Marjan Berk
NIEUWS 17
Er
zijn
jaren
geweest
dat ik
eerst het
einde
van het
nieuwe
boek las
woensdag 15 mei 2019
Aan de rand van het
grasveld steek ik
mijn blote benen in
de magere ochtend
zon terwijl ik de
brave groene computer, die wij
Maai-ke noemen en die geheel
op eigen kracht het gras voor
haar rekening neemt, van uit
mijn ooghoeken in de gaten
houd.
Op mijn schoot ligt het nieuwe
boek van Ian McEwan, Machi
nes like me. Er zijn jaren geweest
dat ik in de boekwinkel eerst
het einde van het nieuwe boek
las. Pas wanneer dat einde mij
beviel, ging ik tot aanschaf over.
Die rare gewoonte is gelukkig
verdwenen. Nu prijs ik mij ge
lukkig dat de verse vertaling
van dit boek ook op mijn schoot
ligt. De doorgewinterde
McEwan-vertaler Rien Verhoef
heeft het mij zojuist persoonlijk
gebracht. Hij kent mijn nieuws
gierigheid wanneer er weer
'een nieuwe McEwan aankomt'.
En dan spoor ik hem aan een
klein beetje te vertellen waar
dat boek over gaat.
Op de omslag van de Engelse
versie staat het portret van een
beeldschone jonge man, té
beeldschoon, plastic, maar toch
wel bloedmooi. Op de achter
kant van het boek staat het por
tret van een blonde vrouw. De
Nederlandse omslag is rood
bruin, er staan geen mensen af
gebeeld.
Nu ga ik toch even kijken naar
het laatste hoofdstuk. Gewoon,
even zien wat Rien Verhoef
daarvan heeft gemaakt. ,,Ik ging
naast Adam staan en legde mijn
hand op zijn revers, boven het
stilstaande hart.''
,,Mooie stof'', was mijn overbo
dige gedachte. Ik boog me over
de tafel en keek in de blinde
troebelgroene ogen. Soms weet
het lichaam eerder dan de geest
wat het moet doen. Nadat ik
even had geaarzeld, boog ik
mijn gezicht over het zijne en
kust zijn zachte, o zo mense
lijke lippen
,,Een buitengewoon bevredi
gend eind'', dacht ik. Het liefst
zou ik hier en nu, aan de rand
van dit gladgemaaide grasveld
waarop Maai-ke haar werk
deed, gaan lezen.
Ik klapte het boek met de Ne
derlandse titel Machines zoals ik
dicht. Vanavond, als iedereen
sliep, zou ik gaan lezen. En af en
toe mijn hoofd heffen en naar
de foto kijken op de Engelse
omslag.
Op dit ogenblik maakte Maai
ke de maairobot een vreemd
geluid. Het klonk of iemand
haar de robotkeel dichtkneep.
Het klonk als pijn, terwijl Maai
ke stopte omdat haar accu leeg
wasof zoiets. Of was er toch
meertussen hemel en aarde
tussen mens en robot...?
Er valt nog veel te onderzoe
ken.
Als John Bolton in het Witte Huis
zijn intrek neemt als Nationale
Veiligheidsadviseur geeft hij met
een een signaal af. Het eerste wat
aan de muur van zijn werkkamer
hangt, is een kopie van het decreet
waarmee Donald Trump het kern
akkoord met Iran opzegt. Bolton
haat die overeenkomst uit 2015,
ondertekend door Barack Obama.
,,Het is een blunder van de eerste
orde'', aldus zijn commentaar.
Met Boltons aantreden op 9 april
2018 zit een van de felste Ameri
kaanse critici van Iran in de West
Wing van het Witte huis, in het
centrum van de macht. John Bol
ton (70), een favoriet van oud-ad
viseur Steve Bannon, is een van
Trumps belangrijkste adviseurs.
Net als de president heeft hij de
mentaliteit van een straatvechter.
Zijn grote, brede snor geeft hem
een vriendelijke uitstraling - van
een walrus - maar als hij spreekt
dondert het. Hij minacht de
'theekransjes' van de diplomatie.
Hij bezigt spierballentaal, beroept
zich op het recht van de sterkste.
