'Lekker Trappen en Heerlijk
Happen' blijft een populair uitje
7
GROENTE DUURZAME KWEEK
Grond, kassen,
bestrijdings
middelen en liters
water. Volgens de
Willie Wortel van het
bedrijf Own Greens is
dat voor lang niet alle
groentes meer nodig.
Met roze ledlicht en
toverdoosjes kom je
een heel eind.
Niet dat Frans (88) en
Adrie (87) Pruijssers
met hun ogen staan te
knipperen omdat de
basilicum en sla in de
brasserie van de Duinen van
Haamstede onder roze ledlicht
groot groeien. Maar ze vinden het
wel heel leuk om van John Bijl, de
Willie Wortel van Own Greens, te
horen hoe dat nu eigenlijk kan. Bijl
deed zijn verhaal gisteren in de
Duinen uit de doeken. Kinderen
deelden na afloop ter plekke opge
kweekte groentes aan bewoners
uit.
Met zijn 'toverdoosjes', zaadjes
en plugjes veroverde hij dertig jaar
geleden al, samen met Kees Ze
venbergen, de markt met varens.
Met hun ooit in Renesse begonnen
en nu in Burgh-Haamstede geves
tigde bedrijf Vitro Plus verkopen
ze anno 2019 tweehonderd ver
schillende soorten varens in zestig
landen. ,,Per jaar verkopen we 32
miljoen varens vanuit Burgh-
Haamstede." Ook die groeien,
maar dan in een groot bedrijfs
pand, onder ledlicht op.
Tien jaar geleden stortte Bijl
zich op voedsel. Op zoek naar ma
nieren om voedselproductie te
verbeteren. Over 30 jaar is het aan
tal mensen op aarde verdubbeld, is
de verwachting. Water wordt
steeds schaarser en het heen en
weer gezeul van voedsel is alles
behalve duurzaam. ,,We kunnen
niet op deze manier doorgaan. Er
zijn andere ideeën nodig om er
voor te zorgen dat iedereen kan
eten. Ook toekomstige generaties",
licht Bijl zijn bevlogenheid van de
afgelopen jaren toe.
Voedselfabrieken
Own Greens is niet de enige die
zoekt naar nieuwe manieren. In
andere landen zijn zelfs al voedsel
fabrieken gebouwd. Bijzonder aan
de aanpak van het bedrijf uit
Burgh-Haamstede is het gebruik
van roze ledlicht en de kleinscha
ligheid waarmee onder meer blad-
De meeste planten
groeien goed op
alleen maar
rood en blauw
groentes, kruiden en zelfs aard
beien zijn op te kweken. Het ogen
schijnlijk simpele rek, voorzien
van één of meer planken, kan zo'n
beetje in elke ruimte worden weg
gezet. Van de keuken thuis tot in
een restaurant of van de kantine
van school of bedrijf tot aan de
brasserie van Allévo-appartemen-
tengebouw Duinen van Haam
stede. ,,Het idee van Own Greens
is dat we mensen weer zelf aan het
kweken willen krijgen. Het voed
sel bij de mensen willen brengen."
Zonder gebruik van bestrij
dingsmiddelen en met maar één
liter water in plaats van de 20 die
er normaal voor diezelfde groentes
nodig is. Door folie wordt verdam
ping geremd. Het gebruik van roze
ledlicht zorgde voor een door
braak, zegt Bijl. ,,De meeste plan
ten groeien goed op alleen maar
rood en blauw." Daarmee wordt
dus ook licht (,,In Japan gebruiken
ze nog heel ouderwets tl-licht")
heel efficiënt ingezet. Geweldig,
vindt Adrie Pruijssers - die haar
woning met tuin in Ridderkerk
een maand of acht geleden ver
ruilde voor de Duinen. Met verba
zing kijkt ze naar de wereld om
haar heen, waar ze ziet hoe grond
niet alleen meer voor voedselpro
ductie maar ook voor andere func
ties als natuur en wonen in beslag
wordt genomen. ,,Het wordt alle
maal steeds voller. Maar mensen
zijn enorm inventief. Ik vind het
prachtig om te zien dat dit kan. Ik
ben weer een stuk wijzer gewor
den."
Meer info: owngreens.com
GOES
Den Hertog
Lange Vorststraat 27 - www.denhertogservies.nl
Het is ooit uit noodzaak ontstaan.
Maar inmiddels is 'Lekker Trappen
en Heerlijk Happen' een populair
uitje. Zaterdag 8 juni wordt voor
de vierde keer een route langs
dorpshuizen op Schouwen-Dui-
veland uitgezet. Al fietsend trek
ken deelnemers van gang naar
gang.
Zestig kilometer te gaan en on
derweg zeven dorpshuizen waar
wordt aangeschoven. Voor koffie
met wat lekkers, een energiebom
metje en een blokertje (borrel).
Lunch, voorgerecht, een verfris-
sinkje en diner: in elk dorpshuis
wordt iets anders voorgescho-
teld.Bedacht in de tijd dat het
voortbestaan van de dorpshuizen
aan een zijden draadje hing. ,,We
wilden de dorpshuizen in die tijd
op de kaart zetten. Nu zitten we in
rustiger vaarwater, maar dit is te
leuk om mee te stoppen", zeggen
Marlène van der Wekken van
dorpshuis de Maire in Zonnemaire
en Loes Dekker van dorpshuis de
Gouwe in Noordgouwe. ,,En het is
nog altijd een goede promotie.
Want elk dorpshuis heeft z'n eigen
ding."
Beide beheerders merken dat
het gebruik van de dorpshuizen
sinds die onzekere tijd goed is aan
getrokken. ,,Ik heb het idee dat de
saamhorigheid op dorpen groter
wordt. Mensen realiseren zich dat
je het ook een beetje met je eigen
eiland moet doen", merkt Dekker.
Van der Wekken: ,,Ze geven ook
aan elkaar door: daar is het goed.
We zijn geen horecabedrijf na
tuurlijk. Maar het moet allemaal
wel kloppen."
Inschrijven
Elk jaar wordt langs andere dorps
huizen gefietst. Van de maximaal
80 deelnemers is er een deel dat elk
jaar weer inschrijft. ,,Echte die
hards. Die vragen al in januari
wanneer dit weer komt."
Info en inschrijving via: dorps-
huiszon@zeelandnet.nl
ZORGELOOS KOOKPLEZIER MET VAN
DemeyereAlu Pro hoge koekenpan - I
vrijdag 3 mei 2019
SD
Basilicum van onder de roze lamp
Esme Soesman
Burgh-Haamstede
- John Bijl, Own Greens
Esme Soesman
Zonnemaire
Nienke (5) en Femke (8) van Roosmalen geven de door hen opgekweekte basilicum aan Adrie en Frans Pruijssers. foto dirkjan gjeltema
0 24 Cm GLASDEKSEL VOOR €1