NIEUWS 3
EUROPESE VERKIEZINGEN DE EXITPOLLS A
Mede dankzij het
'Timmermans
effect' is de PvdA na
heel lange tijd weer
eens de grootste
geworden bij een
belangrijke verkiezing.
De meeste kiezers
kozen tégen het
eurokritische geluid.
Frans Timmermans was de enige
lijsttrekker deze Europese verkie
zingen die veel kiezers kennen. En
ook nog eens populair. Zelfs zo po
pulair dat net zo veel VVD-kiezers
dachten dat hy de lijsttrekker van
hun partij was als de echte lijsttrek
ker Malik Azmani, zo bleek uit on
derzoek van I&O Research begin
deze maand.
Die populariteit heeft zich uitbe
taald. Waar deze verkiezing leek uit
te draaien op een tweestrijd tussen
VVD en Forum voor Democratie
die in de peilingen vooraf de rest
ver achter zich lieten, kwam giste
ren toch de PvdA langszij. Uitgere
kend met PvdA-gezicht Timmer
mans aan het roer, de huidige Euro
commissaris die opgaat voor het
voorzitterschap van de Europese
Commissie en die in alles Brussel
belichaamt.
Dat juist deze pro-Europeaan
ruim 18 procent van de kiezers ach
ter zich lijkt te verzamelen (de de
finitieve uitslag komt pas zondag
avond), is opvallend in een cam
pagne waarin het vooral ging over
wel of geen nexit. Een verdubbeling
ten opzichte van 2014. De partij zal
in elk geval vijf zetels krijgen.
PvdA-leider Lodewijk Asscher
heeft het over 'een bizarre come
back'. De PvdA verloor alle verkie
zingen sinds 2012. En hoewel de
partij in de landelijke peilingen
weer omhoog kruipt, is ze nog lang
niet op haar oude niveau. Het Tim
mermans-effect is daarom verras
send groot.
Tweestrijd
Dat effect werd nog eens versterkt
door de tweestrijd die Rutte van de
campagne probeerde te maken met
Forum voor Democratie. Opinie
peiler Maurice de Hond meldde
gisteren dat veel stemmers die ei
genlijk D66 of GroenLinks hadden
willen stemmen, voor Timmer
mans kozen om in elk geval een
linkse, pro-Europese partij aan de
overwinning te helpen.
Wel kan Timmermans een lange
neus trekken naar de SP. In een
veelbesproken campagnefilmpje
partij uit de verkiezingen komt,
krijgt D66 wederom een enorme
dreun. De partij halveert. Het is de
derde nederlaag op rij. Hij zal bang
zijn dat de partij zal proberen zijn
profiel op te poetsen door zich af te
zetten tegen de afspraken uit het re
geerakkoord. Eerder gebeurde iets
soortgelijks toen D66 in het kabi
net-Balkenende II electoraal in het
nauw kwam.
Maar als iemand gisteravond
knarsetandend achter de tv naar de
exitpoll van de Europese verkiezin
gen zal hebben bekeken, is het wel
PVV-leider Geert Wilders. Tien
jaar geleden was hij nog de nieuw-
komer die het politieke landschap
opschudde. Vanuit het niets haalde
zijn partij 17 procent van de stem
mingen bij de Europese verkiezin
gen van 2009. Daar is, als de poll
klopt, nog maar 4 procent van over.
Nu overvleugelt nieuwkomer Bau-
det hem op alle fronten.
Wat hem ook zorgen zal baren:
zijn boodschap dat Nederland de
EU moet verlaten kreeg weinig
stemmers op de been. Ondanks de
migratiecrisis die de Europa sinds
de laatste verkiezingen teisterde,
heeft de nexit-boodschap van zo
wel hem als van Baudet niet meer
zetels veroverd dan vijfjaar geleden.
Stemverdeling
opende die een persoonlijke aanval
op 'Hans Brusselmans'. Het pakte
averechts uit. De nieuwe SP-leider
Lilian Marijnissen moet voor de
derde verkiezing op rij een fors ver
lies incasseren. De partij zakt verder
weg van 9,6 naar zo'n 4 procent van
de stemmen en moet hopen om
nog één zeteltje in het Europarle
ment over te houden.
Zweet
Ook premier Mark Rutte kon giste
ren opgelucht het zweet van zijn
voorhoofd vegen. De partij wint ten
opzichte van de vorige Europese
verkiezingen en hoeft alleen de
PvdA voor zich te dulden. Directe
uitdager Forum voor Democratie -
dat in maart bij de Statenverkiezin
gen nog vanuit het niets de grootste
werd - blijft in de exitpoll steken op
11 procent van de stemmen.
Ruttes tactiek deze campagne om
zich af te zetten tegen 'het gevaar
Baudet' en zich te presenteren als
de ervaren staatsman bij wie de
pro-Europese stemmer veilig is,
heeft zijn vruchten afgeworpen. De
VVD krijgt er in elk geval een zetel
bij en mogelijk nog een als de Brit
ten eind dit jaar de EU verlaten en
er extra zetels te verdelen zijn.
Wel zal Rutte zich zorgen moe
ten maken om de stabiliteit in zijn
regeringscoalitie. Hoewel het CDA
zich staande houdt en als derde
vrijdag 24 mei 2019
Timmermans sleept
de PvdA uit het dal
Hans van Soest
Den Haag
Leden van de PvdA barsten in het Haagse café Millers in juichen uit als de eerste exitpolls bekend worden. foto anp
VVD-lijsttrekker Malik Azmani als de uitslag - vermoedelijk vier
zetels voor zijn partij - op het scherm verschijnt. foto anp
stemmen per partij M 2019
volgens de exitpoll.
PvdA
VVD
CDA
FvD
GrLinks
CU-SGP
D66
PVV
50Plus
SP
PvdD
overig
118,1%
|3,3
1,1 240519 BRON: NOS/IPSOS
