Sri Lanka nog
lang niet veilig
na aanslagen
NIEUWS 19
Reisadvies aangepast
Er zijn zo veel
losse ledematen
dat we geen exact
dodental hebben
De meeste mensen
hebben na een dag
al geen last meer
van een gênant
moment. Tenzij je een
slechte slaper bent,
stelt Eus van Someren
van het Nederlands
Herseninstituut.
Eus van Someren: ,,De meest
schaamtevolle... Poeh. Ik zag laatst
een bekende op een congres en
flapte eruit 'Heee Manuel'. Direct
daarna besefte ik dat hij een an
der was. Ik kon wel door de grond
zakken."
Na een lach: „Wanneer je mensen
deze vraag stelt, zullen zij - net
als ik - hun minst schaamtevolle
herinnering vertellen. Echt gê
nante herinneringen deel je niet
zo gemakkelijk. Dat was gelijk
ook de grote uitdaging van ons
onderzoek. We hebben de deel
nemers (27 slechte slapers, 30
goede slapers, red.) gevraagd om
tijdens een hersenscan in een
MRI enkel te denken aan het mo
ment waar zij zich het aller
meeste voor schamen. We vroe
gen hen deze herinnering te om
schrijven in drie vrij algemene
woorden waar ze een paar weken
later mee werden geconfronteerd.
Het aardige was: bij goede slapers
lichtte het emotionele circuit in
het brein niet meer op. Dat is een
gebied dat normaal gesproken
oplicht als je ergens van schrikt,
angstig bent of je je ergens vrese
lijk voor schaamt. Bij deze men-
Slapeloosheid is
een stoornis in het
verwerken en
opruimen van
spanning
sen lichtte wel een plekje voorin
de hersenen op. De herinnering
dus letterlijk een plekje gekre
gen.''
,,Bij deze deelnemers had het
schaamtevolle moment soms
dertig jaar geleden plaatsgevon
den, maar het brein registreerde
dit alsof het nét gebeurd was. Of
wel: slechte slapers kunnen emo
ties niet goed van zich afschud
den, waardoor het verleden hen
blijft achtervolgen.''
Wat schieten we met dit
onderzoek op?
,,Best veel. We zijn al heel lang op
zoek naar de reden voor slape
loosheid. We hebben dat altijd
gezocht in delen in het brein die
de slaap regelen, zoals de biologi
sche klok. Maar daar vonden we
niets. Deze studieresultaten sug
gereren dat slapeloosheid een
stoornis is in het verwerken en
opruimen van spanning. We wis
ten al dat slechte slapers een gro
ter risico lopen om een depressie
of angststoornis te ontwikkelen,
maar we begrijpen nu beter hoe
dat werkt. Stel je eens voor dat je
alle spanning van een dag - van
de caissière die lullig tegen je
deed tot aan de hondendrol die je
niet kon vermijden - met je mee-
draagt. Niet alleen vandaag, maar
ook de volgende dag, week en het
jaar daarop. Dan word je een vat
vol spanning en somberte.''
,,Er is een groot verschil tussen
iemand die te weinig tijd voor
slaap neemt - minder dan zes a
zeven uur per nacht - of iemand
die 's nachts telkens wakker
wordt. Die laatste groep slechte
slapers heeft vaak wel wat uren
slaap gehad, maar dat ervaren ze
niet zo. Ze worden beroerd wak
ker, alsof ze geen oog hebben
dicht gedaan.''
Hoe nu verder?
,,Via slaapregister.nl/stemming
zoeken we vrijwilligers met wie
we een vervolgstudie willen op
zetten. De vraag is: hoe kunnen
we de overgang van slapeloosheid
naar een depressie voorkomen?''
Bent u eigenlijk een goede
slaper?
,,Dat wisselt. Ik kan periodes heb
ben dat ik heel belabberd slaap.
Misschien is dat maar goed. Ik
weet waar de deelnemers van
mijn onderzoek het over hebben.
Zij hoeven mij niet uit te leggen
dat slecht slapen heel vervelend
kan zijn.''
Het ministerie adviseert alleen nog
naar Sri Lanka te reizen als het
noodzakelijk is. Er zijn signalen dat
voortvluchtige terroristen nieuwe
aanslagen willen plegen in het land.
De veiligheidssituatie is momen
teel 'onvoorspelbaar en onzeker', al
dus het advies.
