Nederlandse
bedrijven
bouwen mee
E 21
knooppunt staat Turkish Airlines
sterker in de concurrentiestrijd met
zijn rivalen uit de Golfstaten. Het
moet in 2028 met een oppervlakte
van 76,5 vierkante kilometer (de
helft van de provincie Utrecht), met
zes landingsbanen en tweehonderd
miljoen passagiers per jaar de
grootste luchthaven ter wereld
worden. Op dit moment is er
ruimte voor drieduizend vluchten
per dag en negentig miljoen passa
giers per jaar.
Prestige
Het kroonjuweel van de mega-
bouwprojecten waarmee president
Erdogan stemmen en prestige wint,
krijgt hier vorm. Om de nationale
trots nog verder op te vijzelen, moet
Toeristen die voor een stedentrip
naar Istanboel op het grootste
vliegveld van Europa arriveren,
zien op weg naar hun hotel als eer
ste een moskee in aanbouw voor
het personeel van de luchthaven.
Op de schuttingen rondom de
bouwplaats talloze foto's van de
Turkse president Recep Tayyip Er
dogan en zijn slogan Yeni Türkiye'yi
In§a Ediyoruz ('Wij bouwen het
nieuwe Turkije).
Dat het allemaal groter en impo-
nerender moet, valt ook vertrek
kende reizigers op. De vertrekhal is
ronduit spectaculair: de afmetin
gen, het glimmende marmer, de
hoogte en het ontwerp van het pla
fond. Ledlampen projecteren de
witte islamitische halve maan uit
de bloedrode Turkse vlag honderd
voudig aan de overkapping. Pilaren
en koepels zijn geïnspireerd door
Ottomaanse moskeeën. De ver
keerstoren heeft de vorm van een
gestileerde tulp; het symbool van
het Turkse toerisme. Het patriot
tisme en de nationale trots stralen
ervan af.
Istanbul Airport is de nieuwe
thuishaven van de onstuimig groei
ende luchtvaartmaatschappij Tur
kish Airlines. Met dit overstap-
waarbij alles aan de nieuwe lucht
haven made in Turkey moet zijn,
met uitzondering van kwaliteits
producten en diensten die niet door
Turken worden geproduceerd.
Kritiek
Diverse gebruikers valt op dat niet
'kwaliteit' maar 'goedkoop' voorop
stond bij een aantal Turkse aanne
mers. „Typisch Turks: op papier ma
ken ze mooie projecten, maar in de
uitvoeringsfase is er weinig toe
zicht, vaak inferieure kwaliteit, en
slordige afwerking. Duurzaamheid
is hier slechts een mooi woord",
klaagt de Turks-Nederlandse lob
byist Tülay Demir Oktay, die fre
quent per vliegtuig reist. „Vloeren,
muren en wc's zijn allemaal Turkse
merken van slechte kwaliteit, om
veel winst te kunnen maken, denk
ik. Deuren en wc-kranen hebben
nu al problemen. Heel jammer",
aldus Oktay.
Een Turkse die haar naam niet in
de krant wil omdat ze ambtenaar is,
vindt de nieuwe luchthaven en de
businesslounge niet gebruiksvrien
delijk. ,,Je moet drie kwartier lopen
voor je bij de lounge bent. Boven
dien zijn de toiletdeuren al kapot
en is er weinig keuze wat betreft
eten en drinken. Duidelijk ontwor
pen door iemand die er zelf nooit
gebruik van zal maken."
het consortium van Turkse bouw-
firma's zoveel mogelijk gebruikma
ken van lokaal geproduceerde pro
ducten en diensten.
Dat het gigantische vliegveld aan
de Zwarte Zeekust wordt aangelegd
op gecompliceerd, drassig terrein
met 42 meren en dagbouwgroeves
van voormalige bruinkoolmijnen,
betekende een grote uitdaging.
Voor de stabilisering van de grond,
de metingen die daarvoor nodig
waren, en voor het uitvoeren van de
grondwerken hadden de Turken
specialistische kennis nodig. Die
werd vooral in Nederland inge
kocht.
Veel Turkse bedrijven met bui
tenlandse wortels visten achter het
net van de grote orders door het na
tionalistische beleid van Erdogan,
vrijdag 10 mei 2019
GO
luw
Het vliegveld beslaat als het
af is, in 2028, een totale
oppervlakte van 76,5 vierkante
kilometer; de helft van de
provincie Utrecht.
De luchthaven heeft een imposante vertrekhal en telt liefst
zes landingsbanen. foto's slawomira kozienec/getty images/afp
Marc Guillet
Istanboel
ARCADIS
Arcadis uit Amsterdam, een
Nederlandse ontwerp- en
consultancyorganisatie, kreeg
de verantwoordelijkheid voor
het ontwerpen en bouwen van
een stabiel platform voor alle
gebouwen en de start- en lan
dingsbanen. Daarbij werd ge
bruikgemaakt van een in Ne
derland ontwikkelde geotech-
nische softwaretool, Plaxis.
ROYAL HASKONING DHV
Het Rotterdamse ingenieurs
bureau Royal HaskoningDHV
is met twee dochterbedrijven
aanwezig: Naco is betrokken
bij planning en design van de
luchthaven, zoals ze dat ge
daan hebben voor zeshon
derd vliegvelden; het andere
dochterbedrijf, InterVISTAS,
adviseert exploitant Istanbul
Grand Airport over de be
drijfsontwikkeling van de de
tailhandel, horeca, en de com
merciële aspecten van grond-
afhandeling en vluchtcatering.
VANDERLANDE
Vanderlande uit Veghel neemt
de bagageverwerking voor
zijn rekening. Een logische
keuze gezien het bedrijf op
honderden vliegvelden actief
is en wereldwijd marktleider is
in bagageafhandelingssyste
men. Volgens Turkse media
heeft Vanderlande op Istanbul
Airport 42 kilometer aan
transportbanden geïnstalleerd
die per uur dertigduizend
stuks bagage kunnen verwer
ken.
NOVODOOR
Ook kleinere spelers uit Ne
derland zijn betrokken bij het
project van de eeuw. Novo-
door, een Nederlands-Turks
bedrijf, levert veiligheidsdeu
ren die voldoen aan de
strengste internationale
brandnormen. ,,Omdat wij aan
luchthavenprojecten in Tur
kije, Rusland, Dubai, Qatar en
Oman hebben gewerkt, kon
den we onze knowhow delen
met het ontwerpteam van
Istanbul Grand Airport", aldus
een woordvoerder.
BIRD CONTROL GROUP
Bird Control Group uit Delft
helpt de luchthaven met het
verjagen van vogels met la
serlicht.
AIR TRADE CENTRE
Het bedrijf Air Trade Centre in
Istanboel van de Nederlander
Gebro Kilic zit in de top drie
van de belangrijkste spelers
op de Turkse markt van venti
latie en klimaatbeheersing.
,,Sinds 2016 waren we betrok
ken bij het ontwerp van tun
nels en parkeergarages op de
luchthaven. Toch zijn we er
niet in geslaagd de belangrijk
ste contracten in de wacht te
slepen, doordat men de voor
keur gaf aan lokale merken",
zegt een teleurgestelde Kilic.
Met meer dan tweehonderd
miljoen passagiers per jaar
wil Istanbul Airport de grootste
luchthaven ter wereld worden.
