Kabinet kan niet
langer dralen met
beschermen 5G
5
Politieke reacties
Gevolgen voor aanleg sneller netwerk?
U Overheden moeten bescherming
van bedrijfsgeheimen hoog op de
agenda houden
Het begon met twee hoogop
geleide Chinese ex-werknemers
van ASML in San José. Zij begon
nen in 2014 een eigen bedrijf in
China onder de naam Xtal. Wat
onze ex-werkgever doet kunnen
we zelf ook, zo moeten ze hebben
geredeneerd. Mits ze de broncodes
te pakken konden krijgen waar de
ingenieurs van ASML in San José
jarenlang aan gewerkt hebben. Het
zijn computerprogramma's die
chipmachines van ASML virtueel
naspelen. Ze maken de werking
van de peperdure machines daar
mee efficiënter en dat is veel geld
waard. De twee Chinese onderne
mers hadden contact met landge
noten die nog bij ASML in San José
werkten. In nauw contact zijn dui
zenden bestanden gestolen vanaf
de systemen van ASML. Meestal
werden ze bij ASML op enkele
harde schijven gekopieerd die ver
volgens werden gekoppeld aan het
netwerk van Xtal.
In het begin nog weinig,
maar de deskundigheid van de
dieven is groot. Hierdoor hadden
ze de juiste bestanden gestolen en
binnen een jaar, heel kort in deze
wereld, wisten ze een software
pakket samen te stellen dat het
zelfde kan als het originele van
ASML. Dat brachten ze in 2016 op
de markt tegen een veel lagere
prijs dan ASML vraagt voor haar
pakket. Dat heeft in ieder geval
Samsung als klant over de streep
getrokken.
Het was schrikken toen de
verkoopafdeling van ASML
in 2016 een nieuwe concurrent
ontwaarde. Dat terwijl de verko
pen van de zogeheten holistische
lithografie, software die de chip
productie ondersteunen, zo goed
verrijken, waarvan de meeste toe
vallig Chinezen zijn, zo meldt het
bedrijf. Topman Peter Wennink:
„We zijn bestolen door een hand
vol van onze eigen medewerkers
die in Silicon Valley de wet over
traden om zichzelf te verrijken.
Daar hebben we een rechtszaak
over aangespannen en deze ook
gewonnen." Volgens de verklaring
is Xtal niet alleen door Chinese,
maar ook door Zuid-Koreaanse fi
nanciers mogelijk gemaakt. Vol
gens Wennink hoeft het incident
leveringen van ASML aan Chinese
bedrijven niet in de weg te staan.
„We beschermen ons intellectueel
eigendom zorgvuldig en denken
dat we al onze klanten, inclusief
de Chinese, prima kunnen bedie
nen." ASML is als de dood dat de
relatie met het enorme land wordt
verstoord. De chipmachinefabri
kant verkoopt er voor miljarden
aan chipmachines en bijproduc
ten. In 2018 was 19 procent van de
omzet van machines afkomstig uit
dat land, een jaar eerder was dat
nog 11 procent.
Het meest spraakmakende geval
van bedrijfsspionage in Nederland
is de diefstal van nucleaire gege
vens bij Urenco in Almelo. Daar
werkte van 1972 tot 1976 de Paki
staanse natuurkundige Abdul Qa-
deer Khan. Hij verdween van de
ene dag op de andere met in zijn
bagage blauwdrukken van de ul
tra-centrifuge die nodig is om ura
nium zo te verrijken dat die ge
bruikt kunnen worden in kern
centrales. Maar met verrijkt ura
nium kunnen ook atoomwapens
worden gemaakt. En dat gebeurde
dan ook in Pakistan. In dat land
wordt Khan geëerd als 'de vader
van de atoombom'. Hij gaf later toe
dat hij de informatie ook heeft
doorverkocht aan Noord-Korea,
Iran en Libië.
welke condities, daar zullen we op
korte termijn op terugkomen.''
De verwachting is dat het kabinet
in mei met een standpunt komt.
Deze visie is essentieel omdat de
opvolger van 4G-mobiele netwer
ken, 5G, de komende jaren de
markt bestormt. En daarin lopen
Chinese bedrijven - zoals Huawei
- voorop. Onze veiligheidsdien
sten waarschuwen ondertussen al
jaren tegen spionage door China.
Zo schreef de AIVD begin deze
maand nog: ,,Verreweg de groot
ste dreiging op het gebied van eco
nomische spionage is afkomstig
van China. Het land zet hierbij
een breed scala aan (heimelijke)
middelen in die het verdienver-
mogen van Neder
landse bedrijven on
dermijnen en die op
termijn kunnen resul
teren in economische
en politieke afhanke
lijkheden. Een van
deze middelen is (digi
tale) economische
spionage."
