Weer even thuis
Christiaan Boland werkte over heel de
wereld. In Middelburg vertelt hij over
elektrotechniek, de taal Mandarijn en
avonturisme. En over zijn 'thuis' als
wereldburger.
'In Shanghai
zindert het, alles
gaat continu
door, het is veel,
groot en
overweldigend'
21
Ik heb geen foto's van vroe
ger, alleen portretfotootjes.
Meer foto's werden toen niet
gemaakt", vertelt Christiaan
Boland (69). Boland komt
oorspronkelijk uit Terneuzen.
Zijn vader was geneesheer-direc
teur van het Julianaziekenhuis en
later bouwheer van het nieuwe
ziekenhuis, dat ondertussen al
weer afgebroken is. ,,We woonden
aan de Axelsetraat en later in de
Leeuwenlaan, vlak achter het zie
kenhuis. Als klein jochie klom ik
regelmatig over het hek, om langs
te gaan bij de technische dienst
van het ziekenhuis. Om gaatjes te
boren, of te lassen. Ik kende ze
heel goed, die mensen daar bene
den."
Christiaan ging na de lagere
school in de Leeuwenlaan naar
het Petrus Hondius Lyceum, waar
hij in acht jaar het gymna
sium bèta deed. „Toen
ik twintig werd, ben
ik naar Delft ge
gaan om elek
trotechniek te
studeren.
Gek ge-
noeg heb ik dat vrij vlot gedaan
voor die tijd. Met mijn huisge
noten heb ik flink geboomd over
cultuur. Er heeft zich toen ook
een belangrijk idee postgevat:
'Als ik mijn eigen cultuur wil le
ren kennen, dan moet ik die
naast een andere cultuur kun
nen leggen. Dan heb ik een lat
om te meten en te vergelijken.'
Dat ben ik gaan doen. Ik ben een
systeemdenker."
Curasao
Boland liep stage op Curasao.
,,Ik merkte daar dat ik vlot was
met talen, met het Papiaments."
Terug in Nederland maakte hij
zijn studie af. ,,Ik ben afgestu
deerd op schakeltechniek, de
voorloper van computerkunde.
Op de toepassingen van een mi
croprocessor in een klinische
omgeving. Het Erasmus zieken
huis was in die tijd bezig om
bloedtesten te automatiseren.
Vandaag de dag is dat
kinderspel, want mi
croprocessors zit
ten nu overal
Sr
m.
Christiaan,
die Spaanse
les nam, ontmoette via via zijn
vrouw Marja, een studente rech
ten die ook Spaans had gestu
deerd. ,,Ze heeft in deeltijd ook
nog de damesafdeling van de Ho
gere Suikerschool gedaan, de tro
pische landbouwschool in Deven
ter, waar vroeger toekomstige
plantagehouders werden opge
leid."
Zambia
,,Samen zijn we via een uitzendor
ganisatie naar Zambia gegaan. Bei
den als leerkracht, ik had in Delft
ook een eerstegraads lesbevoegd
heid wis- en natuurkunde be
haald. Zambia was heel leerzaam.
We hebben later in brieven van
onszelf teruggelezen hoe moei
zaam en vervelend het daar was.
In de loop der jaren is het verve
lende weggevallen en wat we daar
geleerd hebben is overgebleven.
Dat zit sindsdien echt in ons: het
begrip dat je ook op een heel an
dere manier kan leven. Toen had
den we voorgoed een reisbug.
Vijftien procent van de drijfveer is
die cultuurvergelijking, maar de
grote ondertoon is avonturisme."
,,Via Zuid Afrika zijn we weer in
Nederland terecht gekomen.
Marja en ik kregen drie kinderen
en ik ging werken voor Philips, bij
de beeldbuizendivisie. Er kwam
een oproep voor een Chinaproject,
waar ik me natuurlijk voor heb
aangemeld. Met Marja heb ik een
Teleac-cursus Chinees gedaan. Ik
sprak toen rudimentair ABC, Al
gemeen Beschaafd Chinees. Ik
werd in China de equipmentman
en zorgde dat de juiste uitrusting
in de nieuwe beeldbuizenfabriek
kwam te staan."
,,Via Nanjing, waar ik een fa
briek bouwde, ben ik vervolgens
voor Philips naar Barcelona gegaan
om als general manager een beeld-
buizenfabriek te sluiten. In het
vierde jaar is het me gelukt om het
bedrijf weer in de zwarte cijfers te
krijgen. De stap van electrotech-
niek naar bedrijfsprocessen is niet
groot. Elektrotechnici denken ook
virtueel, in schema's en functies.
De fabriek heeft uiteindelijk nog
tien jaar bestaan, toen raakten de
beeldbuizen uit."
In 2000 werd Boland opnieuw
gevraagd om een fabriek te bou
wen, ditmaal in Shanghai. ,,Die
mogelijkheid heb ik met twee
handen aangegrepen. Het leven
zindert daar, alles gaat continu
door, het is veel, groot en overwel
digend. Het ging om een fabriek
waar leeskoppen voor dvd-schrij-
vers gemaakt zouden worden. Die
business was voor Philips twee
jaar later eigenlijk al niet meer in
teressant en ik ging over naar de
lichtgroep. Ik was in 2003 weer be
zig met een nieuwe fabriek, toen
de baas van Philips China mij
vroeg om deze samen met het
hoofdkantoor en het lab in een
nieuwe campus onder te bren
gen."
,,Mijn Chinees is in deze jaren
beter geworden. Ik had een auto
met chauffeur, een intelligente
man. Hij heeft mij veel van het
Mandarijn bijgebracht. Het is ook
een vriend geworden. De juiste
uitspraak van woorden is minder
belangrijk dan het spreken in zin
nen. Als iemand op straat, in per
fect uitgesproken losse woorden,
vraagt: 'bank, bank', is dat minder
duidelijk dan een gebrekkig uitge
sproken zin waarin je vraagt
'bank, wil geld' of 'bank, ik moe'."
Zeeland
,,Marja en ik wonen sinds ons
pensioen in Middelburg, al is Zee
land nog steeds niet mijn thuis.
Mijn gedachten zijn nog vaak in
Shanghai. Er is daar veel meer toe
komst dan hier. Ik kan trouwens
hier nog wel regelmatig Chinees
spreken, als vrijwilliger van Hu-
manitas waar ik als tolk werk. En
ondanks mijn pensioen werk ik
gelukkig ook nog steeds over heel
de wereld. Via PUM, een vrijwilli
gersorganisatie die experts zoals
bakkers, landbouwers en busi-
nessmanagers, uitzendt. De afge
lopen tijd was ik weer in China en
in Moldavië, Algerije, Sudan, Zuid
Afrika en Vietnam."
GO ZATERDAG 18 MEI 2019
'Mijn
gedachten
zijn vaak in
Shanghai'
LIESBETH LABEUR
Christiaan
Boland als jon
getje. FOTO PRIVÉ-
COLLECTIE
Christiaan Boland, nu thuis in Middelburg. foto dirkjan gjeltema
