ZEELAND GEBOEKT
Bookstore Day in de Zeeuwse boekhandels
Eigendunk
in vrome
verpakking
12 ZEELAND
Tanja Huissoon schreef haar eerste roman. Over hoe Sasha in Goes zich
verbonden voelt met de joodse Sara in Auschwitz. ,,We zijn meer dan het leven hier."
Zaterdag 25 mei wordt in
heel Nederland de derde
editie van Bookstore Day
gehouden: de dag van de zelfstan
dige boekhandel. De Zeeuwse
boekhandels bieden een gevari
eerd programma met een cursus
Downton Abbey Engels, een his
torisch avontuur met Rob Rug-
genberg, lezingen van John Bro-
sens over de Zeeuwse Engeland
vaarder Pieter Dourlein, een vei
ling van kinder-Rietveldstoelen
en nog veel meer. De program
ma's:
Zeeuwse schrijvers
Goede boeken zijn er genoeg,
maar aan goede boektitels
is er enorm gebrek. Mijn fa
voriete titel is en blijft De dag dat
de mayonaise mislukte, met grote
dank aan Marjan Berk. Maar laatst
stuitte ik op een titel die ook en
kele radertjes in mijn fantasie op
gang bracht. Het leven van Jezus in
Veere en omstreken heette het boek,
geschreven door Lo van Driel, ge
wijd aan de vooral als Zeeuwse
schilder bekende Reimond Kimpe
(1885-1970). Dat was de man die
erin slaagde in twéé oorlogen fout
te zijn en zich een leven lang over
zijn lot beklaagde. Een gulle gever
be
dacht
mij
laatst
met
twee
boekjes
die
Kimpe
publi
ceerde, met daarbij de met enig
sarcasme gebrachte mededeling:
de man is óók een Zeeuwse schrij
ver.
Levenswetten en Langsheen den
gulden middenweg heten de twee
boekjes, allebei verschenen in 1912
bij Algemeene Boekhandel 't Ker
souwken te Antwerpen. Geen be
ste titels, en de inhoud is niet veel
beter. Langsheen den gulden mid
denweg bevat filosofische aforis
men, om het genre zo maar aan te
duiden. Dit soort uitspraken:
Godsdienst is lafheid, wijsbegeerte
waan. Tusschendoor voert de ware
weg van het leven, met als uitgangs
punt uw gemoed, de gulden midden
weg.
Levenswetten biedt verhalen, ge
schreven in sierproza: 'heerlijk be
wust, ging weer dragen op 't wie
gende dijenbeweeg de sierlijke lijn
van haar lijf.
Maar Kimpes favoriete literaire
genre blijkt de poëzie te zijn ge
weest. Zijn biograafVan Driel ont
dekte een hele stapel gedichten,
voor een deel in 1944-1945, in een
Zeeuws interneringskamp ge
schreven. Daarbij zijn gedichten
over Walcheren, een voortzetting
van een persoonlijke traditie. In
1913 had Kimpe namelijk ook een
bundel 'Verzen' gepubliceerd, met
een paar dichterlijke verslagen van
bezoekjes aan Veere. Zo schildert
hij met woorden de Veerse avond
sfeer: alleen een laatste zonneglim/
op 't hoogste van den hoogen toren;/
donker-diep voor hooge sluizen.
Tussen het dichtwerk is er nogal
wat eigendunk in vrome verpak
king. Hij is wel een 'zwak'ling',
schrijft hij, maar 'voldoende sterk'
om voor God te vechten. Het leven
van Jezus in Veere lijkt merkwaar
dig veel op het leven van Kimpe
aldaar.
voorbij zijn
Hoe Tanja Huissoon aan het schrijven
kwam? Dat is een lang verhaal. Aan
haar debuutroman Het zal nooit voorbij
zijn gaat een jarenlange ervaring vooraf,
waarin ze het idee had met een joodse vrouw
in de Tweede Wereldoorlog verbonden te zijn.
Reïncarnatie, contact met een vorig leven, dat
zijn kernbegrippen.
Tanja werd in 1975 geboren in Colijnsplaat.
