et op ichters-
syndroom
ECONOMIE 13
Vergrijzende bevolking en lage groei
AAN HET WERK
1^
pik
maandag 6 mei 2019
Voel jij je wel eens een oplichter? Nee, ik
bedoel niet dat je het Paleis op de Dam
hebt 'verkocht' aan een goedgelovige
toerist. Ik bedoel het volgende: heb jij wel eens
het gevoel dat iedereen om je heen competent
is, maar dat je zelf maar doet alsof?
zelfs een naam voor, het Imposter Syndrome,
oftewel het Oplichterssyndroom. Hiermee
wordt bedoeld: het gevoel dat je collega's alle
maal heel goed weten waar ze mee bezig zijn,
dat ze amper of nooit fouten maken en dat ze
op hun plek zitten vanwege hun vaardighe
den. Jijzelf daarentegen bent door een of an
dere opmerkelijke speling van het lot op je
plek terecht gekomen, waar je geregeld maar
wat aanklooit. Bij dit gevoel hoort ook de
angst dat je vroeger of later door de mand kunt
vallen - ieder moment kan iemand aan je deur
kloppen met de boodschap dat het spelletje
nu echt afgelopen is.
Het oplichterssyndroom komt vaker voor dat
je misschien zou denken. Dokters hebben er
last van, evenals piloten, ceo's, politici en tele
visiepresentatoren. Ook
columnisten: ik voelde
me een oplichter toen ik
lesgaf aan de universi
teit, toen ik mijn eerste
boek schreef, en nog
steeds wanneer ik word
uitgenodigd om een
praatje te houden.
Vanandere
mensen zien
we de
buitenkant,
een imago
van succes
en van zelf
vertrouwen
Het oplichterssyndroom
berust echter op een
denkfout. Van de andere
mensen om ons heen
zien we namelijk alleen
de buitenkant, een imago
van succes en zelfver
trouwen. Maar over onszelf hebben we nog
een andere bron van informatie: de binnen
kant van ons eigen hoofd. En in ons eigen
hoofd zijn we vaak een stuk minder positief:
we twijfelen, we zijn kritisch en zijn onzeker.
Hoe zelfverzekerd we naar buiten toe ook mo
gen lijken, we doen het voor onszelf nooit goed
genoeg. Logisch dus dat we anderen als com
petent zien, en onszelf als oplichter.
Maar nu komt het: je kunt er gerust van uit
gaan dat anderen hier net zozeer last van heb
ben als jij. Hoe zeker anderen ook overkomen,
zij hebben evenzeer te maken met een inner
lijke criticus voor wie ze het nooit goed ge
noeg doen. En dat is maar goed ook. Compe
tentie betekent immers niet dat je nooit fou
ten maakt, maar dat je van je fouten kunt le
ren.
Dus, de volgende keer dat jij je een oplichter
voelt, bedenk dan: dit is waarschijnlijk een
stuk minder het geval dan je denkt. En zelfs al
is het wel zo, dan geldt dat waarschijnlijk ook
voor je collega's.
Buffett gaat
top bedrijf
verjongen
Felle strijd
om beurs
van Oslo
-
V"
Een oppervlakkige blik op de Ja
panse economie stemt niet vrolijk.
Al bijna dertig jaar groeit de econo
mie van het land nauwelijks en de
staatsschuld is astronomisch.
Het kan verkeren. In de jaren 80
van de vorige eeuw werd Japan nog
gezien als een serieuze bedreiging
voor Europa en de VS. Japanse
auto's en elektronica veroverden de
wereld. Het was een kwestie van
tijd of Japan zou de wereldecono
mie domineren.
In 1990 was de dreiging over. Be
gin dat jaar knapte de Japanse vast
goedbubbel, banken verloren mil
jarden op hun leningen. In de na
sleep van de crisis verloor de beurs
meer dan de helft van zijn waarde.
Dat zorgde weer voor een forse da
ling van de vermogens van huis
houdens en andere beleggers.
Van die klap is Japan eigenlijk
nog steeds aan het herstellen. Sinds
die tijd is de economische groei
laag, evenals de inflatie. Daarnaast
is vergrijzing een groot probleem in
Japan. De bevolking krimpt er al ja
ren, evenals de beroepsbevolking.
Daar gaat de vergelijking met Eu-
ropa op. Ook hier is de economi
sche groei al jaren laag, evenals de
inflatie. En Europa krijgt ook een
probleem met de vergrijzing, waar
door de beroepsbevolking zal krim
pen. Staat Europa eenzelfde scena
rio met lage groei te wachten?
