i januari 2020
aangekondigd moet zijn.
Over de oprichting van een
schokfonds wordt nu druk onder
handeld door de eurolanden. Het
Nederlands kabinet staat zeer arg
wanend - beter gezegd uiterst ne
gatief- tegenover een schokfonds.
De angst is dat zwakke zuidelijke
landen als Griekenland, Italië en
Spanje het noodfonds als een pin
automaat gaan gebruiken om hun
tekorten aan te zuiveren. Dat geld
moet vervolgens weer worden op
gehoest door de rijke noordelijke
landen, is de ultieme vrees van
minister Hoekstra van Financiën.
Het CPB ziet die nadelen ook
wel. Armlastige landen moeten
daarom volgens het planbureau
aan strenge eisen voldoen, willen
ze in aanmerking komen voor
geld uit het fonds. Een van die ei
sen zou kunnen zijn dat de hulp
het jaar erop al moet resulteren in
een begrotingsoverschot.
Stimuleren
Het CPB denkt dat de welvaart in
alle eurolanden stijgt als ze elkaar
helpen uit een economische dip te
komen. Als een land in een reces
sie terecht komt, verslechteren de
overheidsfinanciën direct. Er
komt minder belasting binnen en
de uitgaven lopen op, bijvoor
beeld aan werkloosheidsuitkerin
gen. Extra geld uitgeven om de
economie te stimuleren en zo de
crisis te bestrijden mag vaak niet
vanwege de Europese begrotings
regels. En extra lenen is ook niet
altijd een optie, omdat een land
met grote tekorten direct te ma
ken krijgt met stijgende rentes op
de leningen.
Dat zorgt ervoor dat een recessie
vaak langer duurt dan nodig, om
dat de economie niet met extra
geld kan worden gestimuleerd.
Sterker, vaak moet een overheid
zelfs bezuinigen en de belasting
verhogen om het begrotingstekort
niet te hard te laten oplopen.
Denk aan de felle discussies of
toenmalig minister van Financiën
Jeroen Dijsselbloem de Neder
landse 'economie niet kapot be
zuinigde' omdat hij het begro
tingstekort te lijf ging.
Het voorkomt dat
een crisis in één land
uitgroeit tot een
crisis voor de hele
eurozone
Hoe het Europese schokfonds
moet gaan functioneren, is nog
niet bekend. Een mogelijkheid is
om landen in problemen een ex
tra lening te geven. Of er kan
steeds een kleine hoeveelheid
geld gegeven worden om begin
nende crises de kop in te drukken,
al zet dat volgens het CPB weinig
zoden aan de dijk. Het positieve
effect is het grootste als er bij een
crisis in één keer een flink bedrag
wordt geschonken. Dat helpt een
land het snelst uit de crisis.
Om die reden is Sylvester Eijf-
finger, hoogleraar monetaire eco
nomie aan de Universiteit van Til
burg, voorstander van zo'n fonds.
,,Zie het als een brandblusser. Het
voorkomt dat een crisis in één
land uitgroeit tot een crisis voor
de hele eurozone''.
UTRECHT Het aantal nieuwe
hypotheken dat in het eerste
kwartaal van dit jaar werd af
gesloten met een Nationale
Hypotheek Garantie (NHG) is
stevig gedaald.
Het aantal oversluiters nam
wel flink toe. Dat laatste wordt
volgens NHG veroorzaakt door
een gebrek aan passende
woonruimte. Mensen investe
ren daardoor vaker in hun be
staande woning en passen
daarbij ook vaak de hypotheek
aan.
Ten opzichte van de eerste drie
maanden van vorig jaar is het
aantal nieuwe hypotheken dat
met een NHG werd afgesloten
met ruim 12 procent gedaald.
Het aantal oversluitingen van
NHG-hypotheken ging met
31,5 procent omhoog.
Door de verder aangetrokken
economie krijgt NHG minder
schadeverzoeken. Er worden
nog maar weinig huizen met
verlies verkocht. Ten opzichte
van de eerste drie maanden
van 2018 namen de declaraties
in het eerste kwartaal van dit
jaar met twee derde af.
Een NHG-garantie houdt in
dat de Stichting Waarborg
fonds Eigen Woningen borg
staat bij het afsluiten van een
lening. Wanneer iemand zijn
hypotheek niet meer kan beta
len, wordt de bank door het
fonds betaald.
dinsdag 28 mei 2019
GO
-Woordvoerder vakbond FNV
De vakbonden willen een versoepeling van de pensioenkoppeling
naar zes maanden per gewonnen levensjaar. Die maatregel kost op de
lange termijn zes miljard euro op jaarbasis.
Een Europees 'schokfonds',
een soort laatste toevluchts
oord voor eurolanden die in
(grote) financiële problemen
verkeren, heeft wel degelijk
voordelen. Dat concludeert het
Centraal Plan Bureau (CPB) in
een recente studie.
Peet Vogels
Den Haag
- Sylvester Eijffinger,
hoogleraar
