II
7
VOLKSGEZONDHEID ONDERZOEK
Bijna één op de vier Nederlanders kampt met
maag-, darm- of leverproblemen. Zon 15.000
mensen zijn daar in 2017 aan overleden. ,,Als een
Nederlander kanker krijgt, is de kans het grootst dat
het aan het spijsverteringsstelsel is.''
In Nederland stonden in 2017 onge
veer 3,7 miljoen mensen bij de huis
arts geregistreerd met maag-, darm- of
leverproblemen. Dat blijkt uit nieuw
onderzoek van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in
opdracht van de Maag Lever Darm
Stichting (MLDS). Voor het eerst zijn
hiervoor allerlei gegevens uit verschil
lende bronnen over maag-, darm- of
leverklachten in kaart gebracht.
De problemen variëren van relatief
onschuldige infecties aan het maag
darmkanaal tot ernstige, chronische
darmklachten of kanker aan een van
de spijsverteringsorganen.
In 2017 overleden 15.000 Nederlan
ders aan een maag-, darm- of lever
aandoening. Dat is 10 procent van de
totale sterfte in Nederland. Bijna
13.000 daarvan overleden aan kanker
van het spijsverteringsstelsel. Onder
zoeker volksgezondheid van het
RIVM René Poos: „Darmkanker is in
Nederland een belangrijke doodsoor
zaak.''
Bernique Tool, directeur van de
Maag Lever Darm Stichting: ,,Als je als
Nederlander kanker krijgt, is de kans
het grootst dat dit in één van de spijs
verteringsorganen voorkomt.''
RIVM'er Poos bevestigt dit: „Kanker
van het spij sverteringsstelsel werd van
alle kankers in 2018 het meest vastge
steld.''
Zo'n 625.000 mensen in Nederland
moeten met klachten aan het spijsver-
teringsstelsel naar een medisch speci
alist, vaak vanwege hun dikke of
dunne darm, blinde darm of de anus.
Specialisten zien ook veel patiënten
met chronisch ontstoken darmen.
De zorguitgaven voor deze aandoe
ningen bedragen zo'n 3,3 miljard euro.
Die kosten zullen oplopen, doordat er
steeds meer ouderen komen. ,,In 2030
zijn de kosten 10 procent meer'', zegt
onderzoeker Poos. ,,Kankers nemen
met 25 procent toe.''
MLDS-directeur Tool luidt de nood
klok. ,,Een goede werking van de spijs
vertering is van levensbelang. Let op
goede voeding, vezelrijk eten en
klachten niet wegwuiven, maar naar
de huisarts.'' Vandaag begint de stich
ting met een landelijke campagne om
daarop te wijzen.
dag een hapje te nemen van iets dat
ik lekker vind. Soms gaat dat goed,
maar soms beland ik boven de wc-
pot.''
Al met al heeft Anna een manier
gevonden om met haar problemen te
leven. Haar baan als fysiotherapeut
heeft ze moeten opzeggen. „Wil ik
een enigszins gezellige moeder zijn,
dan kan ik dat er niet bij doen. Maar
werken is wel wat ik het meeste mis.
Dat was mijn passie.''
Wanneer ze als jonge moeder ver
telt wat haar mankeert, reageren nog
altijd veel mensen geschokt. ,,Ze kij
ken eerst naar mijn buik; waar zit die
stoma dan? Dan probeer ik uit te leg-
gen dat je stoma's tegenwoordig niet
meer ziet. En niet meer ruikt, want
dat stigma is er nog steeds. De kennis
bij mensen is gering.''
Daarom vindt Anna het heel be
langrijk dat er deze week aandacht
komt voor maag-, darm en leverziek
ten. ,,Er heerst nog zo'n taboe op
poep, plas en alles wat daarmee te
maken heeft. En de wereld heeft over
het algemeen weinig begrip voor
mensen die er van de buitenkant
goed uitzien, maar van binnen toch
dingen mankeren. Als we dat eens
kunnen opengooien, zodat we daar
eerlijk over kunnen praten, dan heb
ben we veel bereikt.''
te komen. ,,Mijn vader overleed in die
periode, dus ik moest mijn eigen
boontjes doppen.''
Juist door dat persoonlijke drama
dachten veel artsen dat haar klachten
van psychische aard waren. ,,Ik heb
zó vaak te horen gekregen dat het
tussen mijn oren zat. Het zorgt er
voor dat ik nog steeds moeite heb om
naar een arts te gaan. Er is te vaak ge
dacht dat ik me aanstel.''
Maar collega's in het ziekenhuis
waar ze werkte, wisten wel beter. Ze
zagen Anna ineens een verkrampte
houding aannemen of wit wegtrek
ken. „Uiteindelijk heeft een arts in
Stoma's zie je niet
meer. Je ruikt ze ook
niet. Dat stigma is er
echter nog steeds
dat ziekenhuis wel goed doorgezocht.
Mijn dikke darm bleek niet meer te
functioneren. Die moest er uiteinde
lijk uit.''
Helaas waren daarmee nog niet alle
problemen voorbij. Ook haar maag,
dunne darm en slokdarm helpen niet
goed mee om voedsel naar beneden
te krijgen. Sinds twee jaar krijgt
Anna daarom sondevoeding, dat via
een slangetje in haar maag belandt.
,,Als half Portugese ben ik opgevoed
met het idee dat eten fijn en lekker
en gezellig is. Daarom probeer ik elke
Mensen zien haar op het schoolplein,
als de moeder van Daan (6) en Luca
(3), of als ze de dagelijkse boodschap
pen doet. Dan lijkt het net alsof Anna
Devilee uit Hendrik-Ido-Ambacht
niets mankeert. Maar wanneer haar
kinderen 's avonds om 19.00 uur naar
bed gaan, is ook bij haar 'de batterij
leeg'. Dan gaat ze naar bed, of kruipt
met een deken op de bank.
Anna Devilee is darmpatiënt. Sinds
haar 22ste leeft ze zonder dikke darm
en heeft daarom een stoma. Via een
tasje op haar rug krijgt ze 24 uur per
dag sondevoeding. Sinds het gemis
van haar dikke darm heeft ze aan
energie flink ingeboet. Fulltime moe
der zijn, is al een hele opgave.
Als tiener besefte Anna niet dat ze
iets mankeerde. Ze wist niet beter
dan dat ze slechts een keer per week
ontlasting had. Maar op haar 20ste
'barstte de bom'. Ze kreeg aanvallen
van ondraaglijke buikpijn en be
landde regelmatig op de eerste hulp.
,,Dan moest ik weer een week in het
ziekenhuis blijven voordat de boel
weer aan de gang was.''
Het betekende een flinke versto
ring van haar overvolle leven. Ze stu
deerde fysiotherapie, liep stage en
draaide in het weekend nachtdien
sten bij de McDonald's om aan geld
maandag 6 mei 2019
GO
Kwart Nederlanders naar
huisarts om spijsvertering
Marcia Nieuwenhuis
Bilthoven/Amersfoort
miljoen mensen
naar huisarts met
maag,- darm- of
leverproblemen
Anna Devilee is
darmpatiënt. Sinds
haar 22ste leeft ze
zonder dikke darm.
FOTO FRANK DE ROO
'Nog steeds
een taboe op
plas en poep'
-Anna Devilee, darmpatiënt
Als Anna Devilee (32) vertelt dat
ze leeft met sondevoeding en een
stoma, stuit ze vaak op onbegrip.
„Mensen kijken eerst naar mijn
buik. Waar zit die stoma dan?''
Koen Voskuil
Hendrik-Ido-Ambacht