Misschien wel, maar de vraag is
of dat erg is. Want wie beter kijkt
ziet dat Japan het eigenlijk nog he
lemaal niet zo slecht doet. Sterker
de economie draait op volle toeren.
,,Je ziet dat de economie al twee jaar
harder groeit dan de structurele
groei. De werkloosheid staat op 2,5
procent dat is historisch laag'', zegt
Björn Giesbergen, econoom en Ja
pan-expert bij de Rabobank.
Een economische groei van 1 tot 2
procent klinkt niet indrukwek
kend. Maar als de bevolking krimpt
neemt de welvaart per inwoner
sneller toe. Zelfs zonder groei stijgt
de welvaart per inwoner. Een lage
groei hoeft dus niet problematisch
te zijn bij een krimpende bevol
king. Dat is alvast een geruststelling
voor Europa.
Als je kijkt naar de manier
waarop de groei tot stand komt lij
ken Europa en Japan ook op elkaar.
De Bank of Japan (BoJ), de centrale
bank, is al in de jaren 90 begonnen
de rente naar nul te verlagen. Daar
naast pompt de bank enorme hoe
veelheden geld in de economie. De
BoJ koopt zelfs aandelen op de
markt. De centrale bank is een van
de grootste aandeelhouders van Ja
panse bedrijven.
Ook de overheid blaast flink in de
bus. De regering geeft jaarlijks veel
meer geld uit dan er binnenkomt.
De overheidsschuld in Japan ligt al
op zo'n 250 procent van het BNP.
Maar waar Italië - dat ook een forse
staatsschuld heeft - extra rente
moet betalen door de omvang van
de schuld, heeft Japan dat probleem
niet. ,,Japan heeft een relatief hoge
kredietwaardigheid", zegt Giesber-
gen. ,,De yen is een veilige haven,
dus daar is veel vraag naar bij beleg
gers. Bovendien heeft Japan nog
steeds meer bezittingen dan schul
den.''
Een andere manier om de groei
aan te jagen, is te zorgen voor meer
arbeidskrachten. In Japan lukt dat
nog niet goed. ,,Ze willen dat meer
vrouwen en arbeidsmigranten gaan
werken, maar dat gebeurt maar heel
beperkt'', zegt Giesbergen. Als Eu
ropa erin zou slagen om deze slag
wel te maken, ziet de toekomst er
opeens een stuk rooskleuriger uit.
GO
Zo ja, dan ben je zeker niet de enige. Er is
Thijs Launspach is psycholoog en stress
expert. Hij schreef hierover het boek Fokking
Druk (2018).
OMAHA
Miljardair War
ren Buffett (88)
heeft gehint wie
hem en zijn 95-
jarige partner
Charlie Munger
kunnen gaan
opvolgen. Tij
dens een verga
dering in
Omaha zei de
topman Berks
hire Hathaway
dat Gregory
Able (57) en Ajit
Jain (67) aan
spreekpunten
worden voor
aandeelhou
ders.
si- MS
OSLO
De twee groot
ste aandeelhou
ders van Oslo
B0rs proberen
het bod van Eu-
ronext op de
Noorse aande-
lenbeurs te
blokkeren. Ze
eisen dat twee
derde van de
bedrijven voor
overname is. De
andere overna
mekandidaat is
het Ameri
kaanse Nasdaq,
dat door een
minderheid
wordt gesteund.
a>
E
o
Oudere Japanners doen een oefening tijdens de 'Respect voor de Ouderen-dag' (Keiro-no-hi), een
jaarlijks terugkerende dag op de derde maandag van september. foto epa
Gaat Europa
Japan achterna?
Japan wordt vaak als schrik
beeld voor Europa gezien. De
economie groeit nauwelijks, de
inflatie is laag en de bevolking
vergrijst in hoog tempo. Kortom,
dat moet een keer fout gaan. Of
zien we iets over het hoofd?
Peet Vogels
Utrecht/Tokio
De overheidsschuld in Japan
ligt op zo'n 250 procent van het
BNP. In Nederland is de schuld
lager dan 60 procent.
Psycholoog Thijs
Launspach bindt
de strijd aan met
beroepsziekte nr.
1: burn-out. Elke
maandag geeft hij
zijn kijk op stress
op het werk.
Vandaag: mijd de
onzinnige details.