Iedereen is zich daarvan bewust.
Ook zijn fans, onder wie de in
middels overleden topbestuurder
van Fox News, Roger Ailes. ,,Hij
gooit graag bommen. Hij is een
rotzak. Maar we kunnen niet zon
der hem.''
De bijnaam 'Bommenwerper'
dankt Bolton aan de oorlogstaal
die hij al sinds de jaren 80 bezigt.
Na zijn studie aan de Yale Univer
sity, waar de zoon van een brand
weerman een afkeer van 'de arro
gante elite' ontwikkelt, bouwt hij
een carrière op in het federaal be
stuur. Hij leert het vak in de rege
ring van Ronald Reagan, dient on
der de presidenten Bush sr. en
Bush jr.
Wraak
Altijd maakt hij bonje. Als onder
minister van wapenbeheersing
veegt hij het ABM-verdrag, over de
beperking van anti-ballistische ra
ketten, van tafel. Op Buitenlandse
Zaken wil hij niets weten van het
Internationale Strafhof in Den
Haag. Zijn benoeming tot ambas
sadeur bij de VN is een belediging
van de organisatie. Bolton gruwt
van de VN. ,,Als het hoofdkwartier
in New York tien etages zou ver
liezen, maakt dat helemaal niets
uit. De wereld kan maar door één
echte macht worden geleid en dat
zijn de Verenigde Staten.'' Waar
aan hij nog toevoegde",,Als het in
ons belang is.''
Zijn lijfspreuk: Overgave is geen
optie. Hij neemt het ook nooit zo
nauw met de waarheid en hij zint
op wraak als iemand hem tegen
spreekt. Toen de CIA meldde dat
er geen bewijs was voor zijn be
schuldigingen dat Cuba werkte
Als het hoofdkwartier
van de VN tien etages
verliest, maakt dat
helemaal niets uit
aan biologische wapens, lukte dat
niet. Toen de directeur van de
Chemische Wapenconventie, de
Braziliaan José Bustani, verzet
bood in de Irak-crisis lukte dat
wel. Bustani moest onder Ameri
kaanse druk voortijdig opstappen.
Bolton, een van de architecten van
de oorlog tegen Irak, kon daardoor
met succes blijven wapperen met
'bewijzen' dat Saddam Hussein
massavernietigingswapens ont
wikkelde. Wapens die er niet ble
ken te zijn.
Ook in de conflicten met Noord-
Korea en Iran ziet Bolton maar één
oplossing: bommen. In het eerste
geval moet hij zich gedeisd hou
den - Trump blijft vasthouden aan
onderhandelingen, in het tweede
geval grijpt hij zijn kans. De grote
militaire aanwezigheid van de VS
in de Perzische Golf om Iran te in
timideren is zijn verdienste.
Bolton noemt Iran 'de aller
grootste bedreiging van de we
reldvrede'. Volgens hem werkt
Iran samen met al-Qaeda (niet be
wezen), blijft Iran werken aan ei
gen kernwapens (internationale
controleurs bestrijden dat) en wil
Iran de hele regio in vuur en vlam
zetten (waarmee hij de kracht van
het land ernstig overschat).
Zijn tegenstanders waarschu
wen voor het gevaar dat Bolton
president Trump in de richting
van een gewapend conflict duwt,
dat hij de VS in een oorlog 'rom
melt'. ,,Bolton probeert al jaren
een gevecht met Iran uit te lok
ken'', zegt Ali Vaez, lid van de
denktank International Crisis
Group. ,,Hij hoopt dat Iran met de
oplopende spanningen een fout
maakt die kan worden aangegre
pen om het land een flinke bloed
neus te slaan.''
GO
ac
ii-ke
Adviseur Trump
gooit het liefst
bommen op Iran
Met John Bolton als Nationale
Veiligheidsadviseur leunt Donald
Trump op een echte houwde
gen. In het conflict met Iran ziet
Bolton maar één oplossing: oor
log. Om een machtswisseling in
Teheran af te dwingen.
Hans van Zon
Rotterdam/Washington
- John Bolton
Nationale Veiligheidsadviseur John Bolton is een van de felste critici van Iran in de West Wing. foto afp
