Manipulatie
markt wordt
zelden bekend
Hmdai
Konti
€20.500
ECONOMIE 17
auto's dan op elektrische auto's
Volgens de autofabrikanten zijn er
de komende vijfjaar domweg
onvoldoende elektrische auto's
voorhanden om aan de ambities
van het kabinet (in 2030 mogen er
alleen nog elektrische auto's wor
den verkocht) te voldoen. Vooral
betaalbare kleine auto's in de
prijsklasse 10.000 tot 25.000 euro
(en dat besteden de meeste Neder
landers aan een auto) zijn er niet.
Overal in Europa wordt elek
trisch rijden gestimuleerd en dat
leidt tot een ware subsidiewed
loop: fabrikanten verschepen naar
die landen waar de prijzen door
subsidies hoog zijn. Volgens de
RAI zijn 'buitenproportionele
subsidies noodzakelijk' om het be
perkte Europese productieaanbod
naar Nederland te halen.
Rustig aan met elektrisch, is het
devies van de autofabrikanten.
Probeer het bestaande wagenpark
te verjongen door nieuwe en
schone (hybride)auto's goedkoper
te maken. In België bijvoorbeeld
stoten de auto's minder uit, door
dat het wagenpark veel jonger is.
En de RAI komt met het aloude
stokpaardje: aanschafbelasting
BPM moet omlaag om alle auto's
goedkoper te maken. Pas na 2025 is
er voldoende elektrisch aanbod
beschikbaar, denken de impor
teurs. Dan zullen ook de prijzen
fors zijn gedaald.
Ook TNO wijst op het belang
van schone brandstofauto's, want
die zullen nog decennia door
Nederland rijden. Zeker als het om
vrachtauto's en bestelwagens gaat.
Fastned, eigenaar van negentig
snellaadstations langs de snelweg,
ziet een ander probleem. Waar
gaan al die elektrische auto's
laden? In Nederland heeft 70 pro
cent van de huizen geen eigen
oprit en in de stad is dat zelfs 80
tot 90 procent. Wie dan elektrisch
wil rijden, is afhankelijk van open
bare snelladers. Fastned heeft wel
een idee: benzinestations in de
stad saneren en ombouwen tot
snellaadstations. Met een snel-
lader kun je de accu's in een
halfuurtje tot 80 procent laden.
Betere banden
De VACO, de koepel voor de ban
denbranche, ziet de eigen handel
ook als de oplossing: we moeten
op betere banden gaan rijden en
die op de juiste spanning houden.
Scheelt veel CO2-uitstoot. Vereni
ging Vloeibaar Gas adviseert mas
saal op lpg te gaan rijden. Dat kan
21 procent CO2 schelen. Hoe? Door
de motorrijtuigenbelasting voor
auto's op gas af te schaffen.
Bijna alle insprekers waarschu
wen ervoor om de rekening van
elektrisch rijden in ieder geval niet
bij de andere autobezitters te leg
gen. Autojournalist Roy Kleijwegt
verwoordt het als volgt: „Onder
schat niet hoe duur autorijden
voor veel gezinnen al is. Die heb
ben een gebruikte auto van vijf tot
acht jaar oud, die logischerwijs
minder zuinig is dan een nieuwe
auto. Maar daar hebben ze het geld
niet voor. Deze gezinnen daarvoor
straffen is onredelijk. Mensen wil
len naar familie, naar voetbal. Ont
neem ze dat niet. Autorijden nog
duurder maken doet deze mensen
veel pijn. Je kunt die mensen niet
laten betalen voor de introductie
van elektrische auto's door een
verdere verhoging van de motor
rijtuigenbelasting of brandstof
accijns.''
,,We krijgen elke dag meer dan
een handvol meldingen van ver
dachte transacties'', zegt Gerben
Everts, het bestuurslid dat belast
is met de financiële markten bij
toezichthouder AFM. De Autori
teit Financiële Markten houdt
toezicht op de handel op de
Amsterdamse beurs. Met de
komst van buitenlandse handels
platforms naar Nederland ver
tienvoudigde het aantal trans
acties waarop de AFM toezicht
moet houden.