Alert
Minister Wiebes (Eco
nomische Zaken) ver
wijst naar de waar
schuwing van de
AIVD. Wiebes: ,,Eco-
nomische spionage is
een belangrijk pro
bleem. Bedrijven moe
ten alert zijn op hoe ze
zaken doen en met wie
ze zaken doen. Over
heden moeten be
scherming van be
drijfsgeheimen hoog
op de agenda houden."
De Europese Unie
heeft dit onderwerp al
eerder deze week aan
gekaart tijdens een top
met China. En Neder
land heeft de wetge
ving op het terrein van
bedrijfsgeheimen on
langs aangescherpt.
Ook internationaal
ligt de positie van Hua-
wei onder een ver
grootglas. De VS waarschuwt dat
China netwerkapparatuur van het
bedrijf zou kunnen gebruiken
voor spionage, via zogenoemde
achterdeurtjes in de software. De
onderneming zelf ontkent dat
heftig en plaatste eerder zelfs ad
vertenties in kranten om haar on
afhankelijkheid en betrouwbaar
heid te benadrukken.
In de Tweede Kamer is bezorgd
gereageerd op het nieuws dat Chi
nese oud-medewerkers bedrijfs
geheimen hebben gestolen bij
chipmachinemaker ASML.
De vraag dringt zich
op wat dit betekent
voor de aanschaf en het
gebruik van toekom
stige technologieën,
zoals 5G. ,,Het is weer
een bewijs dat onze vi
tale sectoren en dus
ook 5G beschermd
moeten worden", zegt
CDA-Kamerlid Joba
van den Berg over de
spionagezaak. En D66-
Kamerlid Kees Verhoe
ven: ,,Natuurlijk heeft
dit invloed op het
vraagstuk over inmen
ging van China in onze
vitale infrastructuur
van de toekomst."
Prangend
Denk bijvoorbeeld ook
aan kunstmatige intel
ligentie. De politieke
discussie in Den Haag
wordt er absoluut door
geleid en is ook steeds
meer prangend, aldus
Verhoeven. ,,Natuur-
lijk is technologische
ontwikkeling belang
rijk, maar als de Chine
zen onze bedrijven
leegroven, wordt het
een ander verhaal."
Het kabinet werkt al
sinds november met
acht bewindsperso
nen, onder leiding van de pre
mier, aan een nieuwe China-stra-
tegie.
Op de vraag of bijvoorbeeld de
Chinese telecomfabrikant Hua-
wei nog wel 5G zou mogen uitrol
len in ons land, laat minister Blok
(Buitenlandse Zaken) weten: ,,Die
discussie zijn we aan het voeren
binnen het kabinet, of en onder
We zijn bestolen door
een handvol van onze
eigen medewerkers
die in Silicon Valley de
wet overtraden om
zichzelf te verrijken
loopt. Dat Samsung overliep naar
de nieuwe leverancier zorgde met
een al voor een enorme schade.
Bovendien zijn de gestolen com
puterdata buiten ASML terechtge
komen en wie weet al hoe vaak ge
kopieerd. De rechtbank beoor
deelde de voorlopige schade op 223
miljoen dollar. Maar ja, de kans dat
deze ooit geïnd kan worden uit de
boedel van het inmiddels failliete
Xtal is heel klein.
ASML was er gisteren als de
kippen bij om te ontkennen dat de
diefstal draait om Chinese staats-
spionage. Het gaat slechts om
werknemers die zichzelf willen
vrijdag 12 april 2019
PC
ruimte van ASML in
Veldhoven. foto asml
De stofvrije
-Eric Wiebes, minister Economische Zaken
De spionagezaak rondom
ASML brengt het kabinet in
verlegenheid. Al maanden
wacht de Tweede Kamer op
een besluit over de betrokken
heid van Chinese bedrijven bij
de aanleg en gebruik van het
nieuwe 5G-netwerk. Door dit
schandaal kan het kabinet niet
langer dralen.
Edwin van der Aa
2 Waar en wanneer vond de
diefstal plaats?
3 Welke impact had de dief
stal op het bedrijf?
4 Welke schade heeft ASML?
6 Hebben er vaker van dit
soort grote spionagezaken
in Nederland gespeeld?
Den Haag
Peter Wennink. foto reuters
II
-Peter Wennink, topman ASML
Joba van den
Berg, Kees Ver
hoeven en Eric
Wiebes. foto's din-
GENA MOL ANP
5 Wat zegt het bedrijf zelf
over de zaak?
