'Shell betaalt
inderdaad geen
winstbelasting'
ECONOMIE 19
En dan ook nog
verontwaardigd
zijn als daar wat
van wordt gezegd
UITSTEL
Amerikanen de handschoenen
uitgedaan, concludeert sinoloog
Henk Schulte Nordholt. „Chine
zen zijn goed in eindeloos praten
over wederzijdse belangen. On
dertussen voeren ze vastberaden
hun eigen agenda door.''
Die agenda is een zelfvoorzie-
nende supermacht worden. ,,Dat
geeft status, economische groei en
belangrijker: het stelt de machts
positie van de communistische
partij veilig.'' Vandaar ook de am
bities om de wereldleider in com
puterchips te worden of om een ei
gen vliegtuigbouwer te creëren.
De Amerikanen zetten nu hun
hakken in het zand, zegt Schulte
Nordholt. ,,Trump heeft ervaren
adviseurs. Zij weten dat de enige
taal waarnaar Peking luistert, de
taal van de macht is. In Europa be
grijpen wij dat vaak minder goed.''
In het Westen zien veel kenners
China als de onderliggende partij.
Nu de Chinezen honderden mil
jarden meer uitvoeren richting
Amerika en het Westen dan om
gekeerd, lijkt Peking uiterst kwets
baar. Zeker nu de Chinese econo
mie minder goed draait. Dat kan
tegenvallen, menen Chinaken-
ners. Het land is bijzonder natio
nalistisch. De bevolking krijgt
vooral de
visie van het
regime te horen.
,,En die luidt dat de VS
de rechtmatige opkomst
van China op het wereldtoneel
met oneigenlijke maatregelen
frustreren", zegt Schulte Nord
holt, die al dertig jaar actief bij de
Volksrepubliek betrokken is.
Lange termijn
Door alle superlatieven die Chine
zen over zich uitgestort krijgen,
kan Peking moeilijk toegeven aan
Trumps eisen. ,,Een slechte deal is
niet te verkopen'', weet Sengers.
De Chinezen zijn gewend om naar
de lange termijn te kijken, ook als
dat vandaag pijn doet. President Xi
Jinping hoeft daarnaast niet her
kozen te worden. ,,Hij kan zijn be
volking offers vragen.''
Deze oorlog
is voor zowel
China als de VS
nadelig
Tot nu toe koos Peking telkens
voor de-escalatie. Maar sinds kort
wordt het anti-Amerikaanse sen
timent aangewakkerd met films
op tv. ,,Dat is echt nieuw'', zegt
Sengers.
Zeker is dat Peking Amerika pijn
kan doen. ,,China is een grote af
zetmarkt voor Starbucks, McDo-
nald's en Apple'', vertelt Sengers.
Xi kan terugslaan. Of consumen
ten gaan over tot het boycotten
van Amerikaanse producten. ,,De
regering zegt dan: wij hebben dat
niet gedaan, maar ze remmen zo'n
consumentenboycot vast niet af.''
Met gevoel voor symboliek be
zocht Xi afgelopen week in de oos
telijke Jiangxi-provincie een be
drijf in zeldzame aardmineralen
als terbium en iridium. Die zitten
in alle moderne smartphones,
halfgeleiders, lasers en hightech
spullen. Toevallig halen Ameri
kaanse bedrijven 80 procent van
die mineralen uit China en 'toe
vallig' zonderde Trump deze
grondstoffen uit in zijn laatste
ronde tariefsverhogingen. Volgens
de nationalistische Chinese ta
bloid Global Times zijn de minera
len 'een belangrijke troef in de
handen van Peking.'
Mobiele expert Wokke hoopt
dat de soep minder heet gegeten
wordt dan opgediend. ,,Ik ben
geen expert in geopolitiek, maar
op technologiegebied zijn China
en de VS lastig uit elkaar te halen.
Er is zoveel samenwerking op al
lerlei gebieden tussen het Westen
en Peking. Deze oorlog is voor bei
den nadelig.''
Wat Huawei betreft: de fabrikant
zou al sinds 2012 bezig zijn met een
eigen besturingssysteem. Heel erg
kansrijk acht Wokke dat niet, zelfs
niet in China waar veel gebruikers
alles doen met de WeChat app.
,,Het is vaak geprobeerd, maar tot
nu toe is een alternatief voor An
droid nooit van de grond geko
men.''
Dagblad Trouw schreef in novem
ber vorig jaar al dat Shell geen
winstbelasting betaalde, hoewel
het bedrijf miljardenwinsten be
haalt. Dit werd echter stelselmatig
ontkend door het Brits-Neder
landse bedrijf. Shell heeft zelfs op
het punt gestaan om naar de rechter
te stappen, omdat de multinational
grote moeite had met de publicaties
in Trouw.
