Attentie
Buurtpreventie
-
8 NIEUWS
Voor het eerst zet de politie de
deuren echt open voor burgers
die misdrijven willen helpen oplossen.
Een nieuwe tijd vraagt een nieuwe
aanpak, zeggen Oscar Dros van de
politie en John Lucas van het OM.
Arnhem
De revolutie in politieland, want zo
mag het toch wel genoemd worden,
begint klein. Op zes plaatsen in Ne
derland krijgen 120 slachtoffers van
diefstal de komende maanden de
mogelijkheid gebruik te maken van
een speciale app van de politie, waar
mee ze zelf op zoek kunnen gaan
naar de mogelijke daders en bewijs
kunnen verzamelen.
Nu doen burgers dat allang, bij
voorbeeld door via een find-my-
phone-functie te kijken waar hun ge
stolen smartphone is gebleven. Of ze
zoeken op Marktplaats naar hun ont
vreemde spullen die daar kunnen
opduiken. Kootwijkerbroek heeft een
burgerwacht die het gemiddelde
buurtpreventieteam ontstijgt door
gebruik van kogelwerende vesten,
portofoons en zaklampen die ook als
slagwapens kunnen dienen. En de
eerste verdachten heeft die burger
wacht ook al staande gehouden.
,,We zien dat vooral als een kans,''
zegt portefeuillehouder burgerop
sporing bij de politie Oscar Dros, ter
wijl hoofdofficier van justitie John
Lucas knikt. ,,We kunnen het succes
van zulke initiatieven vergroten door
met burgers samen te werken.''
Dros: ,,Ja, dat verandert niet. Het gaat
om onderzoekshandelingen die bur
gers nu ook al verrichten, en mogen
verrichten. We willen inspringen op
de ontwikkelingen om het beter te
doen. Ook binnen de politie zijn col
lega's die vinden dat de opsporing al
leen bij ons hoort. Maar het opspo
ringsdomein is nu eenmaal ingrij-
pend veranderd. Dat is interessant,
maar ook best spannend. We zitten
in een zoektocht naar wat kan en
naar hoe ver de samenwerking gaat.''
Lucas: ,,Aan de buurman vragen of
hij iets heeft gezien, dat kunnen bur
gers zelf ook. Ze doen dat ook al, net
zoals ze op Marktplaats zoeken naar
hun gestolen fiets. Dan kan je als po
litie beter helpen te zorgen dat het
onderzoek zo wordt gedaan, dat het
ook in een rechtszaal bruikbaar is.''
Het is niet de bedoeling dat burgers
ook verdachten aan de tand gaan voe
len, of huiszoekingen uitvoeren. In
Koekange is te zien dat de realiteit
wat dat betreft soms weerbarstig is.
Daar zoekt een aantal burgers al ge
ruime tijd fanatiek naar de vermiste
Willeke Dost, die in het dorp begra
ven zou liggen. Na fikse druk deed de
politie eind vorig jaar onderzoek op
de betreffende locatie, maar dat ging
de betrokkenen niet ver genoeg. Zij
wilden zelf verder graven, op het ter
rein van de pleegouders van Dost. De
politie verrichtte aanhoudingen om
dat te voorkomen.
Dros: ,,We zullen soms begrenzend
moeten optreden, zoals in Koekange.
Rechten van anderen kunnen niet
worden geschonden. De spelregels
van de wet zijn duidelijke grenzen.''
Toch is hij net als Lucas ervan over
tuigd dat duidelijkheid zulke situa
ties kan voorkomen. „Begrenzen kan
het beste gebeuren vanuit samen
werking.'' Daarom worden burgers in
de app ook stap voor stap begeleid in
wat wel en niet kan. In eerste instan
tie gaat het om onderzoek na diefstal.
Daar kunnen later mishandeling en
stalking bij komen.
De app is een flinke stap in een
proces dat begon toen de broertjes
Ruben en Julian in 2013 vermist raak
ten. Voor het eerst werd de politie
toen geconfronteerd met Nederlan
ders die massaal meezochten, tot de
broertjes dood gevonden werden.
