Christelijk feest wordt verkwanseld aan de commercie, zegt
18
Langzaam maar zeker gaat Pasen
Kerstmis achterna en verdwijnt de
religieuze betekenis, stelt cultuur
theoloog Frank Bosman. ,,We willen
niet van de feestdagen af en daar
springt de commercie handig op in.''
Er is een steeds
kleinere groep
die de religie aan
het feest koppelt
Kerstmis en Pasen?
Over een jaartje of
tien hebben we het
over winterfeest en
lentefeest. Waarom?
,,Omdat we gedwee achter een
culturele avantgarde uit de grach
tengordel aanlopen'', stelt Frank
Bosman, een cultuurtheoloog die
wel van een beetje reuring houdt.
Hoe dat komt, legt hij zo meteen
verder uit.
Eerst twee weetjes.
In 2017 stond in de top 5 van de
meest gegoogelde vragen in Ne
derland Wat is Pasen?' op plek
drie. (Wat er op 1 stond, staat in de
laatste alinea van dit verhaal.)
In 2018 meldde de supermarkt
branche 816 miljoen euro om te
zullen zetten met Pasen. Een stij
ging van 3 procent ten opzichte
van een jaar eerder. Terwijl er in
2017 eerder ook al een stijging was
ten opzichte van het jaar daarvoor.
Bovenaan het lijstje met meest
verkochte producten: het luxe
paasbrood.
Oftewel: dit weekend is hét be
langrijkste christelijke feest van
het jaar: de wederopstanding van
Jezus Christus, grondlegger van
het geloof. Maar dat weten we pas
als we het hebben gegoogeld.
Wat we wel weten: dat het
weerbericht voor dit weekend he
lemaal toppie is. Dat in de Aller
hande een recept staat hoe je paas
haasjes snijdt uit gekookte eieren.
Dat Eerste Paasdag op de Efteling-
kalender als 'druk' staat omschre
ven. En dat de Paus 'bedankt voor
de bloemen' roept vanaf het bal
kon op het Sint Pietersplein.
Oh Pasen, wat is er met je ge
beurd?
Het gaat kerst achterna, stelt
Bosman. ,,Het religieuze aspect
verwatert, een gevolg van de ont
kerkelijking. Dat de nadruk deze
dagen steeds meer op het gezin en
de familie komt te liggen, is
gaande sinds de jaren 90. Want we
gaan dan wel niet meer naar de
kerk met Pasen, we willen ook niet
van die twee feestdagen af.
Daarom zijn we een alternatieve
invulling gaan zoeken en daar is de
commercie handig op ingespron
gen. We vinden het blijkbaar niet
meer gezellig om naar de kerk te
gaan dit weekend, dus gaan we op
pelgrimage naar de meubelboule
vard. De vraag is natuurlijk of dat
gezelliger is. Ik zou zeggen: God
hebbe hun ziel.''
Rooms-katholiek Bosman (40)
is cultuurtheoloog, onderzoeker
aan de Universiteit van Tilburg en
commentator van religieuze ont
wikkelingen. Hij poneert graag
stellingen die tot discussie leiden.
,,We hebben de religieuze inhoud
van het feest zien verdwijnen en
de gezinsdimensie zien toenemen.
Langzaam verdwijnt de christe
lijke normaliteit van het feest. Dat
gebeurt onder een culturele avant-
garde uit de Amsterdamse grach
tengordel, de mensen die bij Pauw
en Jinek aan tafel schuiven. Zij
zien zichzelf als heel verlichte ty
pes, en zij vinden het niet oké
meer om een feest aan een religie
te koppelen. En dat sijpelt dan
langzaam door naar de rest van de
samenleving. Dan zie je dat super
markten en warenhuizen het ook
wel eens over het feest van de
lente gaan hebben. Er is een steeds
kleinere groep die de religie nog
aan het feest koppelt. Het is zoals
de dingen gaan.''
,,Ik denk niet dat dat een revival is
van institutionele religie. Ja, het
laat zien dat het christelijk verhaal
nog steeds aantrekkelijk is. Maar ik
denk dat de meeste mensen naar
The Passion kijken als naar een
soort musical: een aangrijpend,
ZATERDAG 20 APRIL 2019 GO
Oh Pasen, wat is er met je
CYRIL ROSMAN
Geen Kerstmis en Pasen, maar
winterfeest en lentefeest?
Serieus?
We kennen de religieuze beteke
nis van Pasen niet meer, maar er
staan wel duizenden mensen
langs de weg om naar The Pas
sion van de EO en KRO/NCRV te
kijken. Op tv kijken er 3 miljoen
mensen naar. Je kunt ook zeg
gen: dat duidt op een aanstaande
revival!
Frank Bosman verwacht dat Pasen over tien jaar het lentefeest is. foto koen verheijden