In weekblad Elsevier geven presi
dent-directeur van Shell Nederland
Marjan van Loon en Alan McLean,
die als executive vicepresident be
lastingafdracht in zijn portefeuille
heeft, deze week alsnog openheid
van zaken. Dat Shell geen belasting
betaalt, komt volgens Van Loon en
McLean door het door Nederland
gecreëerde gunstige belastingkli
maat voor multinationals.
Bedrijven die hier hun interna
tionale hoofdkantoor hebben, mo
gen veel kosten op hun winst in
mindering brengen. Voor Shell be
tekende dit dat de Nederlandse tak
op papier per saldo verlies leed.
Hoorzitting
De bekentenis van Van Loon is op
vallend omdat ze vorige maand
pas na lang aandringen bereid was
om een hoorzitting in de Tweede
Kamer over de belastinplicht van
multionationals bij te wonen.
Haar halsstarrige houding zorgde
er in elk geval voor dat GroenLinks,
SP en de Pvda na de hoorzitting
openlijk pleitten voor een wetswij
ziging waardoor Shell niet langer
onbeperkt de verliezen die in het
buitenland lijdt, mag verrekenen
met de winst die hier wordt ge
maakt. Regeringspartijen D66 en
Christenunie reageerden positief
op het voorstel, waarmee zich een
Kamermeerderheid aftekende voor
het plan.
Of Van Loon daar na haar beken
tenis in Elsevier ook toe bereid is, is
vers twee. Volgens de Shelldirectie
is het niet afdragen van winstbelas
ting maar één aspect van het belas-
tingverhaal van het olie- en gasbe-
drijf. Shell zou namelijk 'gewoon
gebruik maken van de mogelijkhe
den die de belastingregels bieden'.
Die regels zijn specifiek opgesteld
om hoofdkantoren van multinatio
nals naar Nederland te halen en de
Belastingdienst zou scherp toezien
op de naleving van de regels. ,,Wij
betalen eerlijk belasting, zowel naar
de letter als naar de geest van de
wet'', vat McLean samen.
Ook benadrukken de bestuur
ders dat het rijk weliswaar belasting
misloopt, maar dat hoofdkantoren
van multinationals veel hoogwaar
dige banen opleveren. Ook leverde
Shell volgens Van Loon vorig jaar
4,5 miljard aan andere belastingen
op voor de staat, zoals accijnzen,
loonbelasting, btw en dividendbe
lasting. Ook is het bedrijf goed voor
duizenden banen, waarvan een
deel bij toeleveranciers.
Van Loon zegt overigens geschokt
te zijn over 'het belastinglek' naar
Trouw. Volgens haar zijn die gege
vens 'net zo privé als je medische
dossier'. Shell overwoog aangifte,
aldus Van Loon, maar zag daar uit
eindelijk toch maar van af.
De oppositie reageerde gisteren
boos op Van Loons bekentenis via
de pers. ,,Onze belastingwetten
maken het mogelijk dat Shell geen
belasting betaalt. Dat moet veran
deren'', zei Kamerlid Bart Snels van
GroenLinks. Volgens de SP betaalt
de gewone man het gelag voor het
gunstige belastingklimaat voor
grote bedrijven. ,,Wat zij niet beta
len, betalen mensen meer'', fulmi
neerde fractievoorzitter Lilian Ma-
rijnissen. ,,Tijd om deze schofterige
belastingdeals te ontmantelen.''
PvdA'er Henk Nijboer noemde
het 'ongekend hoe Shell ervoor
kiest om met fiscaal trapezewerk op
grote schaal belasting te ontwij
ken'. ,,En dan ook nog verontwaar
digd zijn als daar wat van wordt ge
zegd.''
woensdag 22 mei 2019
GO
M Door de sancties moet Huawei op zoek naar een vervanger voor bestu
ringssysteem Android. foto shutterstock
Een lichtpuntje voor
Huawei en zijn miljoe
nen klanten is dat
Trump de restricties
voor Huawei maan
dag 90 dagen uit
stelde. Volgens het
ministerie van Handel
om ervoor te zor
gen dat Ameri
kaanse bedrij
ven hun con
tractuele
verplichtingen met
het bedrijf kunnen
nakomen. „Wellicht
dat Huaweibezitters
nu nog de laatste ver
sie van Android krij
gen'', zegt Arnoud
Wokke van Tweakers.
Beveilingsupdates
komen overigens nog
wel door.
Het ministerie be
klemtoont dat het uit
stel geenszins bete
kent dat president
Trump zijn besluit om
Huawei uit veilig
heidsredenen op de
zwarte lijst te plaat
sen intrekt.
-Arnoud Wokke, Tweakers expert
Shelldirecteur Marjan van Loon. foto david van dam
Olie- en gasreus Shell betaalt in
Nederland inderdaad geen
winstbelasting. Dat heeft een
woordvoerder van Shell gisteren
bevestigd.
Economieredactie
Den Haag
-Henk Nijboer, PvdA
