OZCAN AKYOL
Volkert is niet weg, hij woont gewoon in Nederland
6
EUROPESE VERKIEZINGEN G EVO LGEN
De officiële uitslag van de Europese
verkiezingen volgt nog. Die zal
verschillen van de exitpoll die donderdag
avond werd gepubliceerd, maar er zijn al
wel opvallende trends te zien.
Column
Het was trekken en sleuren
om aandacht, alles werd
ingezet om de Europese
verkiezingen aantrekkelijker te
maken voor het gewone volk, dat
deze democratische verworven
heid, volgens analyses en vastge
roeste opvattingen, vooral een ver
van-mijn-bedshow zou vinden.
Om die reden trad de verameri
kanisering van de campagnes in:
beschaafde partijen gingen zich
plotseling in de publiciteit horke-
rig gedragen, in de hoop dat hun
rabiate boodschap, al dan niet ge
stoeld op feiten, het grote publiek
zou bereiken.
Forum voor Democratie gooide
met een filmpje van een uitge
sproken antisemitische website
nog wat olie op het vuur van ons
migratiedebat, Denk vloog naar
Israël om het electoraat te herin
neren aan het Midden-Oostencon
flict en de SP maakte een karika
tuur van de opponent op links,
Frans Timmermans, om en pas
sant héél Brussel te schofferen.
Ik kan niet zeggen dat het saai
was. Dat blijkt ook uit de opkomst:
volgens een peiling van onder
zoeksbureau Ipsos namen sinds
1988 niet zo veel burgers de moeite
om zich te melden in een stembu
reau. Dat is in elk geval een opste-
ker voor iedereen die politiek aan
trekkelijker wil maken.
De media pakten ook groots uit.
Televisieprogramma Pauw facili-
teerde een verbale bokswedstrijd
tussen de VVD en Forum voor
Democratie, omdat deze partijen
op sociale media, tegenwoordig
hét klankbord voor redacties, voor
de meeste reuring zorgden. Het
affiche klopte: er keken ruim an
derhalf miljoen mensen naar het
spektakel.
De voorlopige prognose, een
klinkende overwinning voor de
PvdA, laat echter zien dat er een
afstand bestaat tussen politici,
media en burgers. De onderlinge
strijd van partijen zorgt ervoor dat
polarisatie wordt uitvergroot,
maar veel mensen thuis hebben
helemaal niet zulke stellige en
hardvochtige opinies. In veel ge
vallen hebben ze helemaal geen
mening. Dat hoeft ook niet.
Dat verklaart de overwinning
van de PvdA. Als een van de wei
nige partijen zochten ze niet de
extreme standpunten op, ondanks
een lijstaanvoerder die publicitair
de nodige schade opliep. Het con
flict werd vermeden. Er werd een
autonoom verhaal verteld.
In die zin vond ik de uitkomst
van deze verkiezingen hoopge
vend. De partijen die zich vreemd
gedroegen, werden keihard afge
straft door de burger, of hun winst
pakte minder groot uit dan ze had
den gehoopt (FvD). Het boeren
verstand van Nederlanders weegt
nog altijd zwaarder dan de Ameri
kaanse showbizztaferelen. Dat is
een geruststellende gedachte.
Veel mensen thuis
hebben helemaal niet
zulke stellige en
hardvochtige opninies
Winst van 'Fransie'
niet per se die van
de PvdA
Toch is het te vroeg om te spreken
van een wederopstanding van de
PvdA. Want deze Europese verkie
zingen waren anders dan alle an
dere verkiezingen: de opkomst was
erg laag, Timmermans was het
enige bekende gezicht tussen de
lijsttrekkers én hij was de enige
kandidaat voor een topfunctie.
,,We hebben enorm geprofiteerd
van het feit dat Nederlanders voor
één keer echt invloed kunnen uit
oefenen op wie de voorzitter wordt
van de Europese Commissie'', er
kent partijleider Lodewijk Asscher.
Of de PvdA bij Tweede Kamerver
kiezingen nu net zo goed zou sco
ren, betwijfelt hij. ,,We merken wel
dat de gunfactor voor de PvdA gro
ter is dan twee jaar geleden.''
Asscher klampt zich vast aan de
gemeentelijke en provinciale ver
kiezingen. Sinds de historische
nederlaag van 2017 (toen de partij
instortte van 38 naar 9 zetels in de
Tweede Kamer) kruipt de PvdA
langzaam uit het dal. Bij de Provin
ciale Statenverkiezingen haalden
Asscher en de zijnen in absolute ge
tallen meer stemmen dan in 2017,
terwijl de opkomst veel lager was.
