NIEUWS 19
PROTESTEN MILITAIRE COUP
President al-
Bashir is gisteren
na dertig jaar
regeren afgezet in
Soedan.
Demonstranten
vieren feest maar
vrezen dat er weinig
zal veranderen.
Het Soedanese regime
heeft zelf een staats
greep gepleegd waar
door min of meer de
zelfde figuren aan de
touwtjes trekken, zo heeft de belang
rijkste protestgroep 'Alliantie voor
Vrijheid en Verandering' laten weten
nadat president al-Bashir uit zijn
ambt werd gezet door militairen.
De minister van Defensie van het
Afrikaanse land, Ahmed Awad Ibn
Auf, maakte in een toespraak bekend
dat al-Bashir is afgezet en gearres
teerd en dat 'zijn regime wordt uitge
schakeld'. Daarmee wekt hij de in
druk dat de nieuwe machthebbers de
door islamitische stromingen ge
steunde elites rond al-Bashir willen
'onttronen'.
Soedan heeft voor zeker 24 uur de
grenzen gesloten en voor drie maan
den de noodtoestand afgekondigd.
Als het aan de militairen ligt die de
coup pleegden, komt er een over
gangstermijn van twee jaar in aan
loop naar nieuwe verkiezingen. De
minister van Defensie wordt ge
noemd als mogelijk interim-presi
dent.
Euforie
Onderzoeker Anette Hoffmann is ter
plaatse getuige van een bijzondere
revolutie in het, ook voor Europa be
langrijke, Afrikaanse land. De revolte
voltrekt zich bij haar om de hoek, in
hoofdstad Khartoem. Vrouwen de
monstreren en juichen, milities trek
ken voorbij en inmiddels is de Soeda
nese president al-Bashir na dertig
jaar afgezet. Hoffmann, verbonden
aan Instituut Clingendael, verblijft
al lange tijd in de Soedanese
hoofdstad en te midden van de
euforie op straat. Ze wil vooral
optimistisch zijn over wat er
aan de hand is in een van de
meest repressieve landen ter
wereld. „Optimistisch omdat
we dat de mensen die vier
maanden op straat protesteer
den en hun leven hebben ge
waagd verschuldigd zijn. We
moeten in deze mensen dur
ven geloven. Dat zij zo'n regime
op de knieën kunnen brengen, is
bijzonder." De diverse groepen
demonstranten hebben zich indruk
wekkend georganiseerd, aldus de in
Duitsland geboren Hoffmann. ,,Dit is
geen studentenprotest. Er staan hele
gezinnen op straat. Ik zie arme men
sen uit de sloppenwijken maar ook
artsen en ingenieurs. Er is financiële
steun geweest van Soedanezen die
naar het buitenland zijn vertrokken
maar de ziel van de opstand bevindt
zich hier. Los van politieke partijen
staan de associaties van bepaalde be
roepsgroepen vooraan, artsen en in
genieurs. Het knappe is dat ze de de
monstranten overtuigende informa
tie geven over wie ze zijn en wat er
speelt. Ze hebben allerlei geruchten
en nepnieuws goed weerlegd. Dat is
indrukwekkend in een land waar
duizenden demonstranten opgepakt
en geslagen zijn. Er zijn mensen ge
marteld in de gevangenis en sommi
gen daarvan overleefden het niet."
Vrouwen
Dalende olieprijzen en een fa
lende economie ondermijnden
al jaren de macht van al-Bashir
en zijn geestverwanten. Hoff
mann wijst echter op andere
krachten. Dat er zoveel vrou
wen meedoen, is volgens
haar een reactie op het
steeds conservatiever wor
den van de Soedanese sa
menleving onder invloeden
van buiten, met name Sa-
oedi-Arabië. „Je ziet het aan
het geld dat via moskeeën
binnenkomt en aan de
imams die door Saoedi-Ara-
Vrouwen komen op
voor hun land en de
toekomst van hun
kinderen
bië worden gefinancierd of gestuurd.
Je ziet het aan de kleding van de
vrouwen. Die is vaker helemaal
zwart in plaats van de typisch kleur
rijke Soedanese kleding. Er wordt
minder ruimte gegeven aan de
vrouw. Misschien dat juist om die re
den de vrouwen nu heel sterk naar
voren komen.''
Soedan is de laatste jaren naar een
steeds conservatievere islam gegle
den. Soedanese soldaten vechten
voor Saoedi-Arabië in Jemen en het
land is afhankelijk van heel veel Sa-
oedisch geld. Hoffmann ziet de poli
tieke en religieuze invloed ook door
de toenemende macht van moslim
organisaties die met de inmiddels
onttroonde al-Bashir optrokken.
,,Dat heeft natuurlijk effect op de rol
van de vrouw in de maatschappij. Die
worden onderdrukt. Maar wat we de
laatste paar maanden hebben gezien,
is het tegenovergestelde. Vrouwen
die opkomen voor hun land en de
toekomst van hun kinderen. Het eco
nomische verhaal speelt zeker mee
maar als je luistert naar wat er van
daag wordt geroepen op straat hoor je
niet: we willen brood en eten, maar
we willen vrijheid en verandering.''
vrijdag 12 april 2019
GO
Vrouwen doorslaggevend in
afzetten Soedanese dictator
Bob van Huët
Rotterdam/Khartoem
Alaa Salah, de 22-ja-
rige demonstrante die
deze week het protest
tegen al-Bashir
(onder) leidde, maakt
het teken van de over
winning. Door haar
toespraak vanaf een
witte auto en de foto
die daarvan is geno
men (rechts) is Salah
het gezicht van de
opstand geworden.
FOTO'S AFP
Anette Hoffmann, onderzoeker
Kijk op de site bij /video
Demonstranten eisen het
vertrek van al-Bahir.
