Als een bolide
EGBERT JAN
Egbert Jans moeder wordt 100 jaar. Altijd
als hij haar in bed ziet liggen, komen er
herinneringen boven aan hun oude gezin.
in een benedenwoning, met een voor-
en achtertuin. Ik kan niet meer traplo
pen en zet nog maar tien stappen achter
elkaar. Boodschappen doen lukt ook
niet meer.''
Cathi: ,,We bekijken de folders van
Aldi, Lidl en Albert Heijn. Soms sla ik
iets dat in de aanbieding is groots in.''
Jan: ,,We kijken samen naar de bonne
tjes. Tussen de 90 en 100 euro per week
geven we uit. Als we onszelf flink wil
len verwennen, halen we Indisch. Uit
eten gaan we niet meer, dat heeft ook
met ons lagere inkomen te maken.''
Cathi: ,,We dachten dat de platenvoor-
raad van de zaak onze pensioenvoorzie
ning zou zijn. Maar we hebben de
winkel met verlies moeten verkopen,
daardoor hebben we het krapper dan
verwacht.''
Jan: ,,Ik krijg maar 300 euro pensioen,
Cathi 150 euro per maand. Vanwege
mijn gezondheid moesten we na dertig
jaar stoppen met de winkel. De jaren
erna zat ik in een depressie. Als ik jazz
hoorde, zat ik te janken. We zijn afhan
kelijk van de zorg van anderen. Ik
word om de dag gewassen, vanwege
de bypasses in beide benen.''
Cathi: ,,We hebben, op eigen kosten,
een schoonmaakster.''
Jan: ,,Ze gaat als een tornado door ons
huis, voor 15 euro per uur. Onze buren
doen vaak boodschappen voor ons. We
bieden ze weleens geld aan, maar ze zijn
te trots om iets aan te nemen. Ik zou
ook geen geld willen als ik mijn buur
man hielp, dus dat snap ik. Daarom
geven we soms iets voor hun kinderen.''
Cathi: ,,We komen niet vaak meer bui
ten.''
Jan: ,,We vinden het gezellig als we
bezoek krijgen. We hebben geen kinde
ren, dan moet je het van vrienden,
kennissen en buren hebben. Daar leef
je nog voor hè, contacten met anderen.''
Cathi: ,,We zijn actiefin de wijkraad en
Jan zet zich in voor voetbalclub ADO
Den Haag.''
Jan: ,,Sport is belangrijk.''
Cathi: „Gezondheid staat bij ons op
één.''
Jan: „Gezondheid is meer met geluk
verbonden dan geld.''
Ik hou een briefje voor mijn
moeders neus: 'Vandaag word je
100!' Jopie bestudeert het. Ze
haalt haar schouders op. Nog een
keer, weer de schouders. De
derde keer doet ze haar mond
hoeken naar beneden en knikt
bewonderend, een trekje van
ironie: nou nou. Tiswat.
Altijd als ik haar in bed zie lig
gen, hulpeloos maar nog steeds
met eigengereide trots, komen
herinneringen boven.
Ze zit rechts voor me, kijkt
opzij, voorin de beige Fiat 124,
naar mijn vader Jan. Die zit aan
het stuur.
We zijn met vakantie in Tos
cane. Mijn broer Arnoud (18) zit
achterin naast me, ik (12) achter
mijn vader. Hij is een terughou
dende rijder, veel te braaf.
We zijn onderweg naar een
stadje. De weg erheen slingert
zich omhoog, dan naar beneden
het volgende dal in.
Opeens merk ik dat we iets
harder rijden dan gebruikelijk.
Mijn moeder had dat al bespeurd.
Broer heeft niets in de gaten.
„Kunnen we stoppen?'' zegt
mijn broer, camera paraat. We
zijn op de bergpas. Jan reageert
niet. Als hij in gedachten is,
dringt niets tot hem door.
Geleidelijk rijdt hij sneller.
Ik zie een rij cipressen op me af
komen, maar het stuur gaat op
tijd om. Arnoud, sarcastisch:
„Eindelijk wat mannelijkheid!''
De Fiat gaat inmiddels als een
bolide door de bochten.
,,Doe nou niet, Jan! Klootzak!''
Het huwelijk zou uiteindelijk
68 jaar duren. In de laatste maan
den voor zijn overlijden schold
ze hem vaak uit en sloeg ze hem
soms. De ontremming van
beginnende dementie. Jan,
nog vrij helder, nam haar in
bescherming: hij zweeg erover.
Ik buig me naar voren en kijk
naar Jans gezicht. Hij heeft een
verbeten trek om de mond en
glimt van het zweet. De achter
wielen slippen. We passeren
rakelings een gemotoriseerde
driewieler met een oude man
erin. Ik zie nog de merknaam
voorbij schieten: Piaggio.
Mijn broer lacht sardo
nisch.
Mijn vader mompelt
iets.
,,Wat?'' schreeuwt
mijn moeder.
De ingang
van de cam
ping, ons
doel, is in
zicht.
,,Ik moet
poepen.''
Ook meedoen? Stuur een mail
naar geldengeluk@persgroep.nl
,,Wat doe je nou, Jan?''
,,Hou op! Stop!''
Egbert Jan Riethof (65) is journalist. Hij heeft een
dochter (26) en een zoon (24). Egbert Jan woont in
z'n eentje in een huis met drie verdiepingen.
ZATERDAG 20 APRIL 2019 7