En nu is er de monsterzege van
Timmermans. ,,Het herstel is stapje
voor stapj e gekomen'', zegt Asscher.
Het is de vraag of hij het succes kan
vasthouden. PvdA-Kamerlid Gijs
van Dijk tempert de verwachtin
gen: ,,We zijn net onderweg.''
Wilders moet zich
achter de oren
krabben
Die hoop is de grond ingeboord na
de exitpoll die een verpletterende
uitslag liet zien. De PVV-leider ver
scheen niet voor de camera's.
Van vier naar één of zelfs géén
zetel in Brussel is een electoraal pak
slaag. Waar Wilders in maart 'een
diepe buiging' maakte voor Baudet
die vanuit het niets de grootste
werd, had hij nu geen woorden.
Sinds de opkomst van Forum
voor Democratie gaat het minder
goed met de PVV. De kiezer op
rechts lijkt uitgekeken op het Wil-
dersgeluid. De dag na de exitpoll
twitterde Wilders: 'We hebben de
slag verloren, maar we gaan de
strijd winnen. Voor een beter en
veiliger Nederland en tegen de is
lam. Op volle kracht vooruit!'
Dat blijkt uit informatie van het
Openbaar Ministerie en gesprekken
die dagblad de Stentor de afgelopen
maanden voerde met bekenden van
Van der Graaf.
Van der Graaf kreeg na zijn ver
vroegde vrijlating in 2014 een flink
aantal voorwaarden opgelegd. Tij
dens verschillende rechtszaken
wist hij de meeste restricties één
voor één van tafel te vegen. In mei
vorig jaar vocht de dierenactivist
met succes zijn fysieke meldplicht
aan. Hij zei te willen emigreren,
maar dat niet kon omdat hij zich
telkens in Nederland moest mel
den. De rechter ging daarin mee,
waarna het OM en Van der Graaf
in hoger beroep een nieuwe deal
sloten. Hij mag zich nu via de mail
melden. Hiermee is de weg vrij om
te emigreren.
De Stentor zocht de afgelopen
maanden uit of Van der Graaf
inderdaad is vertrokken. Verslagge
vers van de krant ontmoetten hem
in de deuropening van zijn woning
in Apeldoorn. Het Openbaar Minis
terie laat weten niet op de hoogte te
zijn van concrete verhuisplannen.
En dat terwijl justitie wel geregeld
contact heeft met de man die ooit
werd verkozen tot 'ergste Neder
lander'. Van der Graaf zou ook
tegenover zijn buurman hebben
verklaard dat hij geen plannen heeft
om het land te verlaten.
Nabestaanden van Pim Fortuyn
zijn woedend en stellen dat Van der
Graaf opnieuw de rechters om de
tuin heeft geleid om van zijn voor
waarden af te komen. ,,De emigratie
is lariekoek. Dit is te gek voor woor
den'', reageert Fortuyns broer Si
mon. Van der Graaf zelf mag niet
met de media praten. Dat is samen
met het contactverbod de enige re
strictie die hij niet aanvocht. Zijn
advocaat geeft geen commentaar.
zaterdag 25 mei 2019
GO
y @OzcanAkyol
Showb
IK'.
31 5
Exitpoll schudt
Jan Hoedeman
Peter Winterman
Den Haag
De overwinning van de PvdA is
volledig te danken aan 'Fransie
Timmermans', zoals uitzinnige
partijleden hem donderdag lief
kozend toezongen. Waar een
tweestrijd tussen Forum voor
Democratie en VVD werd ver
wacht, gaan de sociaaldemocra
ten er met de buit vandoor.
2
Het zag er daadkrachtig uit
vorige week in Milaan. De aan
voerders van populistische par
tijen bundelden de krachten
voor een doorbraak in Brussel.
Geert Wilders poseerde naast
zijn Italiaanse collega Matteo
Salvini (Lega Nord) en de Franse
Marine Le Pen (Rassemblement)
met hoopvolle blik.
t s
Geert Wilders brengt
zijn stem uit in Den Haag.
Hij mag blij zijn als zijn
partij één zetel over
houdt in Brussel. foto anp
Volkert van der Graaf, de moor
denaar van Pim Fortuyn leeft
nog 'gewoon' in Apeldoorn en
Harderwijk. Hij lijkt ook geen
concreet plan te hebben om te
emigreren.
Arjen ten Cate
Stefan Keukenkamp
Apeldoorn
Volkert van der Graaf met zijn vrouw onderweg naar hun huis in
Harderwijk. foto martijn bijzitter
De uitslag van de exit
poll zorgde voor uitzin
nige PvdA'ers. De grote
winnaar Frans Timmer
mans was op dat moment
in Barcelona. foto epa