Onlangs kwam opnieuw hulp bij een
zoektocht massaal op gang, toen
Anne Faber was verdwenen. Dros:
,,We zagen een familie die zelf een
crisisstructuur had opgezet. Nog al
tijd hebben we contact met de ou
ders van Anne, om te kijken wat we
van die zoektocht kunnen leren.''
Er zijn ook pijnlijke voorbeelden
van hoe het mis kan gaan. Een vrouw
die haar verkrachter zelf traceerde,
via de iPhone die de man had gesto
len, klopte aan bij de politie met de
informatie, maar werd niet gehoord.
Dros: ,,Ook bij ons gaan dingen
mis, maar in het algemeen willen we
zeker zulke zaken echt oplossen.''
X ;"n
Je kunt beter
zorgen dat het
onderzoek in
een rechtszaal
bruikbaar is
We zullen
soms
begrenzend
moeten
optreden
,,Ook dat is interessant. Het is niet zo
dat de pilot de politie minder werk
oplevert, het kan ook meer worden.
Zelfredzaamheid van burgers kan
zorgen dat er vaker een daderindica
tie komt, waardoor wij met meer za
ken aan de slag kunnen. Tegelijker
tijd is er bij de politie altijd sprake
van schaarste. Capaciteit moet wor
den verdeeld.'' Onlangs kwam naar
buiten dat zelfs 27.500 aangiften met
een opsporingsindicatie vorig jaar
bleven liggen.
Dros: ,,De app is een pilot. Of die
meer capaciteit kost, gaan we ont
dekken. En de informatie die we krij
gen, kan wel bruikbaar en relevant
zijn voor latere opsporing. De oplos
sing ligt ook niet altijd in een aan
gifte en vervolging. We zijn ook op
zoek naar mogelijkheden voor 'bete
kenisvol interveniëren'. Iemand die
opgelicht wordt op Marktplaats, wil
soms liever dan een straf voor de da
der, dat het geld wordt terugbetaald.''
Een dader die dan voor het eerst in
beeld komt, kan een waarschuwing
krijgen, naast de opdracht het slacht
offer te compenseren. Slaat die dader
weer toe, dan zal de mogelijke straf
wel zwaarder zijn.
Dros en Lucas benadrukken dat er
altijd samen met de burger gekeken
moet worden naar zulke mogelijkhe
den. Dan kan de burgeropsporing
goed gaan. Zo gaat het ook met de
burgerwacht in Kootwijkerbroek, al
was het daar in het begin nog aftas
ten. Dros: ,,Daar is een wijkagent op
zoek gegaan naar de verbinding. Dat
gaat nu eigenlijk heel goed.''
De eerste slachtoffers van diefstal
krijgen in juni een flyer mee, die de
app uitlegt en waarin gewezen wordt
op de mogelijkheid mee te doen aan
de proef. Dat gebeurt in Arnhem,
Velp, Rotterdam, Hoogeveen, Assen
en Den Bosch.
maandag 27 mei 2019
GO
Buurtonderzoek, dat kunnen
burgers nu ook zelfdoen
Carla van der Wal
Maar de opsporingsbevoegdheid
ligt toch bij de politie?
Preventie middels een buurt-
app is al langer gebruikelijk. Nu
komt er ook een opsporingsapp.
FOTO GINOPRESS
Vreest u meer van zulke situaties?
-
jers tijdens de massale zoektocht naar Anne Faber. foto anp
Een politieman en tientallen vrijwilligers tijdens de massale zoektocht naar Anne
- John Lucas,
hoofdofficier
van justitie
-Oscar Dros,
portefeuillehouder
burgeropsporing
Kunt u het straks nog maken be
wijs van burgers terzijde te leggen,
als zij denken een zaak 'rond' te
hebben?
In 2017 zochten honderden vrijwilligers naar de vermiste Savannah uit
Bunschoten. Het meisje werd later dood gevonden. foto caspar huurdeman
