II
II
9
maandag 29 april 2019
Ik weet niet of mijn vader diep heeft
nagedacht over de gevolgen van zijn
keuze. Die waren ook niet te overzien
Beiramvand heeft geen spijt. ,,Nooit
gehad.''
Op het zwaarste moment, in een
cel zo donker dat ze dacht dat de we
reld haar voorgoed vergeten was,
waar bewakers haar net zo lang sloe
gen tot ze zou bekennen, haar ver-
zetsvrienden zou verraden, kwam er
een kracht in haar los die haar nooit
meer verliet. ,,Ik dacht: blijf je verzet
ten, ga niet samenwerken, ga gewoon
door.''
Het zorgde ervoor dat de folterin
gen gingen wennen. Dat ze, hoe gek
dat ook klinkt, minder pijn gingen
doen. En dat de mannen die haar
sloegen voor haar gevoel niet meer de
baas waren, maar zielige kleine heer
schappen, die zichzelf met elke klap
meer vernederden.
Eenmaal terug in het daglicht kon
ze zichzelf recht in de spiegel aankij
ken. Ze had niemand verraden, was
niet gebogen voor een gedachtegoed
dat niet het hare was. ,,Daarom heb ik
er ook geen trauma aan overgehou
den. Ik heb me nooit slachtoffer ge
voeld.''
Verdoofd
Blijkbaar is er dus een belangrijk ver
schil tussen kiezen voor verzet en het
ongevraagd moeten ondergaan van
de consequenties ervan. Ook Blom
weigert zich een slachtoffer te voe
len. Maar zij liep wel tientallen jaren
als verdoofd door naoorlogs Neder
land, waar de Johannes Poststraten,
-pleinen en -plantsoenen als pad
denstoelen uit de grond schoten. De
onverschrokken daden van haar va
der, die postuum wordt gerekend tot
de allergrootste verzetshelden van de
Tweede Wereldoorlog, ze werd er
constant aan herinnerd. Blom liet de
lof op zich neerdalen, maar binnen
komen deed het nooit. Met behulp
van een therapeut ontdekte ze begin
jaren 90 de oorzaak. ,,Hij consta
teerde al heel snel: je hebt een oor
logstrauma. Pas toen drong het tot
me door hoe volledig ik altijd had
ontkend wat er allemaal was ge
beurd. Hoe hoog de prijs is geweest
van de keuzes van mijn vader.''
Blom omschrijft haar pa als een
rechtlijnige calvinist, die voor zich
zelf domweg geen andere optie zag
dan in verzet komen tegen het nazi
regime. Of hij de gevolgen overzag,
voor zichzelf, voor zijn vrouw en zijn
acht kinderen? ,,Ik weet niet of daar
zo diep over is nagedacht. Het was
meer van: dit accepteer ik niet. En de
consequenties waren ook helemaal
niet te overzien.''
Beiramvand knikt, ze herkent het
verzetsgen van Post maar al te goed.
,,Ik ging als tiener de straat op om
posters op te hangen tegen het
regime. En ik wist: als ze me nu pak
ken, kan dat in het ergste geval mijn
dood betekenen. Toch heb ik nooit
getwijfeld.''
Maar toch, het wringt ook ergens.
Een man als Johannes Post, vader van
jonge kinderen, die dag in, dag uit
speelde met zijn leven. Uiteindelijk
liep hij tegen de lamp, toen een plan
om collega-verzetsstrijders te bevrij
den uit het huis van bewaring aan de
Amsterdamse Weteringschans werd
verraden. Bijna 75 jaar na dato durft
zijn dochter vragen te stellen, kriti
sche vragen. ,,Mijn vader heeft die
overval doorgezet. Maar was hij nog
in staat om de juiste beslissing te ne
men, gezien alle spanningen waaraan
hij blootstond? Ze gingen van de
ene overval naar de andere, een vast
woonadres hadden ze niet meer.
En ze gebruikten middelen, die hen
's nachts overeind hielden. Ze namen
pervetine (nu bekend als crystal
meth, red.).''
Ik heb respect voor
de keuze en moed
van mijn vader.
Maar trots? Nee, nee
Begrijp haar goed, Blom zal verzet al
tijd steunen. ,,100 procent.'' Maar de
stelling onderschrijven dat het de
prijs waard is geweest, is wat anders.
,,Dat vind ik een moeilijke.'' Trots
kan ze daarom niet voelen, nog altijd
niet. ,,Ik heb respect voor de keuze
die hij heeft gemaakt en voor de
moed die hij had. Maar trots? Nee,
nee.''
Liefdevol
Misschien gek, maar die trots voelt ze
wel als ze naar de verhalen van
Beiramvand luistert. ,,Ik vind het
heel bijzonder wat ze heeft gedaan'',
zegt Blom, terwijl ze haar Iraanse
buurvrouw liefdevol bij de bovenarm
pakt. ,,Dat ze ervoor heeft gekozen
om geen slachtoffer te zijn, vind ik
groots.''
Tranen wellen op, in vier ooghoe
ken tegelijk.
Als meisje kon Trijneke Post het op
een gegeven moment dus niet meer,
huilen. Tot daar dat ene familielid
was. ,,Och kind toch'', zei de vrouw,
toen Trijneke haar vertelde wat er
met haar vader was gebeurd. ,,Ik
schiet nog altijd vol als ik eraan te
rugdenk'', zegt ze snikkend, terwijl
ze probeert de woorden te vinden
voor het waarom. ,,Zij keek naar mj
Ik voelde erkenning, als kind.''
(58). Samen hebben de twee vrou
wen even eerder namens Vluchtelin
genwerk een gastles gegeven aan een
2vwo-klas rond het thema verzet, en
de prijs die je daarvoor betaalt.
Ook Beiramvand is ervaringsdes
kundige. Acht jaar zat ze in de be
ruchte Evin-gevangenis in Teheran,
vanwege haar verzet tegen de Iraanse
machthebbers, eerst de sjah en
daarna de streng islamitische
ayatollah Khomeini.
Hoger doel
Hoewel ze begrijpend en meelevend
knikt als Blom haar verhaal vertelt, is
haar perspectief anders. Blom wor
stelt al heel haar leven met de gevol
gen van de keus van een ander,
Beiramvand nam zélf de beslissing
om haar leven in de waagschaal te
stellen voor een hoger doel.
De Iraanse overleefde het, maar be-
taalde een hoge prijs voor haar verzet:
vernedering en marteling in de cel,
de vlucht naar Nederland in 1994,
weg van haar familie. Die familie zag
ze daarna nog maar een enkele keer.
Dierbare vrienden en twee familiele
den werden geëxecuteerd, zij betaal
den de prijs voor hun principes. Maar
GO
De prijs van verzet
-Trijneke Blom-Post, dochter van verzetsheld Johannes Post
-Trijneke Blom-Post
Trijneke Post is vanavond te zien in de
VPRO-documentaire De erfenis van
een verzetsheld. NPO2, 20.25 uur.
Trijneke Blom-Post:
,,Met mijn gevoelens
werd geen rekening
gehouden. Mijn ou
ders waren met an
dere dingen bezig.''
FOTO MARLIES WESSELS
Verzetsstrijder Johannes Post
en zijn vrouw in de oorlogsjaren.