Haar opa was van Armeense afkomst, hij was
tijdens de oorlog op Noord-Beveland terecht
gekomen. Ze volgde een lerarenopleiding Ne
derlands en geeft inmiddels twaalf jaar privé-
lessen aan mensen met dyslexie. Bij Praktijk
Norea in Middelburg volgde ze de opleiding
'intuïtieve ontwikkeling en coa
ching'. Sinds vier jaar heeft ze
een eigen coachingspraktijk in
Kapelle.
Als ze vertelt waar de roman
vandaan komt, gaat ze terug
naar wat ze haar nachtmerrie
noemt. Die begon toen ze twin
tig jaar was. Steeds dezelfde,
hard-realistische droom, waarin
ze in haar rug werd geschoten.
Vanuit die droomwereld kreeg
ze belangstelling voor de
Tweede Wereldoorlog. Ze
kwam gevoelsmatig in de we
reld van de vervolgde joden te
recht. Dat verleden drong zich
op, zo sterk, dat ze per se naar
Israël wilde. Dat was rond het jaar 2000, in een
tijd dat het daar niet veilig was. Ondanks het
negatieve reisadvies ging ze. Verder dan Eilat
in het uiterste zuiden van het land kwam ze
niet. Terug in haar woonplaats Kapelle abon
neerde ze zich op de Engelse versie van de Je
rusalem Post, twee jaar lang. Er kwam joodse
muziek in huis. Tanja: ,,Ik bezocht de joodse
wijk van Antwerpen. Daar kreeg ik een huil
bui, midden op straat. Een man nam me mee
naar zijn kantoortje en vertelde over zijn
zoon, die met vorige levens bezig was. Niet
veel later vond ik in de bibliotheek in Middel
burg een folder over een regressie- en reïncar-
natietherapie. Ik heb meteen
een afspraak gemaakt, ik
voelde me er klaar voor."
Dat was 2012. „Tijdens die
therapie werd alles duidelijk.
Ik lag daar en er begon een
hele film te spelen. Ik zag het
concentratiekamp, ik zag mezelf als vrouw, ik
kreeg de naam door, Sara." Tanja ging nog
twee keer naar Israël en bracht vier keer een
bezoek aan Auschwitz-Birkenau, het kamp
waar meer dan een miljoen joden werden ver
moord. Ze zegt: ,,Ik voelde me sterker worden,
alsof ik daar iets van mezelf terugvond wat ik
was kwijtgeraakt. Het was een deel van mijn
ziel, van wie ik ooit was geweest."
Ze kreeg het idee dat haar verhaal verteld
moest worden. ,,Omdat het mensen kan hel
pen", zegt ze. ,,Wie worstelt met onverklaar
bare trauma's kan in het boek vernieuwende
inzichten vinden." In de roman lezen we over
Sara, een Poolse vrouw die in 1944 vanuit
Hongarije in Birkenau arriveert. Honger,
dood, ziekte, onderdrukking, haar leven wordt
een hel. Tot SS-Hauptsturmführer Sebastian
Kohlmann een oogje op haar laat vallen. Hij
zorgt dat ze kan overleven. In tussenliggende
hoofdstukken maken we kennis met Sasha,
die anno 2018 met haar vriend Sepp in Goes
woont. Het botert niet tussen die twee. Sasha
ontmoet een vrouw, Yarah, met wie ze wel
meteen een klik heeft. Ze blijken in een vorig
leven samen in Birkenau geweest te zijn.
De schrijfster zegt: ,,We zien onszelf veel te
klein. We zijn meer dan het leven hier, meer
dan onze naam alleen. Het leven wordt er rij
ker door als je jezelf groter gaat zien."
woensdag 22 mei 2019
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
We leven meer dan één keer
't Spui, Vlissingen
10.00-12.00 uur: optreden leerlingen viool
van de Zeeuwse Muziekschool.
12.00-13.00 uur: Josephine Rombouts -
bekend van het boek Cliffrock Castle -
geeft een shortcursus Downton Abbey En
gels.
15.00-16.00 uur: Wanda Reisel (1955) sig
neert en vertelt over haar roman 'Adam'.
16.00-17.00 uur: Oud-China-correspon-
dent Oscar Garschagen vertelt over zijn
boek 'De Chinese droom'.
de Drvkkery, Middelburg
10.00-14.00 uur: Maak je eigen vulpen. Met
een speciaal apparaat van pennenfabrikant
Kaweco. Kosten: 21,50 euro.
