GEZOND Zeven wetenschappelijke inzichten O 20 Vraag het onze specialisten IV Denkt u (ook) dat dikke mensen te weinig wilskracht hebben om af te vallen? Fout gedacht. Vet is 'een slim orgaan' dat zich moeilijk van zijn taak laat afhouden, zeggen obesitasdeskundigen Liesbeth van Rossum en Mariëtte Boon. Klopt het dat seks en orgasmes goed zijn voor je huid? Helpt supplement met rode rijst tegen hoog cholesterol? Hoezo controleert de doktersassistent mijn identiteit niet? Dat je obesitas oplost door gezond te eten en te be wegen is een mythe, aldus de auteurs van het boek Vet belangrijk, dat vrijdag verschijnt. Daarin leggen Boon (30) en Van Rossum (43) de complexiteit van vet en (over)gewicht uit aan de hand van de laatste wetenschappe lijke inzichten. Er zijn bijvoorbeeld al zes categorieën gevonden die de aan doening vetzucht veroorzaken - ook nog eens in combinatie met elkaar. Hoogleraar Liesbeth van Rossum: ,,De negatieve manier waarop wij naar obesitaspatiënten kijken is on terecht. Zij kunnen er niet altijd iets aan doen. Je aanleg om dik te worden, hangt voor meer dan de helft van je genen af. Samen met je hormonen bepaalt dat hoe sterk je reageert op voedselprikkels en hoe snel je verza digd raakt.'' Vet communiceert met de rest van je lichaam Je zou het niet denken, maar feit is dat vetweefsel een intelligent orgaan is dat constant met de rest van je lichaam 'praat'. Dat doet het door honderden hormonen af te geven, waaronder leptine. Dit hormoon vertelt niet alleen hoeveel vetvoor- raad er voorhanden is, maar het on derdrukt in de hersenen ook je hon ger en stimuleert - bij voldoende vetreserves - je verbranding. Hoe meer vet zich ophoopt in een vetcel, hoe meer leptine ze maakt. Wanneer er lange tijd te veel van vrijkomt, raken de aanhaakpunten (receptoren) in je hersenen er murw van. Je wilt blijven eten, terwijl dat niet nodig is. Dit komt vaak voor bij mensen met enorm overgewicht. Bij vrouwen bepaalt leptine hun vruchtbaarheid. Wanneer zij over minder dan 17 procent lichaamsvet beschikken, weten de hersenen bij gebrek aan leptine dat er niet vol doende energie is voor een zwanger schap. De eisprong en menstruatie blijven dan uit. Mannen met te wei nig van dit hormoon produceren slechter functionerend sperma. Vet heeft een geheugen Als je via voeding meer energie bin nenkrijgt dan je verbruikt, slaat het lichaam dat op in je vetcellen. Als je lange tijd weinig eet en die reserves moet aanspreken, claimt het lichaam de verloren vetvoorraad terug zodra het de kans ziet. Door dit oeroude 'overlevingsmechanisme' zitten de kilo's er snel weer aan. Na een crash- dieet met weinig calorieën maakt het afgeslankte lijf meer 'honger- hormonen' aan waardoor je minder snel verzadigd raakt en je verbran ding vertraagt. Zo ontstaat het jojo effect. Zelfs tot een jaar later blijft je hormoonhuishouding verstoord en je verbranding trager. De vetcellen blijven Wie als kind te zwaar is, raakt zijn hele leven lastiger gewicht kwijt. Dat komt door je hoeveelheid vet cellen. Tot ongeveer je 20ste kan je lichaam cellen aanmaken om vet op te slaan, maar na die leeftijd blijft het aantal vetcellen gelijk. Wie als vol wassene afvalt, raakt kilo's kwijt, maar geen vetcellen. Boon: ,,Dat is 'Als je een liposuctie laat uitvoeren, maakt je lichaam nieuwe vetcellen aan op andere plaatsen' dinsdag 16 april 2019 GO Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden, hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@persgroep.nl Coach seksualiteit Voedingsdeskundige Huisarts Carla Rutgers Klaske van Norren Rutger Verhoeff Het is aangetoond dat tijdens seks (ook soloseks) en na een orgasme stofjes aangemaakt worden die een positieve uit werking op je fysieke en men tale gezondheid hebben. Zoals oxytocine, dat sociale angst en stresshormonen vermindert. Ook endorfinen, die pijnstillend werken. En DHEA, een stofje dat kan worden omgezet in oestrogeen waarvan we weten dat het onder meer de dikte en kwaliteit van de huid verbetert en de hoeveelheid collageen verhoogt, wat huidveroudering tegengaat. Ook onderdrukt oestrogeen de activiteit van huidkliertjes die olieachtige stoffen produceren en gaat zo het ontstaan van puistjes tegen. Dat je zelfs jaren jonger zou lijken wordt beweerd in onderzoek uit 1999, maar daar is later kritiek op gekomen. Er zijn zoveel studies die aan tonen dat seks goed is voor je gezondheid, dat je het bewijs voor een jonger uitziende huid niet nodig hebt om te weten dat seks goed voor je is. -Carla Rutgers Het is mogelijk dat roderijst- supplementen uw cholesterol verlagen, de vraag is echter hoe veilig het slikken van deze preparaten is. Rode rijst is een rijst waarin een gist heeft ge groeid die een rode kleurstof maakt. Deze kleurstof, mona- coline K, heeft een cholesterol verlagende werking. Deze stof is een statine en vergelijkbaar met de stof die in pillen zit die voorgeschreven worden om cholesterol te verlagen. Stati- nes kunnen bijwerkingen geven en worden daarom voor geschreven door een arts. In roderijstvoedingssupplemen- ten zit vaak minder monacoline K dan in een medicijn dat sta- tine bevat, waardoor bijwerkin gen minder vaak zullen optre den. Het probleem zit in het woordje 'vaak'. Voedingssup plementen worden niet gecon troleerd zoals medicijnen. Het is dus niet mogelijk een gecon troleerde dosis te nemen. Het is de vraag of u niet te veel of juist te weinig van de stof bin nenkrijgt. Het is daarom ver standig dit met uw arts te over leggen. -Klaske van Norren U heeft het over de mogelijk heid tot identiteitsfraude. Ik moet bekennen dat ik daar nooit bij heb stilgestaan en ik vond het een telefoontje naar de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst meer dan waard. Er werd mij verteld dat er inderdaad een identificatie plicht geldt, al vanaf de ge boorte. Een zorgverlener moet aan de hand van een identi teitsbewijs kunnen controleren of u degene bent die bij het burgerservicenummer hoort. In de huisartsenpraktijk is dat een onbegonnen zaak, aange zien ik als huisarts mijn spaar zame tijd goed wil besteden aan de medische klacht. Daar komt bij dat niet iedere patiënt zijn of haar identiteitsbewijs bij zich heeft. Het enige moment waarop de huisarts wettelijk verplicht is uw identiteit te checken, is tijdens de inschrij ving. Wat overblijft is identifica tie aan de hand van identifice rende persoonsgegevens tij dens een spreekuurbezoek of telefonisch contact. Gelukkig komt identiteitsfraude in de huisartsenpraktijk zelden voor, met name omdat wij een hechte band hebben met onze patiënten. -Rutger Verhoeff Vet is ons vaak te slim af SAMUEL BOM - MARIËTTE BOON Mariëtte Boon (l) specialiseert zich in 'bruin vet', Liesbeth van Rossum is hoog leraar obesitas. FOTO M.R. VAN HENSBERGEN

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2019 | | pagina 20