Volgens het Calamiteitenfonds
zijn er nu tussen de 300 en 400
mensen in Sri Lanka die hebben ge
boekt bij een reisbureau. De ko
mende dagen worden zij op lijn
diensten naar Nederland gezet.
Slachtoffers
Bij aanslagen in luxe hotels en ker
ken vielen afgelopen zondag zo'n
260 doden, waaronder drie Neder
landers. Het dodental is gisteren
naar beneden bijgesteld door een
hoge functionaris in Sri Lanka. ,,Het
kunnen er 250 of 260 zijn. Ik kan het
niet precies zeggen. Er zijn zo veel
lichaamsdelen en het is moeilijk
om een exact cijfer te geven," aldus
Anil Jasinghe, de directeur-gene
raal van de gezondheidsdiensten.
In ziekenhuizen liggen nog hon
derden gewonden.
De onrust op het eiland is groot.
Veel Sri Lankanen zijn boos op de
regering, die mogelijk wist van de
aanslagen, maar door een intern
conflict niet adequaat reageerde.
Uit angst voor meer aanslagen blij
ven alle rooms-katholieke kerken
voorlopig gesloten, verklaarde een
priester. Tegelijkertijd uit de volks
woede zich op de moslimgemeen
schap. Boze menigten trekken door
de straten van Negombo. Sommige
moslims zouden in hun woningen
zijn afgetuigd.
Uit angst sloegen honderden
mensen op de vlucht. ,,Vanwege de
bomexplosies die hier plaatsvon
den, hebben de lokale Sri Lankanen
onze huizen aangevallen", zegt Ad-
nan Ali, die op het punt stond om
in een bus te stappen om te vluch
ten. ,,Op dit moment weten we nog
niet waar we heen zullen gaan." Fa-
rah Jameel, die bij een moskee
stond te wachten op een bus, ver
telt dat ze van haar huisbaas moest
vertrekken. ,,Ze zei dat ik weg
moest en overal heen mocht, zo
lang ik hier maar niet woonde."
Kruidentycoon
Het onderzoek naar de aanslagen is
nog volop bezig, de Sri Lankanen
krijgen daarbij hulp van onder an
dere de FBI en de Britse politie.
CNN meldt dat er meer dan zeven
tig verdachten zijn gearresteerd.
Kruidentycoon Mohamed Yusuf
Ibrahim is één van de verdachten.
De miljonair zou zijn zoons hebben
geholpen bij het voorbereiden van
de aanslagen. Ook de rest van de fa
milie Ibrahim zit in de cel. Moha-
med Ibrahim verdient zijn geld met
de handel in peper, nootmuskaat,
kruidnagel en vanille. De miljonair
was een graag geziene persoon in
de zakelijke en politieke kringen
van Colombo.
De autoriteiten houden rekening
met nieuwe aanslagen. Premier Ra-
nil Wickremasinghe bevestigt dat
een aanslag op een vierde hotel
mislukte en stelt dat er nog meer
terroristen op vrije voeten zijn.
Precies daarom heeft het Calami
teitenfonds in overleg met reisorga
nisaties besloten om Nederlandse
toeristen terug te halen. Het fonds
betaalt alle kosten. ,,We geven ie
dereen de gelegenheid om op een
rustige manier in de komende da
gen terug te vliegen", aldus direc
teur Erik Jan Reuver.
vrijdag 26 april 2019
GO
Slapelozen beleven
gênante herinnering
als dag van gisteren
Hanneke van Houwelingen
Amsterdam
Laten we bij uzelf beginnen.
Wat is uw meest schaamtevolle
herinnering?
Dat is wel een heel milde
biecht
-Eus van Someren,
onderzoeker
Slapeloosheid kent vele risico's. foto's brigitte belanger/gpd
En bij de slechte slapers?
Wanneer ben je eigenlijk een
slechte slaper?
Honderden Nederlandse toeris
ten die in Sri Lanka vakantie vie
ren, worden vanaf vandaag
teruggehaald. Het Calamiteiten
fonds heeft daartoe besloten
nadat het ministerie van Buiten
landse Zaken het reisadvies gis
teren aanscherpte.
Max van der Heijden
Colombo
-Anil Jasinghe,
directeur-generaal
M Tijdens een
inval van de
Sri Lankaanse
veiligheids
diensten blies
afgelopen
zondag een
vrouw zichzelf
en haar twee
kinderen op in
een villa van
de gisteren
opgepakte
kruidentycoon
Mohamed
Ibrahim. foto epa