Met enkele tientallen meldin
gen per week durft Everts wel te
spreken van 'een redelijk schone
markt'. „Maar we moeten niet
naïef zijn. Overal komt markt-
manipulatie voor, dus ook in
Nederland''. Alle verdachte trans
acties die het systeem meldt, wor
den beoordeeld. ,,Vaak is er een
goede verklaring voor afwijkende
transacties. Dan is er bijvoorbeeld
een persbericht geweest met
informatie waarop gehandeld
wordt'', zegt Steef Akerboom van
de AFM.
Daarnaast onderzoekt de AFM
meldingen van particulieren. Zo
als recent bij de handel in aan
delen Galapagos. Daarbij vreesden
beleggers het slachtoffer te zijn
geworden van koersmanipulatie.
In ieder geval één belegger diende
een klacht in bij de AFM.
Openbare melding
Met de meeste transacties blijkt
uiteindelijk dus niks mis. Als er
wel sprake is van marktmanipula-
tie of handel met voorweten
schap, kan de AFM boetes opleg
gen of de zaak overdragen aan het
Openbaar Ministerie voor vervol
ging. Uit de gegevens op de web
site van de AFM blijkt dat er maar
een paar boetes zijn opgelegd de
afgelopen jaren.
Maar onduidelijk is wat dat
kleine aantal veroordelingen wer
kelijk zegt. De AFM doet nooit
mededelingen over welke bedrij
ven of personen onderzocht wor
den. Alleen bij een boete of een
officiële waarschuwing doet de
AFM een openbare melding. In
andere gevallen weet een klager
dus niet of er sprake is geweest
van marktmanipulatie en wie
daarvoor verantwoordelijk was.
,,Het is heel onbevredigend dat
je als belegger niet weet of de AFM
onderzoek doet'', erkent Joost
Tonino, voormalig fraudeofficier
van justitie en tegenwoordig
werkzaam als advocaat. ,,De AFM
heeft vergaande opsporingsbe
voegdheden, maar is ook gebon
den aan een heel strenge geheim
houdingsplicht.''
'Doe aangifte'
Bij de Vereniging voor Effecten
bezitters (VEB), de belangenbe
hartiger van beleggers, is het pro
bleem bekend. ,,De AFM houdt
toezicht op het goed functioneren
van de markt. Dat is iets anders
Heel onbevredigend
dat je als belegger
niet weet of de AFM
onderzoek doet
dan bewijsmateriaal leveren aan
beleggers'', zegt adjunct-directeur
Paul Coenen. ,,Ze doen in principe
geen strafrechtelijk onderzoek.''
Het kan dus zijn dat de toezicht
houder een overtreding consta
teert, maar die niet ernstig genoeg
vindt voor een boete. Dan weet
een gedupeerde belegger niet dat
hij mogelijk benadeeld is en
schade kan claimen.
Tonino plaatst hier wel een
kanttekening bij. ,,De AFM moet
wel aan het belang van de beleg
gers denken. Als er echt iets aan de
hand is, zal de AFM wel handha
ven. Maar zoiets kan jaren duren.''
De advocaat heeft nog wel een
tip voor beleggers die vermoeden
gedupeerd te zijn. ,,Doe aangifte
bij de politie. Die zal een onder
zoek waarschijnlijk uitbesteden
aan de AFM. Dan krijg je wel meer
informatie over het onderzoek.''
dinsdag 16 april 2019
GO
1 In 2030 mogen er alleen
nog elektrische auto's
worden verkocht.
Op 31 maart reden er 53.592
volledig elektrische auto's rond in
Nederland, nog geen 1 procent
van het complete wagenpark.
Koersmanipulatie en handel
met voorkennis zijn de schrik
van iedere belegger. De kans
om de schade op de daders te
verhalen is nagenoeg nul.
Peet Vogels
Rotterdam
- Joost Tonino, advocaat
De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de handel
op de Amsterdamse beurs. foto anp