10.00-17.00 uur: Kleuren op de reuze
kleurplaat van 'De waanzinnige boomhut'.
10.30-11.30 uur: Ter gelegenheid van de
publicatie van zijn fotoboek '50 jaar fotogra
fie, van Amsterdam tot Zeeland' houdt foto
graaf Ben Seelt een filosofische voor
dracht.
12.30-13.15 uur: Dorothé Tempelman-Ven-
selaar over haar boek 'Jacoba van den
Brande' (1735-1794), echtgenote van Johan
Adriaan van de Perre.
13.30-14.00 uur: Presentatie stadswan
deling Peter Sijnke: 'De verdwenen stad'.
Stadswandeling vanaf 14.00 uur, deelname
2,50 euro.
14.30-15.30 uur: Kinderworkshop 'Maak
je eigen Mondriaan' met kunstdocent Rob
Marinissen (CSW Toorop Talent College).
14.30-15.30 uur: Rogier de Jong publi
ceerde de dichtbundel 'Memento', over
weerbarstigheid van het geheugen en her-
inneringen aan een verloren geliefde. Le
zers kunnen met hem in gesprek gaan over
deze thema's. Na afloop ontvangen ze een
wenskaart met een gedicht naar keuze.
15.30-16.30 uur: Live muziek van JP de
Klerk, semi-akoestisch optreden met doch
ter Lonneke als backing vocalist en gitarist
Ralf Wychgel.
16.30-17.30 uur: Veiling kinder-Rietveld-
stoelen voor Stichting de Vrolijkheid. De
stoelen zijn gemaakt door leerlingen van de
CSW. Onder voorbehoud van voldoende
deelname.
De Boekenmolen, Meliskerke
10.00-11.00 uur: Rita Bourez uit Valkenisse
leest voor.
11.00-12.00 uur: Beleef een historisch
avontuur met Rob Ruggenberg.
12.00-13.00 uur Live muziek door Kees
de Putter op harmonica, hommel, vlier en
vleugel.
13.00-14.00 uur: Rob Ruggenberg neemt
je mee in een historie uit zijn jeugdboeken.
14.00-15.00 uur: Voorleessessie van Rita
Bourez uit Valkenisse.
De Koperen Tuin, Goes
13.00-14.00 uur: Meet and greet met thrille
rauteur Nathalie Pagie, haar nieuwste thril-
ler 'Roadtrip' verscheen onlangs.
14.30-15.30 uur: John Brosens vertelt
over zijn nieuwste boek 'Sprong naar het
duister'.
Het Paard van Troje, Goes
13.30-14.30 uur: John Brosens signeert
'Sprong naar het duister'.
14.30-16.30 uur: Danker Jan Oreel sig
neert zijn nieuwe strip 'Ridders van Gelre,
ons verloren hertogdom'.
14.30-16.30 uur: Dorothé Tempelaar-Ven-
selaar signeert haar nieuwe boek 'Jacoba
van den Brande', (1735-1794), echtgenote
van Johan Adriaan van de Perre.
Lectori, Kapelle
11.00-13.00 uur: Ellen De Vriend signeert en
leest voor uit haar 'Pain au chocolat'.
14.00-15.30 uur: Afsluiting Annie M.G.
Schmidtweek, met Floddertje-verkiezing
(verkleedwedstrijd) en kinderburgemeester
Hessel Kole leest voor.
De Vries, Zierikzee
11.00-12.00 uur: John Brosens signeert en
vertelt over zijn 'Sprong naar het duister'.
12.00-14.00 uur: Ontmoet Angelique van
der Bijl, schrijfster van de thriller 'Het wees
kind van Haamstede'.
Mario Molegraaf
Jan van Damme
Tanja Huissoon. foto ernesta verburg
Zielsontmoetingen
door de sluiers van de tijd
ROMAN
Tanja Huissoon: Het zal nooit voorbij zijn.
Uitgeverij Paris Books, hardcover, 232 pa
gina's, 20,- euro. Het boek wordt zaterdag
25 mei gepresenteerd.
